Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ

Τα ερωτήματα είναι ρητορικά φυσικά, αφού το μεγάλο πρόβλημα της Ιρλανδίας δεν είναι η ρευστότητα, ούτε η σε μεγάλο βαθμό εσφαλμένη διαχείριση της κρίσης δανεισμού, όπως συνέβη δυστυχώς με την Ελλάδα. Πρόκειται απλούστατα για την κατάρρευση του οικονομικού μοντέλου της, γεγονός που δεν πρόκειται να «επιτρέψει» στη χώρα την αποπληρωμή των υποχρεώσεων της. Η «αγορά» βέβαια το γνωρίζει, «αποτιμώντας» ανάλογα το ρίσκο της ενώ, κατά τα φαινόμενα, στην Ιρλανδία πέφτει το πέπλο, αποκαλύπτεται δηλαδή η τεράστια κρίση του βορειοευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, η οποία είναι αδύνατον πλέον να διατηρηθεί μυστική.

Το κράτος, η κυβέρνηση καλύτερα της Ιρλανδίας, εγγυήθηκε ανεύθυνα το 2008 για τις υποχρεώσεις των τραπεζών της, ύψους περί τα 350 δις € (πηγή: MM) – χωρίς φυσικά να ρωτήσει τους Πολίτες της, οι οποίοι έχουν κληθεί από καιρό τώρα να αναλάβουν οι ίδιοι τις ευθύνες του χρηματοπιστωτικού τους συστήματος (ετεροβαρές ρίσκο). Παράλληλα, υποχρέωσε τους Ιρλανδούς σε μία άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή, ήδη από τα μέσα του 2009, η οποία οδήγησε τη χώρα σε μία τρομακτική ύφεση.

Η ύφεση αυτή, σε συνδυασμό με την κλιμακούμενη ανεργία, καθώς επίσης με την κρίση τραπεζών και ακινήτων, οδήγησε τη χώρα σε ένα αδιέξοδο που είναι αδύνατον πλέον να ξεπεραστεί. Αρκεί να σημειώσει κανείς ότι, το 35% των εσόδων του προϋπολογισμού της Ιρλανδίας προέρχονται από τον οικοδομικό κλάδο, ο οποίος έχει πλέον ολοκληρωτικά καταρρεύσει, για να καταλάβει πόσο δύσκολο είναι να θεραπευθεί η κρίση του χρέους της – όσο και αν ενταθούν τα εισπρακτικά μέτρα, καθώς επίσης οι μειώσεις των κρατικών δαπανών.

Ένα ακόμη θύμα λοιπόν του Καρτέλ, του χρηματοπιστωτικού «κτήνους» καλύτερα, στη λίστα των μελλοθανάτων – σε έναν κατάλογο που διαρκώς θα εμπλουτίζεται, «εντείνοντας» στη δύση τη μητέρα των κρίσεων. Ο πάλαι ποτέ «κελτικός τίγρης» είναι μία ακόμη υπερήφανη χώρα η οποία, αφού λεηλατήθηκε αλύπητα από τις πολυεθνικές, εγκαταλείπεται πλέον στη μοίρα της – με το ΔΝΤ, το γνωστό μας σύνδικο του διαβόλου καλύτερα,  να εξασφαλίζει την ανώδυνη «αποχώρηση» των επενδύσεων τους από την «καμένη ιρλανδική γη». Θα ακολουθήσουν φυσικά πολλές άλλες χώρες, όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι που ακολουθεί:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξωτερικά χρέη των Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία. Ισπανία και Ιταλία προς τις Γερμανία, Γαλλία και Μ. Βρετανία, σε δις $ (2007)

Χώρες	Χρέος	Γερμανία	Γαλλία	Μ. Βρετανία
Ελλάδα	236	45	75	15
Ιρλανδία	867	184	60	188
Πορτογαλία*	286	47	45	24
Ισπανία	1.100	238	220	114
Ιταλία**	1.400	190	511	77
Σύνολα	3.889	704	911	418

*   Η Πορτογαλία οφείλει στην Ισπανία το ποσόν των 86 δις $

** Η Ιταλία οφείλει στην Ισπανία 47 δις $ και στην Ιρλανδία 46 δις $

Πηγή: Τράπεζα διεθνών διακανονισμών – New York Times

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος 

‘Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, στην πρώτη στήλη του οποίου αναγράφονται τα εξωτερικά χρέη των κύριων ελλειμματικών χωρών της ζώνης του Ευρώ, ο κίνδυνος μίας αλυσιδωτής «έκρηξης» στην Ευρωζώνη είναι μεγαλύτερος από ποτέ. Στο γεγονός αυτό έχουμε ήδη αναφερθεί στο άρθρο μας «Δημοσιονομικές αναταράξεις», από τον Ιανουάριο του 2010, όπως επίσης και σε ένα επόμενο «Η Ευρώπη στις φλόγες», από το Φεβρουάριο του 2010, Θα τα βρείτε στο βιβλίο μας). Ο Πίνακας ΙΙ που ακολουθεί αναφέρεται στα δάνεια, τα οποία έχουν παραχωρηθεί από την ΕΚΤ στις ιδιωτικές τράπεζες των τεσσάρων πλέον αδύναμων κρατών της Ευρωζώνης.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Δάνεια κεντρικής τράπεζας προς τις ιδιωτικές τράπεζες, σε δις €

