Θεωρούν πως η κρίση χρέους της Ευρωζώνης, η ανεργία και η ύφεση στην Ε.Ε. θα καταπολεμηθούν, εάν υπάρχουν περισσότεροι ταξιτζήδες, κομμωτές και φαρμακοποιοί που θα εργάζονται πιο πολλές ώρες – για λιγότερα χρήματα!
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Εάν η οικονομία της Ευρωζώνης μπορεί πράγματι να συγκριθεί με ένα σπορ αυτοκίνητο, τότε γιατί οι επιδόσεις του είναι τόσο χαμηλές; Κάνει διακοπές η μηχανή του; Είναι πολύ χαμηλή η πίεση στα λάστιχα του; Είναι μεγάλη η αντίσταση του αέρα στο αμάξωμα του;
Η απάντηση είναι η εξής: Ναι, συμβαίνουν όλα αυτά. Δεν λειτουργούν όλοι οι κύλινδροι της μηχανής ανάπτυξης της Ευρωζώνης, ενώ τα λάστιχα έχουν χάσει αέρα – γεγονός που σημαίνει ότι, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν μειώσει το ύψος των δανείων τους.
Παρά το ότι λοιπόν το ντεραπάρισμα εμποδίστηκε, μέσω της δημοσιονομικής εξυγίανσης, έτσι ώστε η ζώνη του ευρώ να μην ξεφύγει από την πίστα, λόγω της περιορισμένης πλέον απόστασης από το έδαφος οι κραδασμοί αντιμετωπίζονται δυσκολότερα. Αυτό σημαίνει πως θα μπορούσε να είναι πολύ πιο δύσκολη η αντιμετώπιση τυχόν νέων αρνητικών οικονομικών εξελίξεων, με δημοσιονομικά μέτρα.
Για να αποκατασταθεί η ισορροπία, η νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης πατάει με δύναμη το πετάλι του γκαζιού. Η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια κάτω από το μηδέν, ενώ άρχισε να αγοράζει με αυξημένο ρυθμό ομόλογα των περισσοτέρων χωρών της νομισματικής ένωσης. Μέσω αυτών των ενεργειών της, η νομισματική πολιτική προσέφερε χωρίς καμία αμφιβολία αναπτυξιακά κίνητρα – αν και σε γενικές γραμμές η ανάπτυξη υπολογίζεται πως είναι μέτρια.
Τι θα χρειαζόμαστε λοιπόν, για να επιτύχουμε ξανά έναν λογικό ρυθμό ανάπτυξης; Μπορούμε να συντηρήσουμε τον κινητήρα για να βελτιώσουμε την απόδοση του; Θα ήταν σωστό να αυξήσουμε τον αέρα στα λάστιχα; Πρέπει να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε τη δημοσιονομική επιβράδυνση;
Η μήπως θα έπρεπε να αυξήσουμε τις νομισματικές στροφές της μηχανής ακόμη περισσότερο, προς την κατεύθυνση του μεγαλύτερου δυνατού ορίου τους; Να αυξήσουμε δηλαδή την «εκτύπωση» νέων χρημάτων, όσο πιο πολύ μπορούμε; Όλα αυτά θα είναι το θέμα της ομιλίας μου” (J. Weidmann, σε ελεύθερη μετάφραση).
.
Ανάλυση
Ο διοικητής της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο 25ο συνέδριο των ευρωπαϊκών τραπεζών με τον τίτλο «Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις οικονομικές προκλήσεις της Ευρωζώνης» (πηγή), προσπάθησε με κάθε τρόπο να διαστρεβλώσει εντελώς την αλήθεια, όσον αφορά την κρίση χρέους – προκαλώντας οργή ακόμη και σε Γερμανούς οικονομολόγους, οι οποίοι δεν είναι υποχείριο της κυβέρνησης τους (N. Haring).
Κατά τους ίδιους, προσπάθησε να δικαιολογήσει τη φιλική προς το κεφάλαιο και τις τράπεζες πολιτική των κεντρικών τραπεζών – μετατρέποντας τα θύματα (Πολίτες) σε δράστες, καθώς επίσης τα επακόλουθα σε αιτίες.
