Η κατάρρευση του δολαρίου, καθώς επίσης το τέλος της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, είναι προβλεπόμενα – πόσο μάλλον αφού είναι γνωστά ανάλογα συμβάντα από το πρόσφατο παρελθόν, όπου το σύστημα καταστράφηκε τρεις φορές
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
.
“Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της ανθρωπότητας είναι η ικανότητα να προσαρμόζεται στο περιβάλλον της. Πολύ λίγοι από εμάς αντιλαμβάνονται με πειστικό τρόπο την έντονα ασυνήθη, ασταθή, περίπλοκη, αναξιόπιστη και προσωρινή φύση της οικονομικής οργάνωσης, μέσω της οποίας έχει ζήσει η Δυτική Ευρώπη τον τελευταίο μισό αιώνα. Υποθέτουμε ότι κάποια από τα πιο ιδιάζοντα και προσωρινά των πρόσφατων πλεονεκτημάτων μας είναι φυσικά, μόνιμα και αξιόπιστα – οπότε καταστρώνουμε αναλόγως τα σχέδια μας.
Επάνω σε αυτό το αμμώδες και τεχνητό θεμέλιο, απεργαζόμαστε την κοινωνική βελτίωση και προετοιμάζουμε τα πολιτικά μας προγράμματα, επιδιώκουμε τις εχθρότητες μας και τις ιδιαίτερες φιλοδοξίες μας, καθώς επίσης αισθανόμαστε ότι έχουμε αρκετό διαθέσιμο περιθώριο, για να ενθαρρύνουμε την εμφύλια διαμάχη στην ευρωπαϊκή οικογένεια, αντί να την κατευνάζουμε.
Παρακινούμενος από παράλογη αυταπάτη και απερίσκεπτη αυτοεκτίμηση, ο γερμανικός λαός ανέτρεψε τα θεμέλια (1914), επάνω στα οποία ζούσαμε και χτίζαμε όλοι μας. Οι εκπρόσωποι του γαλλικού και του βρετανικού λαού όμως (1919), ανέλαβαν το ρίσκο να ολοκληρώσουν την καταστροφή που ξεκίνησε η Γερμανία ” (Keynes).
.
Ανάλυση
Ελάχιστοι θυμούνται σήμερα, με το δολάριο να εμφανίζεται παράλογα παντοδύναμο, πως έπαψε σχεδόν να λειτουργεί το 1978, ως ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα – ενώ η ισοτιμία του βυθίστηκε σε ένα τόσο τρομακτικό επίπεδο, ώστε το υπεύθυνο υπουργείο των Η.Π.Α. να αναγκασθεί να εκδώσει ομόλογα σε ελβετικά φράγκα.
Όλοι οι διεθνείς επενδυτές τότε είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους στο αμερικανικό νόμισμα, παύοντας να το θεωρούν ως ένα «ασφαλές λιμάνι» – ενώ η αγοραστική αξία του δολαρίου μειώθηκε κατά 50% μεταξύ των ετών 1977 και 1981, με τον πληθωρισμό να υπερβαίνει, συνολικά για τα χρόνια αυτά, το 50%.
Μετά το 1979 δε, το ΔΝΤ δεν είχε καμία άλλη επιλογή στη διάθεση του, για να διασώσει την παγκόσμια οικονομία, από την κινητοποίηση όλων των πόρων του, καθώς επίσης από την έκδοση των «ειδικών τραβηχτικών δικαιωμάτων» (SDR). Πλημμύρισε λοιπόν την αγορά με 12,1 δις SDR, για να διατηρηθεί ισορροπημένη η ρευστότητα, η οποία είχε υποχωρήσει ανησυχητικά, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης στο δολάριο.
Ο χρυσός εκτοξεύθηκε τότε, από το 1977 έως το 1980, κατά 500% – ενώ η ελεγχόμενη υποτίμηση του δολαρίου, η οποία ξεκίνησε το 1971 από τον πρόεδρο Νίξον, όταν κατήγγειλε μονομερώς τη σύνδεση του με το χρυσό (κανόνας του χρυσού), οδήγησε στα τέλη της δεκαετίας σε μία μαζική, άγρια, αγελαία φυγή, σε μία «απόδραση» καλύτερα από το αμερικανικό νόμισμα.
