Η πτώση των τιμών του πετρελαίου, σε συνδυασμό με την υπερχρέωση πολλών χωρών, καθώς επίσης με την αδυναμία των κεντρικών τραπεζών να αντιδράσουν, έχοντας καταναλώσει όλα τους τα όπλα, θα προκαλέσει την καταιγίδα των καταιγίδων
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
Η Ελλάδα έχει τα δικά της προβλήματα, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με αυτά των άλλων κρατών – με εξαίρεση ίσως την Ιταλία, η κυβέρνηση της οποίας παρακολουθεί με αγωνία όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας, γνωρίζοντας πως σε περίπτωση αποτυχίας θα είναι ο επόμενος υποψήφιος, από τη διάσωση του οποίου θα κριθεί το μέλλον της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα, οι συζητήσεις για το μνημόνιο νούμερο τρία μάλλον θα διαρκέσουν πολύ – οπότε xκανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί με το ληξιπρόθεσμο ομόλογο της ΕΚΤ, με την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών της, με τις τράπεζες ή με τις πληρωμές των υπολοίπων υποχρεώσεων της.
Υπό τις παραπάνω δυσμενείς συνθήκες, πολύ δύσκολα μπορεί να προβλέψει κανείς τις συνέπειες του ανοίγματος του ελληνικού χρηματιστηρίου, μετά το απαράδεκτο κλείσιμο του για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα – όπως επίσης την «τύχη» των καταθέσεων αυτών που εμπιστεύθηκαν την πατρίδα τους, αφήνοντας τα χρήματα τους στις ελληνικές τράπεζες.
Από την άλλη πλευρά, το κυβερνών κόμμα, το οποίο είναι η συνισταμένη μίας σειράς μικρότερων κομμάτων, εντελώς ασύμβατων μεταξύ τους, πιθανότατα θα διαμελισθεί τουλάχιστον στα δύο – οπότε θα αναγκασθεί να προκηρύξει νέες εκλογές, το κόστος των οποίων (μειωμένα έσοδα του δημοσίου, αυξημένες δαπάνες) θα εκμηδενίσει τις όποιες προοπτικές της οικονομίας.
Με δεδομένη δε την ύφεση του 2015, η οποία θα κυμανθεί μεταξύ 5 και 7% του ΑΕΠ (περί τα 10 δις € μείωση του ΑΕΠ), χωρίς να υπολογίζεται το ενδεχόμενο των εκλογών, η αποτυχία του τρίτου μνημονίου είναι προδιαγεγραμμένη – αν και έτσι ή αλλιώς δεν αποτελεί λύση, εάν δεν συνοδευθεί από μία μεγάλη διαγραφή του δημοσίου χρέους, η οποία θα επέτρεπε μία αντίστοιχη διαγραφή του ιδιωτικού χρέους, από αναπτυξιακά μέτρα, καθώς επίσης από σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις.
Εν τούτοις, τυχόν αυξημένα προβλήματα του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος, όπως η παγκόσμια ύφεση που θα προκαλούσε ένα ενεργειακό σοκ, θα επιδείνωναν ακόμη περισσότερο την κατάσταση της Ελλάδας – «προσβάλλοντας» τους δύο βασικότερους εξαγωγικούς της τομείς, όπως είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία.
Επομένως, οφείλουν να μας ενδιαφέρουν, καθώς επίσης να λαμβάνονται υπ’ όψιν στον εθνικό σχεδιασμό – εάν βέβαια υποθέσουμε πως υπάρχει.
.
Οι τιμές του πετρελαίου
Στα πλαίσια αυτά, προκαλεί ήδη μεγάλη ανησυχία η αδυναμία των τιμών του πετρελαίου να ανακάμψουν, επειδή οι παγκόσμιες τιμές των διαφόρων ενεργειακών προϊόντων είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, οπότε με το πετρέλαιο – ενώ από αυτές εξαρτάται η οικονομία πολλών χωρών παραγωγής ενέργειας και πρώτων υλών.
Περαιτέρω, η εξέλιξη των τιμών του πετρελαίου ακολουθεί από τη δεκαετία του 1970 μία μακροπρόθεσμη κυκλική πορεία, με μεγάλης διάρκειας ανόδους και καθόδους – όπου τα σοκ του 1970 και του 1980, καθώς επίσης του 2000 είχαν σημαντική ομοιότητα μεταξύ τους, αν και δεν οφείλονταν στους ίδιους ακριβώς παράγοντες (γράφημα).
.
.
Στο παραπάνω γράφημα φαίνεται πως οι ονομαστικές τιμές του πετρελαίου (μπλε καμπύλη) σημείωσαν μεταξύ των ετών 1973 και 1981 τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο – ενώ, μετά από τη σταθεροποίηση τους σε υψηλά επίπεδα, έπεσαν το 1986, χάνοντας το μισό της τιμής τους. Στη συνέχεια, παρέμειναν για μία σχεδόν δεκαετία στα ίδια χαμηλά νέα επίπεδα ισορροπίας – ενώ το 1987, ένα έτος μετά, ακολούθησε το μεγάλο κραχ στα χρηματιστήρια, οπότε εύλογα προβλέπεται κάτι αντίστοιχο, το αργότερο εντός του 2016.
Εν τούτοις, οι πραγματικές τιμές του πετρελαίου (κόκκινη καμπύλη), χωρίς τον πληθωρισμό δηλαδή, τις οποίες είναι πιο σωστό να παρακολουθεί κανείς, είχαν μία άλλη συμπεριφορά – όπου όμως υπάρχουν δύο διαφορετικοί ορισμοί τους: αυτός της αμερικανικής εταιρείας ενέργειας (ELA), ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν του την πλευρά των καταναλωτών, καθώς επίσης αυτός των χωρών παραγωγής πετρελαίου (OPEC), ο οποίος αφορά την πλευρά των παραγωγών.
Το αποτέλεσμα όμως και των δύο μεθόδων απεικόνισης της εξέλιξης των τιμών δεν διαφοροποιείται σημαντικά – με πρώτο συμπέρασμα το ότι, ένα μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών του πετρελαίου τη δεκαετία του 1970/80 εξουδετερώθηκε από τον πληθωρισμό. Με απλά λόγια, εάν αφαιρέσει κανείς τον πληθωρισμό, θα διαπιστώσει πως η άνοδος των τιμών της δεκαετίας του 1970/80 δεν ήταν υψηλότερη από αυτήν του 2000 – οπότε συμπεραίνει κανείς πως το 2000 η παγκόσμια οικονομία βίωσε ένα δεύτερο πετρελαϊκό σοκ, με ανώτατο σημείο του το 2011/12.
Το σοκ αυτό ήταν το ίδιο σημαντικό με το αντίστοιχο του 1970/80, ενώ η υποχώρηση των τιμών το 2015 μοιάζει πάρα πολύ με αυτήν του 1986 – η οποία μάλλον θα συνεχισθεί, κρίνοντας από την αύξηση των ποσοτήτων παραγωγής εκ μέρους των Η.Π.Α., της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας.
