Δεν είναι δυνατόν να διενεργηθούν νέες ιδιωτικές επενδύσεις, όταν παραμένουν ανεκμετάλλευτες οι παλαιότερες – ούτε όταν η εσωτερική ζήτηση περιορίζεται, η εξωτερική επίσης, ενώ η χώρα έχει χάσει την ανταγωνιστικότητα της
“Η ικανότητα να ξεπερνάς θριαμβευτικά δυσβάστακτες οφειλές, ξεκινώντας τη ζωή ή την επιχείρηση σου ξανά από την αρχή, είναι ένα από τα ειδοποιά χαρακτηριστικά του αμερικανικού καπιταλισμού – με την πιο επιτυχημένη οικονομία της ελεύθερης αγοράς (η οποία δυστυχώς έχει πάψει να υπάρχει), να έχει οικοδομηθεί επάνω στα θεμέλια της εύκολης οικονομικής αποτυχίας.
Αποτελεί κεκτημένο του κάθε Αμερικανού Πολίτη, από το 1898 και μετά, να καταφεύγει στο Κεφάλαιο VII (ρευστοποίηση) ή XIII (εθελοντική προσωπική αναδιοργάνωση) – με την πτώχευση να θεωρείται ως «αναφαίρετο δικαίωμα», σχεδόν ίσο με τη ζωή, την ελευθερία, καθώς επίσης με την αναζήτηση της ευτυχίας“.
Θεωρείται πολύ σωστά ότι, το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι η επιστροφή της σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης – όπου χρησιμοποιούμε σκόπιμα τη λέξη «βιώσιμη», επειδή η ελαφριά, προσχηματική ανάπτυξη που επετεύχθη το 2014, δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως τέτοια, αφού ήταν βραχυπρόθεσμη και περιστασιακή.
Η αιτία είναι το ότι, χωρίς ανάπτυξη δεν μπορεί να λυθεί κανένα απολύτως πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας – προφανώς ούτε το ασφαλιστικό, το οποίο απασχολεί σήμερα τους περισσοτέρους, ενώ δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο της Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της Δύσης και όχι μόνο, λόγω της υπερχρέωσης.
Μία επόμενη παραδοχή είναι το ότι, η ελληνική οικονομία μοιάζει με ένα ελατήριο, το οποίο έχει πιεσθεί αφόρητα προς τα κάτω – οπότε κάποια στιγμή θα τιναχθεί νομοτελειακά προς τα πάνω, οδηγώντας τη χώρα πρώτα στη σταθεροποίηση, μετά στην ανάκαμψη και τέλος στην πραγματική ανάπτυξη. Δεν δίνεται βέβαια η απαιτούμενη σημασία στο ενδεχόμενο, σύμφωνα με το οποίο το ελατήριο μπορεί να σπάσει – εάν υποθέσουμε πως είναι ακόμη άθικτο.
Οι τρόποι τώρα, μέσω των οποίων θα μπορούσε να προκληθεί ανάπτυξη, αναλύονται από πάρα πολλούς – ορισμένοι από τους οποίους πιστεύουν πως απαιτείται η μείωση των φόρων, παράλληλα με τον περιορισμό των δημοσίων δαπανών, άλλοι πως δεν πρέπει να μειωθούν καθόλου οι μισθοί και οι συντάξεις, επειδή προκαλούν ύφεση, ενώ μερικοί τάσσονται υπέρ της εξόδου από την Ευρωζώνη με την υιοθέτηση του εθνικού νομίσματος, το οποίο θα λειτουργούσε ως μαγικό ραβδί.
Κοινό σημείο όλων των απόψεων είναι η ανάγκη αύξησης των επενδύσεων – όπου θεωρείται ότι, πρέπει να προηγηθούν οι δημόσιες επενδύσεις, αφού ποτέ στην ιστορία κάποιο κράτος δεν ξέφυγε από μία τέτοια βαθιά ύφεση, μέσω των ιδιωτικών επενδύσεων. Η άποψη αυτή είναι σωστή, επειδή η ανάπτυξη είναι ίση με την κατανάλωση, τις ιδιωτικές επενδύσεις, τις δημόσιες δαπάνες και το εμπορικό πλεόνασμα – οπότε οι ιδιωτικές επενδύσεις μπορούν να προέλθουν μόνο από την αύξηση της ζήτησης είτε στο εσωτερικό (κατανάλωση) είτε στο εξωτερικό (εξαγωγές). Ως εκ τούτου τα εξής:
(α) Όταν ένα κράτος είναι υπερχρεωμένο, έχει χάσει την πρόσβαση του στο δανεισμό από τις ξένες αγορές, συνεχίζει να είναι ελλειμματικό, ενώ είναι υποχείριο των πολιτικών λιτότητας που του επιβάλλουν οι δανειστές ύστατης ανάγκης (Τρόικα), δεν είναι σε θέση να διεξάγει δημόσιες επενδύσεις – πόσο μάλλον όταν του απαγορεύονται.
