Η δεύτερη φάση του εγκλήματος
Τελικά, τον Οκτώβριο του 2012, το ΔΝΤ δήλωσε δημόσια ότι έκανε λάθος, όσον αφορά τα μέτρα που επέβαλλε στη δύστυχη Ελλάδα. Ειδικότερα, παραδέχθηκε πως ο «δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής» ήταν πολύ υψηλότερος από τις προβλέψεις που είχε κάνει – ότι δηλαδή η μείωση του ΑΕΠ ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη, σε σχέση με αυτήν που υπολόγιζε, ως επακόλουθο των μέτρων μείωσης των δημοσίων δαπανών.
Κατά το ΔΝΤ και το θεώρημα του Ricardo, έτσι όπως το μετέφραζε, τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν από την Τρόικα στην Ελλάδα, ήταν αιτιολογημένα με βάση τα μοντέλα που είχε υιοθετήσει – σύμφωνα με τα οποία η ραγδαία μείωση των κρατικών ελλειμμάτων θα εξισορροπούταν από μία αντίστοιχη αύξηση των ιδιωτικών δαπανών, με αποτέλεσμα να επανέλθει σύντομα ο ρυθμός ανάπτυξης
Εν τούτοις, τα μοντέλα αποδείχθηκαν εντελώς λανθασμένα, καταστροφικά, αφού στην πραγματικότητα οδήγησαν στην κατάρρευση της ιδιωτικής κατανάλωσης – οπότε της ζήτησης και των επενδύσεων, βυθίζοντας την Ελλάδα σε μία τρομακτική ύφεση.
Αναλυτικότερα, το ΔΝΤ είχε υπολογίσει εσφαλμένα πως η μείωση των κρατικών δαπανών θα οδηγούσε στην αύξηση των συνολικών δαπανών της οικονομίας, οπότε ο συντελεστής θα ήταν χαμηλότερος από το 1 – λόγω της ανόδου των ιδιωτικών δαπανών και επενδύσεων.
Με απλά λόγια, ισχυριζόταν πως εάν το κράτος μείωνε τις δαπάνες του κατά 1 €, τότε το ΑΕΠ θα περιοριζόταν, για παράδειγμα, μόλις κατά 0,80 € (κάτω του 1 €). Εν τούτοις, σύμφωνα με μελέτες που διεξήχθηκαν (Παπαδημητρίου, 2013), ο πολλαπλασιαστής όχι μόνο δεν ήταν χαμηλότερος από το 1 αλλά, αντίθετα, πολύ υψηλότερος – άνω του 2,5.
Αυτό σημαίνει πως όταν το κράτος μείωνε τις δαπάνες του κατά 1 €, το ΑΕΠ περιοριζόταν τουλάχιστον κατά 2,5 € – οπότε η Ελλάδα οδηγούταν στο ικρίωμα. Η αιτία ήταν προφανώς η ταυτόχρονη μείωση των κρατικών δαπανών και των μισθών, παράλληλα με την αύξηση των φόρων – τα μέτρα δηλαδή που επέβαλλε το ΔΝΤ στην Ελλάδα, βυθίζοντας την στον καθοδικό σπειροειδή κύκλο της ύφεσης, της ανεργίας, των χρεοκοπιών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της καταστροφής του παραγωγικού της ιστού κοκ.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του ελληνικού ΑΕΠ (αριστερή κάθετος, γαλάζια γραμμή) με το ιταλικό (δεξιά κάθετος, διακεκομμένη γραμμή) – από την οποία συμπεραίνεται το καταστροφικό αποτέλεσμα των μέτρων που επιβλήθηκαν, μετά το 2010, στο ακαθάριστο προϊόν της χώρας μας.
.
.
Με κριτήριο το γράφημα, ενώ το ΑΕΠ της Ελλάδας συνέχισε τη σταθερή πτωτική του πορεία μετά το 2010, το αντίστοιχο της Ιταλίας, η οποία είχε ένα ανάλογο δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ της, ανέκαμψε και στη συνέχεια σταθεροποιήθηκε.
Στα πλαίσια αυτά, η αξιότιμη κυρία Lagarde θα έπρεπε να είναι πολύ πιο προσεκτική με τις δημόσιες δηλώσεις της – ενώ ασφαλώς το Ταμείο θα έπρεπε να αποζημιώσει την Ελλάδα για τις ζημίες που της προκάλεσε, οι οποίες δεν αφορούν μόνο το ΑΕΠ της, αλλά πολλά άλλα.
Για παράδειγμα, η ιδιωτική ακίνητη περιουσία των Ελλήνων έχασε πάνω από το 50% της αξίας της (ενδεχομένως έως και 500 δις €), η χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων επιχειρήσεων μειώθηκε πάνω από 150 δις €, τα χρέη του δημοσίου εκτοξεύθηκαν στα ύψη, ο κάποτε υγιέστατος ιδιωτικός τομέας βυθίστηκε στα χρέη κοκ. Κατά την άποψη δε πολλών αναλυτών η Τρόικα, υπό την ηγεσία της Γερμανίας και του ΔΝΤ, ζημίωσε την Ελλάδα με ένα ποσόν που ίσως υπερβαίνει το 1 τρις € – ενώ οι προοπτικές της παραμένουν σκοτεινές.
.
Ο μύθος της διάσωσης
Συνεχίζοντας, από το γράφημα που ακολουθεί μπορεί να διαπιστώσει κανείς πόσο επιτυχημένη ήταν η πορεία της Ελλάδας, σε σχέση με τη Γερμανία, από το 2001 και μετά – έως το 2010, όπου έχασε το 30% του ΑΕΠ της, όσο περίπου οι Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης του 1929.
.
.
Η πτώση του ελληνικού ΑΕΠ ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη, συγκριτικά με όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου – αφού η αμέσως επόμενη, η Ισπανία, έχασε «μόλις» το 10%. Είναι λοιπόν θράσος να αναφέρεται κανείς στη διάσωση της – πόσο μάλλον όταν ο ιδιωτικός της τομέας ήταν ελάχιστα χρεωμένος, συγκριτικά με πολλές άλλες χώρες. Ακόμη και σήμερα δε οφείλει λιγότερο από το 100% του ΑΕΠ – όταν ο αντίστοιχος της Σουηδίας έχει χρέη της τάξης του 300% του ΑΕΠ (άρθρο).
