.
Οι τραπεζικές επιθέσεις (bank run) που έχουν ήδη ξεκινήσει στη χώρα θα επιταχυνθούν, μετά την πολιτική αστάθεια και την άρνηση της ΕΚΤ να βοηθήσει τη Monte dei Paschi – αυξάνοντας τους κινδύνους εξόδου της Ιταλίας από την Ευρωζώνη.
.
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Οι μετασεισμικές δονήσεις είναι λιγότερο καταστροφικές στους φυσικούς σεισμούς – ενώ στην οικονομία ισχύει ακριβώς το αντίθετο, με την έννοια πως τα αποτελέσματα τους διαρκούν περισσότερο, ενώ είναι πολύ πιο ισχυρά“.
.
Ανάλυση
Σύμφωνα με το προς αναθεώρηση σύνταγμα της Ιταλίας, εκείνο το κόμμα που θα υπερέβαινε το 40% των ψήφων στις εκλογές, θα λάμβανε το 55% των εδρών στο Κοινοβούλιο. Εάν κανένα δεν θα τα κατάφερνε, τότε θα διεξαγόταν μία επαναληπτική ψηφοφορία μεταξύ των δύο πρώτων – ο νικητής της οποίας θα έπαιρνε το «δώρο» των επί πλέον εδρών. Στα πλαίσια αυτά θα υπήρχε πάντοτε ένα κόμμα στη Βουλή, το οποίο θα είχε την απόλυτη πλειοψηφία και θα διόριζε τη Γερουσία – κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί, αφού δεν ενέκριναν οι Ιταλοί την αλλαγή του συντάγματος στο δημοψήφισμα.
Επομένως, ακόμη και αν στις επόμενες εκλογές ψηφιστεί το κόμμα των πέντε αστέρων, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα είναι υποχρεωμένο να σχηματίσει μία κυβέρνηση μαζί με κάποιο ή κάποια άλλα – οπότε, μόνο εφόσον θα συμφωνούσαν όλα μαζί, θα μπορούσε να διενεργηθεί δημοψήφισμα για την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, την οποία επιθυμεί.
Υπάρχει όμως ένα επί πλέον εμπόδιο που θα έπρεπε να ξεπεράσει, το οποίο αφορά το υφιστάμενο σύνταγμα – σύμφωνα με το άρθρο 75 του οποίου (πηγή), δεν επιτρέπεται κανένα δημοψήφισμα να οδηγήσει σε νόμο του κράτους, εάν έχει στόχο να επικυρώσει κάποια διεθνή συμφωνία. Για να αλλάξει το άρθρο, θα έπρεπε να επιτευχθεί μία πλειοψηφία των δύο τρίτων τόσο στη Βουλή, όσο και στη Γερουσία – κάτι που δεν φαίνεται σήμερα καθόλου ρεαλιστικό.
Βέβαια, ένα κόμμα που θα τασσόταν υπέρ τη επιστροφής στη λιρέτα, θα μπορούσε να δρομολογήσει ένα μη δεσμευτικό δημοψήφισμα – κάτι που όμως δεν είναι καθόλου πιθανόν για το άμεσο μέλλον. Επομένως, η απόρριψη της συνταγματικής αναθεώρησης δεν έκανε ευκολότερη τυχόν έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωζώνη – αλλά, αντίθετα, πολύ πιο δύσκολη.
Τα ιταλικά αδιέξοδα
Περαιτέρω, ο βασικός λόγος της απομάκρυνσης των επενδυτών από την Ιταλία δεν είναι ούτε η τραπεζική κρίση που βιώνει, ούτε η πιθανότητα να εγκαταλείψει το ευρώ – αλλά η κρίση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, έτσι όπως εξελίσσεται μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2016. Στο παρελθόν βέβαια, πριν την υιοθέτηση δηλαδή του ευρώ, όταν η Ιταλία (όπως επίσης πολλές άλλες χώρες) αντιμετώπιζε προβλήματα στο συγκεκριμένο ισοζύγιο, η κεντρική της τράπεζα αύξανε τα βασικά επιτόκια – κάτι που έκανε πιο ελκυστικές τις τοποθετήσεις των ξένων επενδυτών, ενώ σταματούσε τις εκροές κεφαλαίων.
