Αυτό που χωρίς καμία αμφιβολία χρειάζεται η Ελλάδα, έτσι ώστε να καταφέρει να επωφεληθεί και όχι απλά να «αποδράσει» από τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση της Ιστορίας της (δυστυχώς, η έξοδος της από την πολιτισμική, την πολιτική και την κοινωνική κρίση, δεν είναι τόσο απλή), είναι μία ομόφωνη, ξεκάθαρη, συνεπής και συλλογική πολιτική κατεύθυνση.
Ανεξάρτητα λοιπόν από όλα όσα «δεινά» συζητούνται και θα μπορούσαν δυστυχώς να συμβούν (χρεοκοπία, έξοδος από τη ζώνη του ευρώ, επιστροφή στη δραχμή, διάλυση της Ευρωζώνης, κατάρρευση της αγοράς ακινήτων σε συνδυασμό με ανεπάντεχα τραπεζικά προβλήματα, δυσμενή επακόλουθα στις καταθέσεις κλπ), αυτό που απαιτείται είναι μία ρεαλιστική λύση, η οποία να μην αποκλείει και να μην προϋποθέτει τίποτα, από όλα όσα θα αποφασισθούν ή θα συμβούν στο μέλλον – στην Ευρωζώνη, στις Η.Π.Α. και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Κατά την άποψη μας, η λύση αυτή επικεντρώνεται σήμερα,
(α) στην αιτιολογημένη, «έννομη» διαγραφή μέρους του «επαχθούς» δημοσίου χρέους της Ελλάδας (40-50%) – αυτού δηλαδή του ποσοστού του χρέους (περί τα 160 δις €) που δεν προσέθεσε πλούτο στη χώρα και στους Πολίτες της, αλλά στους διαφθορείς ξένους ή στους διεφθαρμένους Έλληνες,
(β) στην αναδιάρθρωση του υπολοίπου (διακανονισμός με εφικτές δόσεις και μη τοκογλυφικά επιτόκια, περί το 1%), καθώς επίσης
(γ) στην αντίστοιχη αντιμετώπιση του προβληματικού ιδιωτικού χρέους – αυτού δηλαδή κάποιων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των φτωχών νοικοκυριών (όχι βέβαια την ανάληψη των επισφαλειών των τραπεζών από τους Πολίτες, όπως δυστυχώς συνέβη στην Ιρλανδία). Στην προκειμένη περίπτωση, αφενός μεν το κράτος θα έπρεπε να διαγράψει μέρος των οφειλών των αδύναμων νοικοκυριών-επιχειρήσεων απέναντι του, αφετέρου δε οι τράπεζες θα έπρεπε να προβούν σε ανάλογες ενέργειες. Άλλωστε το «μέτρο» αυτό (διαγραφή μέρους του χρέους των νοικοκυριών), ήδη εφαρμόζεται και στη χώρα μας, από κάποια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (Citibank – διαγραφή του 40% των οφειλών ορισμένων Ελλήνων πελατών της).
Μόνο έτσι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πλέον στην Ελλάδα (αλλά και στις ελλειμματικές «δυτικές» οικονομίες) εκείνες οι συνθήκες ανάπτυξης, οι οποίες αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την επίλυση των υπολοίπων σημαντικών προβλημάτων της οικονομίας της – όπως τα τεράστια ετήσια ελλείμματα του προϋπολογισμού, οι αδυναμίες του Δημοσίου, η ελλιπής ανταγωνιστικότητα, η γραφειοκρατία, η ορθολογική λειτουργία των κοινωφελών κρατικών επιχειρήσεων, οι οποίες φυσικά πρέπει να παραμείνουν στην ιδιοκτησία του δημοσίου κλπ.
Με την κυβέρνηση μας όμως να υποτάσσεται στις καταστροφικές συνταγές του ΔΝΤ (το οποίο φυσικά εξυπηρετεί μόνο τους δικούς του σκοπούς, σε συνδυασμό με αυτούς των διεθνών δανειστών μας), με την αξιωματική αντιπολίτευση να μην αντιτάσσεται στο «Ταμείο», αλλά αποκλειστικά και μόνο στα διάφορα μνημόνια «συνεργασίας» μαζί του (παραπλανώντας μάλλον τους ψηφοφόρους της, με την επίκληση άλλου «μίγματος» μέτρων – τα οποία όμως θα συνέχιζαν να εξυπηρετούν τους σκοπούς του ΔΝΤ), καθώς επίσης με την κεντρική ηγεσία της Ευρωζώνης σε πλήρη αδυναμία συνεννόησης, οι δυνατότητες είναι αρκετά περιορισμένες.
Εν τούτοις, γνωρίζοντας ότι καμία άλλη λύση δεν είναι ρεαλιστική (άρθρο μας), ενώ δεν πρέπει να επιτρέπουμε τις μεταξύ μας «αντιπαλότητες» , οφείλουμε να απαιτήσουμε από την πολιτική ηγεσία της χώρας μας, να συμφωνήσει σε μία τέτοιου είδους «κοινή» αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων που προκάλεσαν στην Ελλάδα, τόσο οι κυβερνήσεις των τελευταίων τριάντα ετών (διαπλοκή, διαφθορά κα), όσο και οι διεθνείς «συγκυρίες» (ευρωπαϊκές ανισορροπίες, ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση κλπ) – χωρίς φυσικά να αποποιούμαστε τις δικές μας ευθύνες, αφού αρκετοί Έλληνες Πολίτες τάχθηκαν «ιδιοτελώς» υπέρ των συγκεκριμένων πολιτικών παρατάξεων.
