Η κρίση χρέους της Ευρωζώνης δεν έχει φτάσει ακόμη στο ζενίθ της, ενώ θα ήταν καλύτερα να την παρομοιάσει κανείς με αυτήν της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του ’80 – η οποία οδήγησε, αρκετά χρόνια αργότερα, σε μαζικές χρεοκοπίες
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
.
“Η οικονομική δύναμη μέσα στο κράτος, αν και σε τελευταία ανάλυση πηγάζει από το νόμο και την κοινή γνώμη, αποκτά εύκολα μία ορισμένη ανεξαρτησία. Μπορεί να επηρεάσει το νόμο με τη διαφθορά και την κοινή γνώμη με την προπαγάνδα. Μπορεί να θέσει τους πολιτικούς κάτω από υποχρεώσεις που παρεμβαίνουν ανασταλτικά στην ελευθερία τους. Μπορεί να απειλήσει ότι θα προκαλέσει οικονομική κρίση”. (Russell)
.
Ανάλυση
Όπως έχουμε τονίσει από το ξεκίνημα της ελληνικής κρίσης, το σημαντικότερο μέγεθος δεν είναι το δημόσιο χρέος, αλλά το συνολικό – γεγονός που τεκμηριώνεται σήμερα από το ότι, χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία μαστίζονται μεν από μεγάλα κρατικά χρέη, αλλά είναι σε καλύτερη θέση από την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, έχοντας πολύ χαμηλότερα ιδιωτικά (νοικοκυριών και επιχειρήσεων).
Ειδικότερα, στα τέλη του 2013, το ιδιωτικό χρέος της Ισπανίας ήταν στο 185% του ΑΕΠ της, της Πορτογαλίας στο 220% και της Ιρλανδίας στο εξωπραγματικό 292% – όταν στην Ελλάδα δεν ξεπερνούσε το 110% του ΑΕΠ το 2009 (έκτοτε μειώθηκε, όπως στην αρχή και σε άλλες χώρες) ή στη Γερμανία το 128% (115% τέλη του 2013).
.
Το συνολικό χρέος (νοικοκυριά, ιδιωτικός τομέας, κράτος) ανά χώρα και οι απαραίτητες απομειώσεις
(Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση)
.
Εδώ είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι, κατά το ξεκίνημα της Ευρωζώνης το 1999, τα ιδιωτικά χρέη των χωρών της περιφέρειας ήταν πολύ χαμηλότερα. Της Ισπανίας ευρίσκονταν στο 99% του ΑΕΠ, της Πορτογαλίας στο 146% και της Ιρλανδίας στο 168% (2002).
Η υιοθέτηση όμως του ευρώ, με τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού που την συνόδευσαν, σε συνδυασμό με την εισροή δανειακών χρημάτων από τις πλούσιες χώρες του κέντρου (οι οποίες δεν είχαν πια το ρίσκο της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ενώ αναζητούσαν καλύτερες αποδόσεις), οδήγησαν στην αύξηση του ιδιωτικού χρέους σε ορισμένες από αυτές – κυρίως στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία.
Δεν έχουμε διαβεί λοιπόν την «κοιλάδα των δακρύων» – απλούστερα, δεν έχουμε φτάσει στο ζενίθ της κρίσης, όπως φάνηκε από τις πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ (ανάλυση), η οποία ουσιαστικά διοικεί την Ευρωζώνη.
.
Παραλληλισμοί
Στα πλαίσια αυτά, επιθυμώντας κανείς να προβλέψει το μέλλον, με βάση το παρελθόν και την οικονομική ιστορία, προσπαθεί να διαπιστώσει με ποιά κρίση μοιάζει η σημερινή ευρωπαϊκή – όπου η πιο πρόσφατη αντίστοιχου μεγέθους είναι η ασιατική (τέλη του ’90), η οποία βύθισε μία ολόκληρη περιοχή στο χάος.
Εν τούτοις, εάν κοιτάξει κανείς τους ρυθμούς ανάπτυξης των ασιατικών οικονομιών μετά την κατάρρευση τους (γράφημα), θα διαπιστώσει ότι επανήλθαν πολύ γρήγορα – ακόμη και η Ινδονησία ή η Ταϊλάνδη, οι οποίες είχαν «πληγωθεί» σε πολύ μεγάλο βαθμό.
.
Ασία – η επαναφορά του ΑΕΠ των χωρών μετά τη μεγάλη κατάρρευσή τους στα τέλη του ’90
.
To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες (…)
