Όσον αφορά την πρόωρη αλλαγή της κυβέρνησης απλά και μόνο για την αλλαγή, οφείλουμε να θυμηθούμε τι ακριβώς συνέβη το 2009, όταν επαναλήφθηκε η ίδια διαδικασία. Εάν τότε είχαμε επιλέξει την ίδια κυβέρνηση, την οποία «κατακεραυνώσαμε» επειδή αναφέρθηκε στο πάγωμα των μισθών, καθώς επίσης στον περιορισμό των παροχών του δημοσίου, ίσως δεν θα είχαμε καταλήξει στη χρεοκοπία και στα νύχια του ΔΝΤ – αφού ασφαλώς δεν θα διόγκωνε, όπως η επόμενη, τα ελλείμματα και δεν θα «προπαγάνδιζε» εναντίον της Ελλάδας στις αγορές, τοποθετώντας την στο επίκεντρο του διεθνούς κυκλώνα.
Προφανώς δεν ήταν μία καλή κυβέρνηση, το αντίθετο μάλιστα. Εν τούτοις, συγκρινόμενη με την επόμενη, ήταν πολύ πιο ασφαλής για την Ελλάδα. Το «δις εξαμαρτείν» λοιπόν νομίζουμε πως δεν είναι σωστό να χαρακτηρίσει ακόμη μία φορά τις επιλογές Πολιτών που σίγουρα έχουν «ωριμάσει βίαια» – μετά από το τρομακτικό, επώδυνο βύθισμα της οικονομίας τους στο ναδίρ.
Όταν μετά από τόσες δοκιμασίες δε είμαστε ακόμη βυθισμένοι στην κρίση, ενώ διαφαίνεται αμυδρά μία έξοδος κινδύνου, ένα παράθυρο στο τούνελ, είναι παράλογο να κάνουμε ότι μπορούμε για να το σφραγίσουμε ερμητικά μόνοι μας. Θυμίζει εκείνους τους επενδυτές στα χρηματιστήρια οι οποίοι, ενώ έχουν διατηρήσει τις μετοχές τους στο χαρτοφυλάκιο τους παρά τη ραγδαία πτώση των τιμών, τις ξεπουλούν στο κατώτατο σημείο του κύκλου – λίγο πριν δηλαδή αρχίσουν ξανά να αυξάνονται οι τιμές τους.
.
Οι μισθοί
Συνεχίζοντας, σε σχέση με την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζουν οι Η.Π.Α., καθώς επίσης αναφορικά με την ανάγκη αύξησης των μισθών, η οποία είναι ασφαλώς απαραίτητη για να επιστρέψει μία χώρα στην ανάπτυξη, τα εξής:
Με τα συνεχή πακέτα ρευστότητας η Fed επιδιώκει την ανάληψη δανείων από τις εμπορικές τράπεζες, έτσι ώστε αυτές να δανείσουν την πραγματική οικονομία – διευκολύνοντας την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη. Οι εμπορικές τράπεζες όμως δεν μπορούν να διαθέσουν τα περισσότερα δάνεια που τους δίνονται στις μεγάλες επιχειρήσεις, τις οποίες εμπιστεύονται, επειδή η εσωτερική ζήτηση για τα προϊόντα τους παραμένει αναιμική, όπως επίσης οι εξαγωγές τους – η εξωτερική ζήτηση δηλαδή.
Για παράδειγμα, ακόμη και όταν προσφέρονται πολύ φθηνά δάνεια σε μία επιχείρηση που κατασκευάζει ψυγεία, για να αυξήσει την παραγωγή της (προσφορά), η επιχείρηση δεν τα παίρνει – επειδή τα περισσότερα ψυγεία που θα παρήγαγε τότε, θα έμεναν απούλητα. Η αιτία είναι το ότι, τα φτωχότερα μέρη του πληθυσμού, τα οποία χρειάζονται ψυγείο, δεν έχουν τα χρήματα για να τα αγοράσουν, λόγω του ότι έχουν μειωθεί οι πραγματικοί μισθοί τους (γράφημα στην ανάλυση μας) – ενώ τα πολύ πλούσια κοινωνικά στρώματα, τα οποία έχουν γίνει ακόμη πλουσιότερα, διαθέτουν αρκετά ψυγεία και δεν χρειάζονται άλλα.
Στο παρελθόν, οι εισοδηματικά ασθενέστεροι κάλυπταν τη διαφορά των μισθών με τις ανάγκες τους, δανειζόμενοι από τις τράπεζες. Μετά το ξέσπασμα της κρίσης όμως, είτε οι τράπεζες δεν τους δανείζουν πλέον, λόγω των τεράστιων επισφαλειών που έχουν συσσωρευτεί στους ισολογισμούς τους, είτε οι ίδιοι δεν θέλουν άλλα δανεικά (ανάλυση).
