Ο πλανήτης γίνεται ξανά πολυπολικός, μετά την πορεία παρακμής της υπερδύναμης – με την Κίνα στην τρίτη θέση και με την Ευρώπη να αποτελεί το έπαθλο του νικητή.
Οι κάτοικοι της Ουκρανίας, έχοντας υποφέρει στο παρελθόν από τους γείτονες τους πολλές φορές, δεν φαίνεται να επιθυμούν την τελωνειακή ένωση – στην οποία θέλει να τους υποχρεώσει να συμμετέχουν μαζί της η Ρωσία. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις διαδηλώσεις του καλοκαιριού, έξω από τη ρωσική πρεσβεία – με τους περισσότερους Ουκρανούς να προτιμούν τη συνεργασία τους με την Ευρώπη.
Εν τούτοις, η οικονομική κρίση εντείνεται, με τις τιμές των ομολόγων του δημοσίου (επιτόκιο 10,5% πριν από μερικές ημέρες, όταν τον Απρίλιο ήταν μόλις 7,5%) να «βυθίζονται» σε νέα χαμηλά έτους – γεγονός που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την ήδη προβληματισμένη κυβέρνηση, αφού γίνεται ανέφικτη η χρηματοδότηση των δαπανών της, μέσω της λήψης νέων δανείων.
Για την καλύτερη κατανόηση της κατάστασης της χώρας, θεωρούμε σκόπιμο να προσθέσουμε έναν πίνακα σύγκρισης των μεγεθών της, με ορισμένα γειτονικά κράτη:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Οικονομικά μεγέθη 2012, σε δις $
| Μεγέθη |
Ουκρανία |
Πολωνία |
Λευκορωσία |
|
|
|
|
|
| ΑΕΠ |
176,2 |
487,7 |
63,28 |
| Ανάπτυξη |
0,2% |
2,0% |
1,5% |
| ΑΕΠ κατά κεφαλή |
7.500 |
20.900 |
15.900 |
| Εργαζόμενοι |
22.110.000 |
18.700.000 |
5.000.000 |
| Ανεργία |
7,5% |
12,8% |
1,0% |
| Δημόσιο χρέος / ΑΕΠ |
36,6% |
57,1% |
31,5% |
| Ισοζύγιο τρεχ. συν. |
-14,40 |
-18,29 |
-5,70 |
| Εξαγωγές |
69,81 |
188,5 |
45,5 |
| Εισαγωγές |
90,30 |
195,4 |
45,0 |
| Εμπορικό έλλειμμα |
-20,49 |
-6,90 |
0,5 |
| Εξωτερικό χρέος |
135,0 |
364,2 |
34,12 |
| Εξωτ. χρέος / ΑΕΠ |
76,7% |
74,7% |
53,9% |
Πηγή: Factbook
Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, η Ουκρανία είναι σε πολύ χειρότερη θέση από τις διπλανές χώρες, με ένα εξαιρετικά χαμηλό κατά κεφαλή εισόδημα. Παράλληλα, το έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού της είναι μεγάλο (5% του ΑΕΠ), το εμπορικό της έλλειμμα επίσης, ενώ τα συναλλαγματικά της αποθέματα μειώνονται ραγδαία – ένα αρκετά μεγάλο πρόβλημα, λόγω του πολύ υψηλού εξωτερικού της χρέους.
Περαιτέρω, τα ταμεία της είναι σχεδόν άδεια (1,8 δις $ τον Ιούλιο), οπότε θα έπρεπε να χρηματοδοτηθεί με νέα δάνεια – κάτι που όμως θα ήταν εξαιρετικά ακριβό, λόγω του ύψους των επιτοκίων.
Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις της με τη Ρωσία χειροτερεύουν, ενώ δεν μπορεί να εξασφαλίσει χαμηλότερες τιμές για το φυσικό αέριο – αφού το αντάλλαγμα που απαιτείται είναι η συμμετοχή της στην τελωνειακή ένωση, όταν η Ουκρανία θεωρεί προτιμότερη μία συμφωνία εμπορικής συνεργασίας με την ΕΕ.