Εκείνη την εποχή, οι θεωρίες συνωμοσίας απογειώθηκαν – μεταξύ άλλων με το γύρισμα μίας κινηματογραφικής ταινίας (Rollover, 1981), η οποία αναφερόταν σε ένα μυστικό σχέδιο των χωρών παραγωγής πετρελαίου, «να ρίξουν δολάρια στην αγορά» και να αγοράσουν χρυσό. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην κατάρρευση των τραπεζών, στον πανικό των χρηματαγορών, καθώς επίσης σε έντονες κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες ξέσπασαν σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ενώ ο άμετρος πανικός αυξανόταν μαζικά στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η απώλεια της εμπιστοσύνης στο δολάριο είχε ήδη ξεκινήσει το 1971 – με τους Αμερικανούς, οι οποίοι ταξίδευαν στο εξωτερικό να διαπιστώνουν ότι, τα εστιατόρια, τα ξενοδοχεία και τα καταστήματα ανταλλαγής συναλλάγματος, δεν ήθελαν να αναλάβουν ρίσκο, όταν εμφάνιζαν τα χρήματα τους, διστάζοντας να τα «εξαργυρώσουν».
Όταν λοιπόν, κατά τη διάρκεια μίας αργίας, οι τράπεζες στη Ρώμη ήταν κλειστές, εκείνοι οι Αμερικανοί, οι οποίοι δεν είχαν μετρητά χρήματα, δεν μπορούσαν να αγοράσουν τίποτα. Η ζήτηση δε για χρυσό είχε εκτοξευθεί στα ύψη – αφού οι ξενοδόχοι αντιμετώπιζαν ως βασιλείς εκείνους τους πελάτες τους, οι οποίοι τους πλήρωναν με χρυσές λίρες.
Αργότερα, ο κεντρικός τραπεζίτης των Η.Π.Α. (P. Volcker), με τη βοήθεια του νέου προέδρου (R. Reagan), κατόρθωσε με πολύ μεγάλη προσπάθεια να διασώσει το δολάριο – αυξάνοντας το 1981 τα επιτόκια στο 19%, αφενός μεν για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, αφετέρου για να κάνει ξανά ελκυστικό το δολάριο στους ξένους επενδυτές.
Ο αμερικανός πρόεδρος μείωσε το ίδιο έτος δραστικά τους φόρους, περιορίζοντας σε μεγάλο βαθμό το κρατικό ρυθμιστικό πλαίσιο – με αποτέλεσμα να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη στην οικονομία της χώρας του, καθώς επίσης να μετατραπεί σε μαγνήτη, όσον αφορά την εισροή ξένων επενδύσεων. Το Μάρτιο του 1985 το δολάριο ευρισκόταν υψηλότερα από την ισοτιμία του 1982, ενώ ο χρυσός έχασε το 60% από τα υψηλότερα επίπεδα του, στα οποία είχε βρεθεί μετά το 1980.
Ο πληθωρισμός στις Η.Π.Α. μειώθηκε το 1986 στο 1,9% από 13,5% το 1980 – ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 1980 η πυρκαγιά είχε σβήσει, οπότε ξεκίνησε η εποχή του βασιλιά δολαρίου. Το νόμισμα δεν έχασε τελικά τη θέση του, ως παγκόσμιο αποθεματικό, καταφέρνοντας την τελευταία στιγμή να αποφύγει την ολοκληρωτική του κατάρρευση – ουσιαστικά με την καταναγκαστική υιοθέτηση του νεοφιλελευθερισμού, χωρίς την οποία δεν θα είχε πάρει ίσως το απαιτούμενο «φιλί ζωής» από την παγκόσμια ελίτ.
Ορισμένοι υποστηρίζουν δε πως τότε τοποθετήθηκαν οι βάσεις για τη μελλοντική δημιουργία του ευρώ, ενώ πείσθηκε η Γερμανία με αντάλλαγμα την ενοποίηση της – έτσι ώστε να υπάρχει μία αξιόπιστη εναλλακτική λύση, για την περίπτωση που το δολάριο θα αντιμετώπιζε ξανά ανάλογους κινδύνους. Φυσικά επιλέχθηκε μία περιοχή, η Ευρώπη, στην οποία ήταν αναμφισβήτητη η αμερικανική ηγεμονία – μία ήπειρος, η οποία τελούσε υπό την απόλυτη κηδεμονία της.
Μήπως λοιπόν έφτασε εκείνη η στιγμή, όπου το ευρώ θα πρέπει να εκπληρώσει την αρχική του αποστολή; Σημαίνει κάτι τέτοιο πως θα αντικαταστήσει το αμερικανικό νόμισμα, ως παγκόσμιο αποθεματικό ή, αντίθετα, πως οφείλει να θυσιαστεί, να διαλυθεί λοιπόν η Ευρωζώνη, στο βωμό της «αναβίωσης» του δολαρίου;
To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες (…)