Στο σημείο αυτό οφείλουμε να σημειώσουμε ότι, ακόμη και το μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, όταν επιτυγχάνεται περιστασιακά, είναι ελάχιστο – ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα, αυτό δηλαδή που συμπεριλαμβάνει τους τόκους, είναι πλασματικό, επειδή έχουν παγώσει οι τόκοι ορισμένων δανείων, οι οποίοι θα εμφανιστούν όλοι μαζί μετά το 2021 και δεν θα μπορούν να εξυπηρετηθούν (άρθρο).
(β) Από την άλλη πλευρά, οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι επίσης αδύνατες – αφού αφενός μεν μειώνεται συνεχώς η ζήτηση λόγω της αύξησης των φόρων, της μείωσης των εισοδημάτων, της ανεργίας κοκ., αφετέρου αυξάνεται η υπερβάλλουσα παραγωγική δυναμικότητα της χώρας (γράφημα).
Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, δεν είναι δυνατόν να διενεργηθούν νέες επενδύσεις, όταν παραμένουν ανεκμετάλλευτες οι παλαιότερες – ούτε όταν η εσωτερική ζήτηση περιορίζεται, η εξωτερική επίσης (παγκόσμια ύφεση), ενώ η χώρα έχει χάσει την ανταγωνιστικότητα της, οπότε δεν μπορεί να αυξήσει τις εξαγωγές της.
Συμπερασματικά λοιπόν, η μοναδική λύση της Ελλάδας είναι η ονομαστική διαγραφή μέρους των δημοσίων χρεών της, έτσι ώστε να επιτευχθεί η αντίστοιχη του ιδιωτικού χρέους – αφού μόνο έτσι μπορεί να αποκατασταθεί η πιστοληπτική ικανότητα και των δύο τομέων, να αρχίσουν να δανειοδοτούνται, να διενεργηθούν δημόσιες επενδύσεις, να αυξηθεί η ζήτηση και να ακολουθήσουν οι ιδιωτικές επενδύσεις (οι οποίες θα πάρουν τελικά τη σκυτάλη από το κράτος και το τελευταίο θα αποσυρθεί).
Απλούστερα, με δημόσιο χρέος που πλησιάζει το 200% του ΑΕΠ, με ιδιωτικό ληξιπρόθεσμο άνω των 200 δις €, καθώς επίσης με ένα υπερχρεωμένο ασφαλιστικό σύστημα, η χώρα έχει ήδη χρεοκοπήσει – ενώ κανένας δεν επενδύει σε μία χρεοκοπημένη χώρα, ούτε τη δανείζει. Επομένως απαιτείται η επίσημη δήλωση της πτώχευσης της, η οποία είναι αδύνατον να αποφευχθεί – τονίζοντας πως όσο πιο πολύ καθυστερεί, τόσο πιο καταστροφική θα είναι.
Περαιτέρω, οι δανειστές δεν πρόκειται να συμφωνήσουν με τη διαγραφή, αφού κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία – εκτός εάν αναγκασθούν, όπως συνέβη με το PSI, όπου οι ιδιώτες επενδυτές πιέσθηκαν από τη Γερμανία (αν και τελικά κόστισε πανάκριβα στην Ελλάδα, αφού η μερίδα του λέοντος πληρώθηκε από τις ελληνικές τράπεζες, τις οποίες στη συνέχεια αναγκάστηκαν να διασώσουν οι φορολογούμενοι, από τους οργανισμούς του δημοσίου κοκ.).
Ως εκ τούτου, η μοναδική λύση είναι η στάση πληρωμών, έτσι ώστε να ακολουθήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές για τη διαγραφή μέρους των χρεών. Επομένως, σε τελική ανάλυση οι επενδύσεις, καθώς επίσης η επιστροφή της Ελλάδας σε πορεία ανάπτυξης, εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τη συγκεκριμένη απόφαση.
Όσον αφορά τώρα όλα αυτά που λέγονται περί απαγόρευσης της χρεοκοπίας μίας χώρας της Ευρωζώνης είναι ανοησίες – αφού η χρεοκοπία δεν είναι ποτέ εκούσια, οπότε να μπορεί να απαγορευθεί δια νόμου, αλλά ακούσια. Με απλά λόγια, δεν είναι θέμα επιλογής αλλά αναγκαιότητας – ενώ αποτελεί το ελιξίριο του καπιταλισμού (άρθρο), χωρίς το οποίο είναι αδύνατον να λειτουργήσει το συγκεκριμένο σύστημα.