Ίσως οφείλουμε να υπενθυμίσουμε εδώ ότι, η χώρα είναι πολύ σημαντική σε σχέση με τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς τη Ευρώπη – ενώ η Ρωσία είχε σταματήσει την προμήθεια της με φυσικό αέριο στο παρελθόν, επειδή η Ουκρανία δεν μπορούσε να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα στη Ευρώπη (όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, εάν η Ρωσία κατεβάσει το διακόπτη, η Γερμανία θα χρεοκοπήσει ακαριαία).
Περαιτέρω, επειδή τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ουκρανίας την 1η Σεπτεμβρίου είχαν μειωθεί στα 21,7 δις $, ενώ οι τιμές των βασικών εξαγωγικών προϊόντων της (μέταλλα, χημικά) έπεσαν, παράλληλα με την άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, οι περισσότεροι υπολογίζουν ότι δεν θα καταφέρνει να πληρώνει τις εισαγωγές της για πολλούς μήνες ακόμη.
Πόσο μάλλον όταν μέχρι τα τέλη του 2014 πρέπει να εξοφλήσει χρέη σε ξένο συνάλλαγμα, ύψους 10,8 δις $ – με τη Moody’s να έχει πρόσφατα υποβαθμίσει την πιστοληπτική της ικανότητα στο Caa1 (σκουπίδια).
Λίγο καιρό πριν, η κυβέρνηση της Ουκρανίας κατάφερε να δανεισθεί κάποια χρήματα – μεταξύ άλλων 750 εκ. $ από τη ρωσική Sberbank. Το αργότερο όμως έως τα μέσα του 2014 θα απαιτηθούν νέα χρήματα – οπότε θα χρειαστεί είτε τη βοήθεια της ΕΕ, υπογράφοντας την εμπορική συμφωνία μαζί της, είτε αυτή της Ρωσίας, συμμετέχοντας στην τελωνειακή ένωση, είτε του ΔΝΤ.
Ευτυχώς για την ίδια, ίσως αποφύγει τα χειρότερα μετά τη συμφωνία ενοικίασης του 5% των εδαφών της στην Κίνα – μίας έκτασης όσο περίπου το Βέλγιο. Αποτελώντας το μεγαλύτερο σιτοβολώνα της Ευρώπης, έχει αρκετές δυνατότητες – εάν κάποια στιγμή καταφέρει να ορθοποδήσει.
Η χειρότερη επιλογή της θα ήταν προφανώς το ΔΝΤ – το οποίο η κυβέρνηση έδιωξε το 2011, επειδή απαιτούσε την κατάργηση μέρους των επιδοτήσεων θέρμανσης, τα οποία δίνονται στους πολίτες της. Η εγκληματική αυτή οργάνωση πάντως περιμένει κυριολεκτικά στη γωνία – αφού συνεχίζει τις συζητήσεις με τους υπεύθυνους, σε χαμηλό και τεχνικό κυρίως επίπεδο.
Ολοκληρώνοντας, είναι φανερό το ότι, η Ουκρανία αποτελεί τη διελκυστίνδα μεταξύ των Η.Π.Α. και της Ρωσίας – ενώ η Κίνα έχει μέχρι στιγμής κερδίσει στα σημεία, χωρίς κανένας να το περιμένει.
Ο πλανήτης μας λοιπόν είναι ήδη τριπολικός, με τον τέταρτο πόλο, την Ευρώπη δηλαδή, να μην μπορεί να ενωθεί ορθολογικά λόγω Γερμανίας – κάτι που εάν τελικά οδηγήσει στη διάλυση της, θα καταστήσει την ήπειρο μας λάφυρο, έπαθλο καλύτερα ενός εκ των τριών «πόλων», ο οποίος θα ανακηρυχθεί τελικά νικητής.