Από εκείνη τη στιγμή όμως και μετά που η υπευθυνότητα της νομισματικής πολιτικής της Ιταλίας ανήκει στην ΕΚΤ, η δική της κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να κάνει τίποτα – όπως, για παράδειγμα, να υποτιμήσει το νόμισμα, για να μειώσει τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αυξάνοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Με απλά λόγια, αφού δεν υπάρχει κανένα ιταλικό ευρώ που θα μπορούσε να υποτιμηθεί απέναντι στο γερμανικό ευρώ, η χώρα είναι καταδικασμένη – πόσο μάλλον όταν η Γερμανία, εφαρμόζοντας μεθοδικά την εσωτερική υποτίμηση στο εσωτερικό της ήδη από το 2000 με την «ατζέντα 2010», έχει αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της σε σχέση με την Ιταλία, σε ένα εύρος που είναι αδύνατον πλέον να καλυφθεί από τη χώρα.
Ειδικότερα, όπως φαίνεται καθαρά από το γράφημα που ακολουθεί, η Ιταλία έχει χάσει την επαφή με όλες τις άλλες χώρες, όσον αφορά το εργατικό κόστος ανά μονάδα προϊόντος, το οποίο καθορίζει την ανταγωνιστικότητα – ενώ δεν έχει τη δυνατότητα της Πολωνίας η οποία, όταν επίσης ξέφευγε, άφηνε το νόμισμα της να διολισθαίνει, για να ανακτά το χαμένο έδαφος.
.
Περαιτέρω, ένας άλλος τρόπος για να εμποδιστούν οι εκροές χρημάτων όταν μία χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα στο ισοζύγιο της, είναι η επιβολή ελέγχων κεφαλαίων – όπως συνέβη στην Ελλάδα και στην Κύπρο, παρά το ότι είναι μέλη της Ευρωζώνης, καθώς επίσης στην Ισλανδία που δεν είναι (ενώ προβλέπεται πως θα υιοθετηθούν επίσης από την Τουρκία, για να στηριχθεί το νόμισμα της που καταρρέει λόγω των ελλειμμάτων – παρά το ότι η κεντρική της τράπεζα προσπαθεί απεγνωσμένα να το στηρίξει πουλώντας ξένο συνάλλαγμα και σχεδιάζοντας να αγοράσει χρυσό, πηγή).
Φυσικά η Ιταλία δεν θέλει να αθετήσει τους κανόνες περί ελεύθερης διακίνησης των κεφαλαίων εντός της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Εν τούτοις, όταν δεν επιτρέπεται να αυξήσει τα επιτόκια, να υποτιμήσει το νόμισμα ή να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων, τι μπορεί να κάνει μία κεντρική τράπεζα για να σταματήσει τις μαζικές εκροές χρημάτων, οι οποίες έχουν ήδη φέρει σε απόγνωση το τραπεζικό της σύστημα;
Πόσο μάλλον όταν η ΕΚΤ αρνήθηκε να δώσει παράταση τριών εβδομάδων στην τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα για την αύξηση των κεφαλαίων της, πυροδοτώντας ένα επόμενο bank run απολύτως φυσιολογικό; Ειδικά αφού το τραπεζικό σύστημα υποφέρει επί πλέον από κόκκινα δάνεια ύψους σχεδόν 400 δις €, ενώ δεν επιτρέπεται η στήριξη του από το κράτος, αλλά επιβάλλεται η διάσωση του από τους ομολογιούχους, μετόχους και καταθέτες του;
Συνεχίστε στη 2η σελίδα (…)