Επομένως, τα επί πλέον χρήματα που δανείζει η Fed οδηγούνται μέσω των τραπεζών στα «χρηματιστηριακά καζίνο», υποδαυλίζοντας ξανά και ξανά το άγριο παιχνίδι – το κερδοσκοπικό όργιο που διαπιστώνεται στα περισσότερα, με νομοτελειακή κατάληξη το κραχ.
.
Η διόγκωση του ισολογισμού της FED (μπλε γραμμή) και η αντίστοιχη εξέλιξη του δείκτη S&P 500 των ΗΠΑ.
.
Εύλογα λοιπόν η Ευρώπη, η ΕΚΤ καλύτερα, είναι συγκρατημένη, όσον αφορά την υιοθέτηση αυτών των «μονεταριστικών μέτρων» ανάπτυξης, μέσω της αύξησης της προσφοράς – πόσο μάλλον αφού έχουν εφαρμοσθεί και αποτύχει επίσης, από την Ιαπωνία. Η λύση εν προκειμένω είναι η ανάπτυξη μέσω της αναθέρμανσης της ζήτησης – ειδικά επειδή η υπερχρέωση της Δύσης δεν επιτρέπει την «κεϋυνσιανή» μέθοδο της αύξησης των δημοσίων δαπανών, όπως συμπεραίνεται και από τις Η.Π.Α., στις οποίες οι δαπάνες του κράτους περιορίζονται δραστικά (γράφημα στην ανάλυση μας).
Οφείλουν λοιπόν να αυξηθούν οι μισθοί των εργαζομένων, έτσι ώστε να ακολουθήσει η κλιμάκωση της ζήτησης, η κατανάλωση δηλαδή, η οποία θα δημιουργήσει την ανάγκη νέων επενδύσεων (παραγωγή περισσότερων ψυγείων), οπότε την αύξηση του ΑΕΠ (ΑΕΠ = Κατανάλωση + Επενδύσεις + Δημόσιες Δαπάνες + {Εξαγωγές – Εισαγωγές}).
Οι μισθοί όμως δεν αυξάνονται απλά και μόνο επειδή το επιθυμούμε, εάν βέβαια δεν θέλουμε να προκαλέσουμε τεράστιες ζημίες στην οικονομία μας. Για παράδειγμα, δεν είναι τόσο απλή η αύξηση των βασικών αμοιβών στα 761 € που ακούγεται – αφού πολύ σωστά θα έλεγε κάποιος, “γιατί να μην αυξηθούν στα 1.500 €, έτσι ώστε να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση, αφού αυτό είναι το ζητούμενο;“
.
Η παραγωγικότητα
Στο απώτερο παρελθόν, σε μία ανάλυση μας πριν το ξέσπασμα της κρίσης (2009), η οποία ευρίσκεται στο βιβλίο της «τριλογίας» μας «Η κρίση των κρίσεων», είχαμε υπολογίσει τη «λανθάνουσα ανεργία» στην Ελλάδα περίπου στο 40% – συγκρίνοντας απλά την παραγωγικότητα μας (ΑΕΠ / εργατικό δυναμικό), με αυτήν της Ολλανδίας.
Φυσικά ο αριθμός ήταν υπερβολικός, αφού δεν είναι ίσως απαραίτητο να είμαστε τόσο παραγωγικοί, όσο οι Ολλανδοί – οι εξαγωγές των οποίων υπερβαίνουν τα 576 δις $, έναντι μόλις 30,39 δις $ της Ελλάδας (2013).
Εν τούτοις η ανταγωνιστικότητα μας, η οποία δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα των επενδύσεων αλλά, επίσης, του ύψους των μισθών, δεν μπορούσε να είναι τόσο χαμηλή – οπότε εύλογα το εμπορικό μας ισοζύγιο (Εξαγωγές – εισαγωγές) ήταν σε τέτοιο βαθμό ελλειμματικό, συμβάλλοντας στην υπερχρέωση της χώρας μας.
Οι μισθοί λοιπόν δεν μπορεί να υπολογίζονται τυχαία, με την έννοια «γιατί όχι 1.500, 761 αντί 500 κοκ.», αλλά πρέπει να είναι ανάλογοι με την παραγωγικότητα των εργαζομένων – όταν δεν θέλει κανείς να οδηγήσει μία χώρα στην οικονομική της καταστροφή. Εάν δε αυξηθούν οι μισθοί, χωρίς την παράλληλη αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, τότε απλά θα κλείσουν οι επιχειρήσεις – «παράγοντας» εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους.
Αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που υιοθετήθηκε η εσωτερική υποτίμηση (μείωση των ονομαστικών αμοιβών), αντί της μείωσης των πραγματικών αμοιβών μέσω της υποτίμησης του νομίσματος (όταν είχαμε ακόμη τη δραχμή) ή του πληθωρισμού (μείωση της αγοραστικής αξίας των χρημάτων).
