Ο μύθος της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, η παγίδα του ευρώ, η φυλακή της Ευρωζώνης, στην οποία δεν είναι εγκλωβισμένη μόνο η πατρίδα μας, καθώς επίσης οι εναλλακτικές δυνατότητες – χωρίς την πρόκληση τρομακτικών ζημιών
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Ο παραιτηθείς πρωθυπουργός της Ελλάδας δεν εκβιάσθηκε να δώσει «γη και ύδωρ» στους δανειστές της χώρας – όπως θέλουν να πιστεύουν οι θαυμαστές του, αδιαφορώντας για την αλήθεια. Απλά δεν τόλμησε να ολοκληρώσει το πολιτικό βήμα, τιμώντας τις προεκλογικές του δεσμεύσεις – ενώ έκανε το τεράστιο λάθος να αναιρέσει πρόωρα (20.02.15) την απαίτηση διαγραφής μέρους του χρέους.
Ως εκ τούτου, δεν είναι υπεύθυνοι για την αποτυχία του οι Ευρωπαίοι δανειστές, ούτε καν ο κ. Σόιμπλε – αφού είναι αυτονόητη η υπεράσπιση των συμφερόντων των χωρών τους εκ μέρους τους. Υπεύθυνος είναι αποκλειστικά ο ίδιος, αφού είχε πάρει την εντολή της ρήξης από τους Έλληνες, μέσω του δημοψηφίσματος που αυτός αποφάσισε – με την συντριπτική πλειοψηφία να τοποθετείται υπέρ του «ΟΧΙ».
Ανεξάρτητα όμως από το εάν είχε δίκιο ή όχι, η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα της βιώσιμης στάσης πληρωμών (χρεοκοπία) το 2010, όταν ήταν εκτεθειμένες οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες στο δανεισμό της – το αργότερο το 2011, πριν το PSI, όταν μπορούσε να μετατρέψει το δημόσιο χρέος της σε δραχμές, δεν είχε υποθηκεύσει την κρατική της περιουσία, ενώ δεν είχαν χρεοκοπήσει οι τράπεζες της. Οι εποχές αυτές έχουν πλέον παρέλθει ανεπιστρεπτί”.
.
Ανάλυση
Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο καθοδικός σπειροειδής κύκλος της ύφεσης, στον οποίο έχει από καιρό βυθιστεί, το «σπιράλ του θανάτου» – αρχικά λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και στη συνέχεια επειδή της επιβλήθηκε η πολιτική λιτότητας από την Τρόικα (μνημόνια). Προηγήθηκε βέβαια η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της από τις αγορές – με ένοχο τη δυσφήμιση της, καθώς επίσης την κακή διαχείριση της κρίσης από την τότε κυβέρνηση.
Το είδος αυτό της ύφεσης, γνωστό ως «ο κύκλος του διαβόλου», μειώνει δραματικά τα έσοδα του δημοσίου και αυξάνει τις δαπάνες του – επειδή περιορίζει το τζίρο και τα κέρδη των επιχειρήσεων, οδηγεί τις πλέον αδύναμες στη χρεοκοπία, ενώ αυξάνει γεωμετρικά την ανεργία. Ο μοναδικός τρόπος δε για να καταπολεμηθεί είναι η λήψη «ισοδύναμων αναπτυξιακών μέτρων» – σε καμία περίπτωση η υιοθέτηση των γνωστών μνημονίων, τα οποία επιδεινώνουν αντί να θεραπεύουν τη μεγάλη αυτή ασθένεια.
Ορισμένοι βέβαια ισχυρίζονται πως με τη σωστή εφαρμογή της πολιτικής λιτότητας μπορεί η χώρα να εξέλθει από την κρίση – χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την άνοδο του πραγματικού ρυθμού ανάπτυξης στο τρίτο τρίμηνο του 2014 (0,7%) ή/και την πρόσφατη στο δεύτερο τρίμηνο του 2015 (0,9% κατά την ΕΛΣΤΑΤ, όταν στη Γερμανία ήταν μόλις 0,4%). Σε μία ταραχώδη δηλαδή εποχή, όπου οι διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη δεν εξελίσσονταν θετικά, συζητούταν η έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη, ενώ οι Έλληνες απέσυραν μαζικά τα χρήματα τους από τις τράπεζες – με την απαισιοδοξία να βασιλεύει παντού!
Όπως έχουμε όμως αναφέρει στο παρελθόν (2014), η άνοδος του ρυθμού ανάπτυξης ήταν ουτοπική, ψευδαισθησιακή, αφού οφειλόταν αποκλειστικά και μόνο στον αποπληθωρισμό – στον αρνητικό πληθωρισμό δηλαδή, στον οποίο η ελληνική οικονομία είναι βυθισμένη από τις αρχές της Άνοιξης του 2013.
Ειδικότερα, στις στατιστικές προσμετρείται πάντοτε ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης – αυτός που προκύπτει από τον ονομαστικό, εάν αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό ή εάν προσθέσουμε τον αποπληθωρισμό. Η εξίσωση δε που χρησιμοποιείται είναι η εξής:
.
Πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης (ΑΕΠ) = Ονομαστικός ρυθμός ανάπτυξης – ρυθμός ανάπτυξης του συνολικού επιπέδου των Τιμών (ποσοστό πληθωρισμού)
.
