Ο τουρισμός
Όπως συμβαίνει με τη ναυτιλία, έτσι και τα εξαγωγικά έσοδα του τουρισμού στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, υποτιμούνται σημαντικά – κάτι που δεν οφείλεται στη χώρα μας αυτή τη φορά, αλλά στη διαφοροποίηση της μεθοδολογίας καταγραφής του τζίρου από την παροχή τουριστικών υπηρεσιών, εντός μίας νομισματικής ένωσης, μετά την είσοδο μας στην Ευρωζώνη (2002).
Τα έσοδα αυτά υπολογίζονται πλέον με δειγματοληπτικές έρευνες που διεξάγονται στους τουρίστες – όπου ερωτώνται για τα μέσα έξοδα τους κατά τη διάρκεια παραμονής στη χώρα μας, για τις τιμές των δωματίων που πλήρωσαν, για το χρόνο που διέμειναν κοκ. Η μέθοδος αυτή (Frontier Travel Survey – FTS) χρησιμοποιείται επίσης σε άλλες χώρες της Ευρώπης – όπου όμως, λόγω προβλημάτων στη στάθμιση των δειγμάτων, δεν απεικονίζει σωστά τη δυναμική του τουρισμού.
Συγκρίνοντας τώρα κανείς τα εξαγωγικά έσοδα του ελληνικού τουρισμού με άλλες χώρες, σε συνδυασμό με ορισμένους εξειδικευμένους παράγοντες, διαπιστώνει πως αυξήθηκαν κατακόρυφα μετά το 2000 και την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη – όπως συνέβη με τη ναυτιλία, αφού και οι δύο τομείς είναι εντάσεως κεφαλαίου, το οποίο ήταν πιο εύκολο να αποκτηθεί (δάνεια), καθώς επίσης πιο φθηνό εντός της νομισματικής ένωσης.
Εν τούτοις, η εξέλιξη αυτή δεν απεικονίζεται σωστά στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, λόγω της ελαττωματικής καταχώρησης των διανυκτερεύσεων, κατά ξενοδοχειακές κατηγορίες. Ειδικότερα, αυτό που χαρακτηρίζει τον ελληνικό τουρισμό μετά το 2000 είναι η ισχυρή ανάπτυξη του στον τομέα των ξενοδοχείων 5 αστέρων (γράφημα) – αφού μόνο αυτός αναπτύχθηκε, με τους άλλους τομείς είτε να είναι στατικοί (4 αστέρια), είτε να μειώνονται (1 έως 3 αστέρια).
.
.
Περαιτέρω, τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων έχουν μακράν τη μεγαλύτερη παραγωγικότητα και κερδοφορία ανά εργαζόμενο – οπότε, η μετατόπιση του κέντρου βάρους του ελληνικού τουρισμού σε αυτήν την κατηγορία, οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση του τζίρου του, παρά το ότι ο αριθμός των τουριστών από το 2000 έως το 2009 δεν παρουσίασε μία ανάλογη άνοδο.
Εν τούτοις, δεν καταγράφεται στις στατιστικές, οι οποίες επικεντρώνονται κυρίως στον αριθμό των επισκεπτών στη χώρα – με αποτέλεσμα να μην αξιολογείται σωστά η συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ, καθώς επίσης στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, η οποία είναι κατά πολύ μεγαλύτερη (αν και λιγότερο από τη ναυτιλία).
.
Τα κοινά σημεία της ναυτιλίας και του τουρισμού
Οι δύο βασικότεροι πυλώνες της ελληνικής οικονομίας και των εξαγωγών, η εμπορική ναυτιλία, καθώς επίσης ο πολυτελής τουρισμός, είναι εντάσεως κεφαλαίου – πολύ λιγότερο εντάσεως εργασίας, ειδικά η ναυτιλία, η οποία απασχολεί κυρίως εργατικό δυναμικό από φθηνές τρίτες χώρες.
Επομένως, επηρεάζονται ελάχιστα από το εργατικό κόστος, το οποίο έχει βάλει στο στόχαστρο από την αρχή η Τρόικα, εξαιτίας της ανικανότητας της (άρθρο) ή λόγω κάποιας άλλης σκοπιμότητας – ενώ, αντίθετα, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την προσφορά κεφαλαίων, καθώς επίσης από το κόστος τους (επιτόκια), έχοντας ως εκ τούτου ωφεληθεί τα μέγιστα, μετά την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.