Ειδικότερα, δεν έδωσε καμία απολύτως σημασία στο θέμα των ανισορροπιών που έχουν δημιουργηθεί εντός της Ευρωζώνης – επειδή δεν θεωρούνται σημαντικές για τα γερμανικά κεφάλαια.
Δεν αναφέρθηκε καν στα τεράστια πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας, τα οποία ουσιαστικά υποδηλώνουν πως το λάστιχο μίας μόνο ρόδας του αυτοκινήτου είναι προβληματικό – ενώ για να αυξηθούν οι συνολικές επιδόσεις, θα πρέπει όλα τα μέρη του αυτοκινήτου να λειτουργούν στο ανώτατο δυνατό επίπεδο της απόδοσης τους. Οι διαστρεβλώσεις του ήταν οι εξής:
(α) “Η ασυμφωνία μεταξύ των τιμών και των μισθών από τη μία πλευρά, καθώς επίσης της παραγωγικότητας από την άλλη, ήταν η βασική αιτία των ελλειμμάτων στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών. Τα ελλείμματα αυτά έπρεπε να χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε μία επισφαλή υπερχρέωση του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα πολλών κρατών“.
Στην πραγματικότητα, η αλυσιδωτή αντίδραση είχε την ακριβώς αντίθετη φορά – αφού, λόγω της τεχνητά χαμηλής διατήρησης της Ζήτησης στη Γερμανία, εξαιτίας της πονηρής υιοθέτησης το 2000 της «ατζέντας 2010», καθώς επίσης της μεγάλης μείωσης των επιτοκίων δανεισμού της ευρωπαϊκής περιφέρειας μετά την είσοδο τους στην Ευρωζώνη, προκλήθηκαν ισχυρές ροές κεφαλαίων από την κεντρική Ευρώπη προς το Νότο.
Την ίδια εποχή, η ΕΚΤ είχε προσαρμόσει τη νομισματική της πολιτική αποκλειστικά και μόνο στις ανάγκες της γερμανικής οικονομίας (Το βρώμικο μυστικό) – οπότε, λόγω του φθηνού και εύκολου δανεισμού της περιφέρειας, αυξήθηκαν κατακόρυφα οι επενδύσεις και η οικοδομική δραστηριότητα. Σε κάθε περίπτωση, προηγήθηκαν οι εισροές κεφαλαίων και μετά ακολούθησαν οι αυξήσεις των μισθών – ενώ οι μαζικές εισροές ήταν αυτές που προκάλεσαν την κλιμάκωση των τιμών και των μισθών στον ευρωπαϊκό Νότο.
Επειδή όμως αυξήθηκε ταυτόχρονα η παραγωγή σε μεγάλο βαθμό, δεν δημιουργήθηκαν εν πρώτοις σημαντικά προβλήματα παραγωγικότητας (ανταγωνιστικότητας) – κάτι που άλλαξε εντελώς ξαφνικά, όταν ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση.
Τότε κατέρρευσε η παραγωγή, σε σχέση με τους αυξημένους μισθούς και με το επίπεδο απασχόλησης, οπότε προκλήθηκαν τα προβλήματα. Το γράφημα που ακολουθεί, με την κατά κεφαλή κατανάλωση τσιμέντου στις χώρες της περιφέρειας είναι χαρακτηριστικό – ενώ επεξηγεί επίσης ένα από τα προβλήματα της Κίνας.
Επομένως, η αιτία της κρίσης δεν ήταν η εσφαλμένη μισθολογική πολιτική στις χώρες της περιφέρειας, όπως ισχυρίσθηκε ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, αλλά οι φούσκες που είχαν δημιουργηθεί – για τις οποίες αδιαφορούσε η ΕΚΤ, αφού δεν προσπάθησε καν να τις μετριάσει.
Ακόμη χειρότερα, η ΕΚΤ είχε αδρανοποιήσει σκόπιμα τις τιμές αναφοράς (reference values), σε σχέση με την εξέλιξη της ποσότητας χρήματος, επειδή χτυπούσαν συναγερμό – υπενθυμίζοντας ότι, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ποσότητας χρήματος δημιουργείται από τις εμπορικές τράπεζες, όταν παρέχουν δάνεια, παράγοντας χρήματα από το πουθενά.