Όλα τα υπόλοιπα, όπως η υποστήριξη της έκδοσης ευρωομολόγων, τα οποία δεν επιλύουν ουσιαστικά κανένα πρόβλημα (απλά «διαχειρίζονται» τα υφιστάμενα, μεταθέτοντας τα επαυξημένα στο μέλλον – ειδικά όταν δεν έχει αναλυθεί επαρκώς η «σύσταση», το κόστος και η χρήση τους), είναι δευτερεύουσας σημασίας. Αυτό που στη συγκεκριμένη περίπτωση θα προείχε, θα ήταν η οικονομική, η πολιτική και η δημοσιονομική ένωση της ΕΕ, με τη μορφή των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» – κατά το παράδειγμα των Η.Π.Α., οι Πολιτείες των οποίων είναι πολύ πιο ανεξάρτητες από τις σημερινές χώρες της Ευρωζώνης, ενώ δεν υπάρχει κανένας «γερμανικός» φόβος «τιμωρίας» ή «εκδίωξης» τους.
.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Με δεδομένο ότι, η ανάπτυξη και τα χρέη είναι έννοιες στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, αφού σε εποχές ανάπτυξης χρεώνονται οι επιχειρήσεις, ενώ σε υφέσεις τα κράτη, η «δομή» και μόνο του συνολικού Ελληνικού χρέους (Πίνακας Ι, το ιδιωτικό μικρότερο από το δημόσιο) το οποίο, όπως έχουμε επανειλημμένα τονίσει στο παρελθόν, είναι το μικρότερο στη «δύση», μονοδρομεί ουσιαστικά τον τρόπο αντιμετώπισης του, ο οποίος δεν είναι άλλος από την ανάπτυξη – σε πλήρη αντίθεση με όλα όσα «κακόβουλα» απαιτεί από τη χώρα μας το ΔΝΤ, οδηγώντας την Ελλάδα στη λεηλασία των επιχειρήσεων της, στην εξαθλίωση, στην καταστροφή της «συνεκτικής» μεσαίας τάξης, στις κοινωνικές αναταραχές και στην «υποδούλωση/αποικιοποίηση», δια μέσου του στασιμοπληθωρισμού.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό – Προβλέψεις 2010
| Χώρα |
Συνολικό Χρέος* |
Δημόσιο Χρέος** |
Ιδιωτικό Χρέος |
| Ελλάδα |
252% |
128,90 |
123,1% |
| Γερμανία |
285% |
76,70 |
208,3% |
| Ιταλία |
315% |
116,70 |
198,3% |
| Γαλλία |
323% |
82,50 |
240,5% |
| Πορτογαλία |
323% |
84,60 |
238,4% |
| Μ. Βρετανία |
466% |
80,00 |
386,0% |
Πηγή: Συνδυασμός στοιχείων από Κομισιόν, McKinsey Global Institute και μελέτη της Deutsche Bank, σύμφωνα με την οποία το ιδιωτικό χρέος της Ελλάδας είναι 123% του ΑΕΠ, ενώ της Πορτογαλίας 239%
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
* Δημόσιο και ιδιωτικό, εσωτερικό και εξωτερικό
** Πρόβλεψη 2010, από τις αρχές του έτους
Σημείωση: Στον ιδιωτικό τομέα, σε αντίθεση με το δημόσιο, η αξία των παγίων περιουσιακών στοιχείων προσμετρείται στο ενεργητικό, «μειώνοντας» το παθητικό – οπότε το συγκριτικό με την Ελλάδα συνολικό χρέος άλλων κρατών είναι πρακτικά μεγαλύτερο, από αυτό που φαίνεται στον Πίνακα Ι.
Ειδικότερα, όπως έχουμε ήδη αναφέρει στο παρελθόν, ο σωστός δείκτης «οικονομικής ευρωστίας» δεν είναι το δημόσιο χρέος προς τα ΑΕΠ, αλλά το συνολικό χρέος προς το ΑΕΠ – ενώ στο καθορισμό του οφείλουν να λαμβάνονται υπ’ όψιν και τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου (απαιτούνται διεθνώς κρατικοί Ισολογισμοί, αντίστοιχοι με αυτούς των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα).
Δεν είναι δυνατόν λοιπόν να έχουν την ίδια αντιμετώπιση χώρες με μηδενική δημόσια περιουσία και τεράστιο συνολικό χρέος (όπως η Μ. Βρετανία), με κράτη σαν την Ελλάδα. Επίσης, οφείλουν να έχουν διαφορετική αντιμετώπιση, σε σχέση με τα ελλείμματα των προϋπολογισμών, χώρες με τεράστιες εξοπλιστικές δαπάνες ή μεγάλα έξοδα προστασίας των συνόρων τους από τη λαθρομετανάστευση, όπως η Ελλάδα – η οποία όχι μόνο δεν λαμβάνει ειδικές ενισχύσεις από την ΕΕ, ως οφείλεται αλλά, εσφαλμένα και άδικα, συγκρίνεται με «προβληματικά» κράτη περιορισμένων αντίστοιχων δαπανών (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Βέλγιο κλπ).
Τέλος, δε επιτρέπεται να λαμβάνονται τα ίδια μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης σε χώρες που έχουν πρόβλημα ιδιωτικού χρέους (Ιρλανδία, Ισπανία, Βέλγιο, Κύπρος κλπ), με αυτές που ο αδύνατος κρίκος τους είναι το δημόσιο χρέος (Ελλάδα, Ιταλία). Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, θα έπρεπε επί τέλους να προγραμματισθεί, με πρωτοβουλία της Κομισιόν, η σταδιακή αποπληρωμή των πολεμικών αποζημιώσεων, οι οποίες της οφείλονται από τη Γερμανία, ύψους άνω των 70 δις €.