Χώρες	Αύγουστος 2010	Οκτώβριος 2010	Δάνεια/ΑΕΠ 2010
Ελλάδα	95,90	92,40	39,4%
Ιρλανδία	95,10	130,00	78,7%
Πορτογαλία	49,10	40,00	23,4%
Ισπανία	126,00	71,00	6,7%
Σύνολα	366,10	333,40

Πηγή: Bloomberg

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Το σύνολο του Ισολογισμού της ΕΚΤ ανέρχεται σήμερα στα 1.850 δις € περίπου, από 1.150 δις € που ήταν το 2007 (αύξηση κατά 60%, όταν ο αντίστοιχος Ισολογισμός της Fed υπερδιπλασιάστηκε)

Περαιτέρω, ο μεγάλος ασθενής κατά την άποψη μας, η ωρολογιακή βόμβα καλύτερα στα θεμέλια της ΕΕ, είναι η Ισπανία – η οποία «ευθύνεται» για το 12% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης (περισσότερο από το τριπλάσιο της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας μαζί). Μόνο εντός του επομένου έτους, η Ισπανία θα χρειαστεί για την αναχρηματοδότηση του χρέους της το ποσόν των 175 δις €.Εάν τυχόν συμβεί κάτι, τότε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης θα έλθει αντιμέτωπος με ένα εξαιρετικά δύσκολο πρόβλημα.

Έχοντας ουσιαστικά κεφάλαια ονομαστικού ύψους 500 δις € (χωρίς το ΔΝΤ), δεν ξεπερνούν στην πραγματικότητα τα 250 δις € – επειδή επιτρέπεται να εγγυηθούν για τις άλλες χώρες, μόνο εκείνα τα κράτη, τα οποία διαθέτουν ΑΑΑ αξιολόγηση (η Ισπανία έχει πλέον αξιολόγηση ΑΑ, αφού «υποτιμήθηκε» από την S&P τον Απρίλιο του 2010 – ακολούθησε το Μάιο η δεύτερη αδελφή, ηFitch, με ΑΑ+ και το Σεπτέμβριο η τρίτη, η Moody’s με Aa1).

Επομένως, το αργότερο όταν τυχόν χρειαστούν δανειακά κεφάλαια από την Ισπανία, τότε οι μοναδικές εναπομένουσες λύσεις θα είναι είτε η συμμετοχή του ΔΝΤ, είτε το «τύπωμα χρημάτων» από την ΕΚΤ. Φυσικά δεν είναι αμελητέος και ο κίνδυνος της Ιταλίας (η Πορτογαλία είναι μάλλον σίγουρη, ενώ φαίνεται ότι θα προηγηθεί της Ισπανίας), η οποία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην ΕΕ μετά την Ελλάδα, σε σχέση με το ΑΕΠ της (118,2%) – αν και το έλλειμμα της είναι σχετικά χαμηλό (5,2% του ΑΕΠ). Βέβαια, τόσο το Βέλγιο (δημόσιο χρέος περί το 100% του ΑΕΠ), όσο και η Γαλλία δεν είναι επίσης σε πολύ καλύτερη θέση – αφού το έλλειμμα της Γαλλίας είναι της τάξης του 8%, χάνει συνεχώς σε ανταγωνιστικότητα, ενώ δεν φαίνεται να έχει ξεπεράσει την ύφεση.

Ολοκληρώνοντας την εισαγωγή μας, ο κίνδυνος κατάρρευσης της Ευρωζώνης εμφανίζεται όλο και πιο βέβαιος, με τη Γερμανία να εξέρχεται από το κοινό νόμισμα, εάν θεωρήσει δαπανηρή, ασύμφορη ίσως την περαιτέρω συμμετοχή της, συνεργαζόμενη ευρύτερα με την Κίνα (κάποτε είχε «σύμμαχο» την Ιαπωνία) – αν και το «Καρτέλ» της μάλλον «συμπλέει» με το ΔΝΤ, επικρίνοντας καθημερινά πλέον την επίσημη κυβέρνηση της κυρίας Merkel.

Η ενδεχόμενη δε εκλογή του κ.Strauss–Kahn στην προεδρία της Γαλλίας το 2012, γεγονός που θα ενισχύσει τη θέση του ΔΝΤ (Η.Π.Α.) στην Ευρώπη, είναι εμφανές ότι θα λειτουργήσει προσθετικά σε ανάλογες εξελίξεις – με αποτελέσματα που δύσκολα μπορούν να προβλεφθούν σήμερα.