Στα πλαίσια αυτά, εάν μία οικονομία έχει μηδενικό ρυθμό ονομαστικής ανάπτυξης, όταν δεν αυξάνεται δηλαδή καθόλου το ΑΕΠ, ενώ ο αποπληθωρισμός (μείωση των τιμών) είναι της τάξης του -2%, τότε η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ υπολογίζεται στο 2% (ΑΕΠ = 0 – [-2] = +2). Αυτό συνέβη πιθανότατα τόσο το 2014, όσο και πρόσφατα, αφού η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται από έναν συνεχή αποπληθωρισμό – ο οποίος, για να εμφανισθεί πραγματική αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,9%, θα πρέπει να ήταν αρκετά αρνητικός.
Με απλά λόγια, η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας το δεύτερο τρίμηνο κατά 0,9% (0,8% κατά τη Eurostat), δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα «στατιστικό συμβάν» – το οποίο προήλθε από ένα πρακτικά αναλλοίωτο ή μειωμένο ΑΕΠ, απέναντι στο όποιο μειώθηκε το συνολικό επίπεδο των τιμών στη χώρα, λόγω του αποπληθωρισμού που συνεχίζει να τη χαρακτηρίζει (γράφημα, πηγή: Grunert).
.
.
Περαιτέρω, είναι προφανές πως η στατιστική αυτή άνοδος του ΑΕΠ δεν ήταν το αποτέλεσμα της αύξησης της ζήτησης – η οποία θα προκαλούσε τη διενέργεια επενδύσεων, οπότε την κλιμάκωση των θέσεων εργασίας. Αντίθετα, περιορίζει ακόμη περισσότερο τις επενδύσεις, λόγω της μείωσης των τιμών και της κερδοφορίας των επιχειρήσεων – οπότε αυξάνει ακόμη περισσότερο την ανεργία, αφού οι εταιρείες μειώνουν το προσωπικό τους για να ανταπεξέλθουν.
Εάν συνεχίσει λοιπόν η Ελλάδα τον ίδιο δρόμο της πολιτικής λιτότητας (μνημόνια) και των «ισοδύναμων υφεσιακών μέτρων», είτε με το αριστερό μίγμα (90% αύξηση των φόρων – 10% μείωση των δαπανών), είτε με το δεξιό (90% μείωση των δαπανών – 10% αύξηση των φόρων), όπου με δαπάνες δεν εννοούμε φυσικά τις όποιες σπατάλες του δημοσίου που προφανώς οφείλουν να μηδενισθούν, τότε θα παραμείνει στον κύκλο του διαβόλου – οι τιμές των παγίων θα συνεχίσουν να είναι πτωτικές, τα έσοδα του δημοσίου επίσης, ενώ οι χρεοκοπίες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα διευρύνονται, παράλληλα με την αύξηση της ανεργίας.
Ως εκ τούτου, κάποια στιγμή η Ελλάδα θα οδηγηθεί εκτός της Ευρωζώνης, αφού προηγουμένως λεηλατηθεί τόσο η δημόσια, όσο και η ιδιωτική περιουσία της – επειδή είναι αδύνατον να ευρίσκεται στο διηνεκές «στον ορό» των εταίρων της, να δανείζεται δηλαδή συνεχώς από αυτούς.
Πρόκειται φυσικά για ένα τρομακτικό μεν, αλλά απολύτως ρεαλιστικό σενάριο, το οποίο πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο – με την έννοια πως είτε εξασφαλίζεται σήμερα το μέλλον της χώρας, είτε εξέρχεται σήμερα από τη νομισματική ένωση, με κάθε κόστος, πριν είναι ακόμη πολύ αργά.
.
Ισοδύναμα αναπτυξιακά μέτρα
Όταν η κυβέρνηση μίας χώρας αντικαθιστά ένα υφεσιακό μέτρο όπως, για παράδειγμα, την αύξηση του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση, με την αντίστοιχη άνοδο του ΦΠΑ στο κρέας (ισοδύναμα), τότε δεν προσφέρει απολύτως τίποτα στην οικονομία – απλά διαιωνίζει το πρόβλημα, επιλέγοντας ίσως ποιά ομάδα του πληθυσμού θα επιβαρύνει λιγότερο (μοιράζει ουσιαστικά τη φτώχεια, αντί να δημιουργεί πλούτο).
Η μοναδική διέξοδος της πατρίδας μας λοιπόν, η οποία έχει πολλούς λόγους να παραμείνει στο ευρώ, είναι η υιοθέτηση πραγματικών ισοδύναμων μέτρων – αυτών δηλαδή που θα αυξήσουν το ΑΕΠ και τα έσοδα του δημοσίου, μειώνοντας τις δαπάνες του από την ανεργία κλπ. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν άλλωστε να εξοικονομηθούν τα χρήματα που της λείπουν, χωρίς να συνεχίσει να καταστρέφεται η οικονομία της.
Για παράδειγμα, τα δέκα ή περισσότερα δις € που είμαστε υποχρεωμένοι να εξοικονομήσουμε, μεταξύ άλλων λόγω της υπογραφής του τρίτου μνημονίου, θα μπορούσαν να προέλθουν από την αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 20 δις € – γεγονός που σημαίνει πως σήμερα είναι πλέον σημαντικότερη η απαίτηση διενέργειας επενδύσεων στην Ελλάδα εκ μέρους της Ευρώπης, καθώς επίσης του δημοσίου της, από τη διαγραφή χρέους (χωρίς να θεωρούμε πως δεν χρειάζεται η διαγραφή, αφού το χρέος της Ελλάδας είναι απολύτως μη βιώσιμο).