Τυχόν έξοδος της χώρας μας λοιπόν από την Ευρωζώνη θα προκαλούσε μεγάλες ζημίες και στους δύο αυτούς κλάδους – λόγω των ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων που θα επιβάλλονταν ξανά (οπότε η ναυτιλία θα «μετανάστευε» εξ ολοκλήρου), της δυσκολίας στην εύρεση κεφαλαίων, της αύξησης του κόστους τους (επιτόκια), η οποία θα ήταν καταστροφική για τον ποιοτικό τουρισμό κλπ.
Από την άλλη πλευρά, η υποτίμηση ενός ενδεχόμενου εθνικού νομίσματος δεν θα πρόσφερε απολύτως τίποτα σε κανέναν από τους δύο αυτούς κλάδους – ειδικά στον τουρισμό, όπως ισχυρίζονται όλοι όσοι δεν γνωρίζουν τη μετατόπιση της Ελλάδας στα πολυτελή ξενοδοχεία, στα οποία οι επισκέπτες δεν επηρεάζονται σχεδόν καθόλου από τις τιμές.
Στα πλαίσια αυτά, με δεδομένη τη δυναμικότητα των δύο αυτών κλάδων, καθώς επίσης τη συμβολή τους τόσο στο ΑΕΠ, όσο και στο ισοζύγιο, η οποία είναι πολλαπλάσια από αυτήν που καταγράφεται, θα πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός, όταν αναφέρεται στην υιοθέτηση του εθνικού νομίσματος – αφού δεν θα ήταν μόνο καταστροφική για τις χαμηλές και μεσαίες εισοδηματικές τάξεις, αλλά, επίσης, για τις ανώτερες και ανώτατες.
.
Επίλογος
Από τα παραπάνω, καθώς επίσης από πολλές αναλύσεις μας, φαίνεται πως η Ελλάδα, κυρίως λόγω της ναυτιλίας της, προσβλήθηκε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τη χρηματοπιστωτική κρίση που προκλήθηκε από τις Η.Π.Α. το 2008 – συγκριτικά με οποιαδήποτε άλλη χώρα στον πλανήτη, λόγω του συνδυασμού τριών καταστροφικών εξελίξεων: της κατακόρυφης αύξησης της τιμής του πετρελαίου, της παγκόσμιας ύφεσης που προκάλεσε την πτώση των τιμών των θαλασσίων μεταφορών σχεδόν κατά 90%, καθώς επίσης της πιστωτικής στενότητας.
Εν τούτοις, η χώρα μας δεν γονάτισε κάτω από το βάρος των δυσμενών αυτών παραγόντων, αλλά, κυρίως, από την σκόπιμη υπαγωγή της στο καθεστώς των μνημονίων και της Τρόικας – καθώς επίσης από την απίστευτη ανικανότητα του ΔΝΤ, όσον αφορά τα δήθεν προγράμματα διάσωσης της, συμπεριλαμβανομένου του PSI.
Δικαιούται λοιπόν τη μερική διαγραφή του δημοσίου χρέους της, όχι επειδή είναι επαχθές, επονείδιστο ή λόγω της αντίστοιχης αντιμετώπισης της με τη Γερμανία το 1953, αλλά ως αποζημίωση για την τεράστια ζημία που της προκάλεσε η Τρόικα – η οποία πλησιάζει το 1 τρις €, εάν δεν το υπερβαίνει.
Η διαγραφή μέρους του δημοσίου χρέους θα επιτρέψει την αντίστοιχη του ιδιωτικού, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η πιστοληπτική ικανότητα του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα της χώρας μας, χωρίς την οποία δεν υπάρχει μέλλον – καθώς επίσης για να κοπεί ο ομφάλιος λώρος της χρηματοδότησης της από τα άλλα κράτη της Ευρωζώνης, με την επιστροφή της στις αγορές.
Πρέπει επίσης να αποκατασταθεί η ζημία που προκλήθηκε στις τράπεζες, τόσο από το PSI, όσο και από τη λανθασμένη, εάν όχι σκόπιμη πολιτική των μνημονίων – με τη δημιουργία μίας κακής τράπεζας (Bad Bank), στην οποία θα μεταφέρονταν όλες οι επισφάλειες για να διακανονιστούν, με την άμεση ανακεφαλαιοποίηση τους κοκ.
Φυσικά οφείλουν να διενεργηθούν μεταρρυθμίσεις στην οικονομία της, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, το φορολογικό σύστημα, καθώς επίσης τη δημόσια διοίκηση – οι οποίες όμως απαιτούν μία αποφασισμένη κυβέρνηση, επαρκή, κυρίως όμως ικανή, για να έχουν την απαιτούμενη επιτυχία. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να τα καταφέρει – αναδεικνυόμενη κυριολεκτικά στην κορυφαία χώρα της Ευρωζώνης.
Βιβλιογραφία: IMF, DWN, BERNEGGER
.
