Όταν όλοι μαζί μειώνουν τα έξοδα τους, χρεοκοπούν οι παραγωγικές επιχειρήσεις, οπότε αυξάνεται κατακόρυφα η ανεργία – με αποτέλεσμα να εγκλωβίζεται μία χώρα σε έναν καθοδικό σπειροειδή κύκλο, ο οποίος την οδηγεί νομοτελειακά στην απόλυτη καταστροφή
(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
“Το κράτος (και η Ευρωζώνη σήμερα, καθώς επίσης η παγκόσμια κοινότητα), θα πρέπει να ασκήσει καθοδηγητική επιρροή στη ροπή προς κατανάλωση – εν μέρει μέσω της φορολογίας, εν μέρει καθορίζοντας το επιτόκιο, καθώς επίσης εν μέρει με άλλους τρόπους (αυξομείωση της ποσότητας χρήματος κοκ.). Επιπλέον, φαίνεται απίθανο ότι η επιρροή της τραπεζικής πολιτικής στο επιτόκιο, θα είναι από μόνη της επαρκής για να προσδιορίσει ένα άριστο επίπεδο επένδυσης.
Επομένως, μία κάπως περιεκτική «κοινωνικοποίηση της επένδυσης» θα αποδειχθεί το μόνο μέσον διασφάλισης της προσέγγισης προς την πλήρη απασχόληση – η οποία είναι το πρώτο ζητούμενο σε μία κοινωνία. Η ανάγκη αυτή, φυσικά, δεν αποκλείει συμβιβασμούς και μηχανισμούς συνεργασίας του δημοσίου με την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Πέρα όμως από αυτό, δεν υφίσταται εμφανής λόγος για ένα σύστημα κρατικού σοσιαλισμού, το οποίο θα αγκάλιαζε το μέγιστο μέρος της οικονομικής ζωής μίας κοινωνίας. Το σημαντικό για το κράτος δεν είναι η κατοχή των μέσων παραγωγής. Αν το κράτος είναι σε θέση να καθορίσει το σύνολο των πόρων που κατευθύνονται σε αύξηση των μέσων και τις βασικές αμοιβές εκείνων που τα κατέχουν, θα έχει εκπληρώσει πλήρως το ρόλο του” (Keynes).
.
Ανάλυση
Στην Οικονομία της Αγοράς, τα προϊόντα που δεν μπορούν να πουληθούν είναι ουσιαστικά άχρηστα για τον παραγωγό τους – γεγονός που αποτελεί τη βασική αιτία της μείωσης της παραγωγής, όταν μειώνεται η ζήτηση. Η μείωση τώρα της παραγωγής και της ζήτησης (κατανάλωσης), περιορίζει αντίστοιχα τα εισοδήματα των ανθρώπων, τα έσοδα του κράτους κοκ. – όπως αναλύσαμε σε προηγούμενο κείμενο μας (Το ζενίθ της κρίσης).
Στα πλαίσια αυτά φαίνεται αυτονόητο το ότι, θα μπορούσαμε να εκμεταλλευθούμε ολόκληρο το παραγωγικό δυναμικό μίας οικονομίας, αγοράζοντας μεταξύ μας όλα τα προϊόντα – οπότε θα αυξάνονταν οι δαπάνες μας και εξ αυτών τα εισοδήματα μας. Γιατί λοιπόν δεν το κάνουμε και επιλέγουμε τις πολιτικές λιτότητας, οι οποίες μας βυθίζουν σε κρίσεις;
Απαντώντας στο ερώτημα, οφείλουμε να σημειώσουμε εν πρώτοις πως υπάρχει μία αντίθεση, μία αντιφατικότητα καλύτερα μεταξύ αυτών που είναι λογικά για την συνολική οικονομία μίας χώρας, καθώς επίσης αυτών που είναι ορθολογικά, που συμφέρουν δηλαδή τον καθέναν από εμάς. Στα πλαίσια αυτά, μία Οικονομία δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποταμιεύει χρήματα, επειδή η κάθε μείωση των δαπανών οδηγεί στον περιορισμό των εισοδημάτων – ενώ η «συλλογική λιτότητα», σε «εξτρεμιστικές» περιπτώσεις όπως αυτές που βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα, οδηγεί στην απώλεια του κεφαλαίου που δεν χρησιμοποιείται.
Απλούστερα, όταν όλοι μαζί μειώνουν τα έξοδα τους, χρεοκοπούν οι παραγωγικές και λοιπές επιχειρήσεις, οπότε αυξάνεται κατακόρυφα η ανεργία – με αποτέλεσμα να εγκλωβίζεται μία χώρα σε έναν καθοδικό σπειροειδή κύκλο, ο οποίος την οδηγεί νομοτελειακά στην απόλυτη καταστροφή.
Συμπερασματικά λοιπόν, μέσω της «συλλογικής αποταμίευσης» χρημάτων γινόμαστε σαν σύνολο πιο φτωχοί – ενώ μόνο όταν σε μία Οικονομία επικρατούν συνθήκες πλήρους εκμετάλλευσης του παραγωγικού δυναμικού της, είναι δυνατόν η μείωση της κατανάλωσης (πολιτική λιτότητας) να εμποδίσει την αύξηση των επιτοκίων εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας, η οποία με τον τρόπο αυτό θα επιχειρούσε να ελέγξει την «υπερθέρμανση» της οικονομίας.
Τα χαμηλά επιτόκια τότε θα μπορούσαν να διευκολύνουν τις επενδύσεις, οι οποίες δεν θα διενεργούνταν – γεγονός που σημαίνει ότι, η πολιτική λιτότητας έχει νόημα (και πρέπει να υιοθετείται για να δημιουργούνται ρεζέρβες), μόνο όταν η Οικονομία ευρίσκεται σε πορεία ανάπτυξης. Όταν όμως η Οικονομία συρρικνώνεται λόγω της κρίσης, οπότε η εκμετάλλευση του παραγωγικού δυναμικού της είναι πολύ χαμηλή (γράφημα που ακολουθεί), τότε δεν πρέπει να εμποδίζεται η κατανάλωση – αλλά, αντίθετα, οι επενδύσεις (προστασία των υφισταμένων), έως ότου «αναρρώσει» η οικονομία.
.
Εκμετάλλευση του παραγωγικού δυναμικού στην Ελλάδα
.
Είναι ανόητο λοιπόν να συζητείται σήμερα στην Ελλάδα η προσέλκυση ξένων επενδύσεων ή η διεξαγωγή νέων εκ μέρους των εγχώριων επιχειρηματιών, όταν παράλληλα εφαρμόζεται μία πολιτική λιτότητας, η οποία «θανατώνει» τη ζήτηση (κατανάλωση) – ενώ αφήνει ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος του παραγωγικού δυναμικού της χώρας ανεκμετάλλευτο.
Προφανώς, κάτω από τέτοιες συνθήκες, η κάθε καινούργια επένδυση δημιουργεί νέα προβλήματα στις υφιστάμενες (κανιβαλισμός) – οπότε είναι καλύτερα να αποφεύγεται. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν εδώ οι επενδύσεις σε εξαγωγικές βιομηχανίες, εάν και εφόσον βέβαια η ζήτηση σε άλλες χώρες αυξάνεται – κάτι που επίσης δεν συμβαίνει σήμερα.
To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες (…)
