Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, η «διττή» τους ωφέλεια και ο ευρύτερος προβληματισμός των τραπεζών, ο οποίος ενδεχομένως θα σημάνει το οριστικό τέλος της «συστημικής» παντοδυναμίας τους – άρθρο από τις 30 Οκτωβρίου του 2009
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
Στο άρθρο μας «Η ώρα των Πολιτών», γράψαμε πως όλες οι λύσεις είναι σε συνάρτηση με το χρονικό σημείο που επιλέγονται, ενώ καμία δεν πρέπει να παίζει στα ζάρια το μέλλον της χώρας – αναλαμβάνοντας παράλογα ρίσκα, με ελάχιστες πιθανότητες να ευοδωθούν.
Με δεδομένο δε το ότι, οι συνθήκες σήμερα είναι εντελώς διαφορετικές από το 2009, το 2010 και το 2011, οι λύσεις που πρέπει και μπορούμε να απαιτήσουμε με επιτυχία, δεν είναι οι ίδιες με τότε – οπότε οι σημερινές μας απαιτήσεις πρέπει να είναι υπεύθυνες, ανάλογα διαμορφωμένες, από όλα τα κόμματα που επιζητούν να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της Ελλάδας στις 25 Ιανουαρίου.
Οτιδήποτε άλλο θα ήταν πολύ επικίνδυνο και ανεύθυνο, ειδικά μετά από τέσσερα χρόνια τρομακτικής ύφεσης – με την ανεργία στα ύψη, με εντελώς κατεστραμμένο τον παραγωγικό ιστό της χώρας, καθώς επίσης με πλήρως εξαντλημένη τη φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων, οι οποίοι ευρίσκονται πια στα όρια της εξαθλίωσης και της απόγνωσης.
Είχαμε αναφέρει δε το θέμα των Εθνικών Ομολόγων, σε σχέση με τον εσωτερικό δανεισμό που πρότεινε η αξιωματική αντιπολίτευση – έχοντας την άποψη πως δεν είναι πια επίκαιρος (συνέντευξη), όπως συνέβαινε το 2009. Επειδή λοιπόν ορισμένοι αναγνώστες μας ζήτησαν να δημοσιευθεί ξανά το άρθρο, το οποίο ευρίσκεται στο βιβλίο μας «Η κρίση των κρίσεων», ακολουθεί παρακάτω:
.
Άρθρο μας από τις 30.10.2009
Σε προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε εκτενώς στην ανάγκη «απεξάρτησης» της χώρας μας (όπως και πολλών άλλων κρατών) από τις διεθνείς χρηματαγορές – καθώς επίσης στις προϋποθέσεις που πρέπει να δημιουργηθούν (εκδημοκρατισμός, συνετή διαχείριση και μείωση των ελλειμμάτων), έτσι ώστε να είναι εφικτή η επιτυχής έκδοση «λαϊκών ομολόγων» στην έκταση που προτείναμε.
Η ανάγκη αυτή γίνεται πλέον άμεση (πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης), μετά την πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής μας ικανότητας από την αμερικανική εταιρεία Fitch. Επίσης μετά από την επαπειλούμενη υποβάθμιση μας εκ μέρους της Moody’s, αφού, όπως είναι γνωστό, η ενδεχόμενη απώλεια της αξιολόγησης «Α» θα σημάνει όχι μόνο τη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού του δημοσίου, αλλά και την αδυναμία των «συμβατικών» Ελληνικών ομολόγων να τοποθετηθούν από τις τράπεζες σαν εγγύηση για τη λήψη δανείων από την ΕΚΤ (με επιτόκιο 1%), όπως γίνεται σήμερα (με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας τους).
Η έκδοση των «λαϊκών ομολόγων» θα μπορούσε να παραλληλισθεί σε κάποιο βαθμό με το «Σχέδιο για την αποκατάσταση της ευρωπαϊκής πιστοληπτικής ικανότητας και για χρηματοδότηση της αρωγής και της ανασυγκρότησης» που είχε συντάξει ο Keynes για την Ευρώπη (1919). Η βασική ιδέα ήταν τότε η έκδοση ομολόγων, τα οποία θα επιτελούσαν διπλή λειτουργία, καθώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διευθέτηση του διασυμμαχικού χρέους, αλλά να θεωρηθούν και ως πρώτης τάξης εχέγγυα για τα σύναψη δανείων από τις κεντρικές τράπεζες.
Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκε η αδυναμία δράσης των ιδιωτικών επιχειρήσεων, ώστε να αναλάβουν το συνολικό βάρος της ευρωπαϊκής ανασυγκρότησης, ενώ θεωρήθηκε ότι η άμεση αποκατάσταση της ευρωπαϊκής πιστοληπτικής ικανότητας ήταν η μόνη εφικτή λύση απεμπλοκής από τη συνεχή οικονομική εξάρτηση από τις Η.Π.Α. (η σχετικότητα με τις ελληνικές επιχειρήσεις, με την Ελλάδα, με την Ε.Ε. και με τις διεθνείς «συγκυρίες» είναι προφανής).
Μερικά από τα ειδικά «χαρακτηριστικά» των συγκεκριμένων ομολόγων, τα οποία θα ήταν ίσως ακριβέστερο, προτιμότερο μάλλον να ονομαστούν «Εθνικά» αντί «Λαϊκά», είναι τα παρακάτω:
(α) Μέσω της έκδοσής τους θα μπορούσε να αναχρηματοδοτηθεί, μακροπρόθεσμα και εξ ολοκλήρου, το δημόσιο χρέος μας, το οποίο αποτελεί αναμφίβολα το μεγαλύτερο εμπόδιο στις προσπάθειες αναδιάρθρωσης της Οικονομίας μας.
Τα ομόλογα αυτά είναι δυνατόν να αγορασθούν από τους Έλληνες που διαθέτουν καταθέσεις στις τράπεζες του εσωτερικού (υπολογίζονται περί τα 230 δις €), καθώς επίσης από αυτούς που διαθέτουν καταθέσεις στο εξωτερικό, είτε διαμένουν εντός της Ελλάδας, είτε είναι υπήκοοι άλλων χωρών (περί τα 10 εκ. Έλληνες διαμένουν στο εξωτερικό ενώ, κατά την άποψη μας, θα ήταν πρόθυμοι να συμβάλλουν στην πρόοδο της χώρας τους, πόσο μάλλον όταν και οι ίδιοι επωφελούνται πολλαπλώς – αρκεί βέβαια να εμπιστευθούν την κυβέρνηση της).
(β) Εάν υποθέσουμε ότι το επιτόκιο έκδοσης τους θα τοποθετούταν στο 5% (όσο περίπου πληρώνει η χώρα μας), ένα μεγάλο μέρος του ποσού των τόκων που επιβαρύνουν σήμερα τον προϋπολογισμό μας (περίπου 12 δις €), θα κατευθυνόταν στα Ελληνικά νοικοκυριά και κατ’ επέκταση στη εσωτερική κατανάλωση. Το γεγονός αυτό θα συνέβαλλε με τη σειρά του στην αναθέρμανση της Οικονομίας μας (μείωση της ανεργίας κλπ), περιορίζοντας αισθητά τα μέτρα που είναι υποχρεωμένη να λάβει επ’ αυτού η κυβέρνηση μας («διττή» ωφέλεια).
(γ) Τα ίδια ομόλογα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους «ιδιοκτήτες» τους, σαν εγγύηση για τη λήψη μελλοντικών δανείων από τις τράπεζες (στην περίπτωση που θα ήταν βέβαια επιθυμητό – κανείς δεν μπορεί να προϋπολογίσει με ασφάλεια τις μετέπειτα οικονομικές ανάγκες του). Ίσως εδώ θα ήταν απαραίτητη μία ιδιαίτερη συμφωνία της κυβέρνησης με τις τράπεζες έτσι ώστε, τα δάνεια με την παροχή των «Εθνικών ομολόγων» σαν εγγύηση έγκρισης τους, να επιβαρύνονται με τόκους χαμηλότερους του 5%.
(δ) Οι τράπεζες θα μπορούσαν με τη σειρά τους να χρηματοδοτηθούν περαιτέρω, «εκχωρώντας» τα διάφορα δάνεια τους με την εγγύηση των «Εθνικών Ομολόγων» σε τρίτους επενδυτές (ή ενδεχομένως στην ΕΚΤ, όπως συμβαίνει σήμερα με τα ομόλογα του δημοσίου που αγοράζουν – εφ’ όσον βέβαια διατηρηθεί η αξιολόγηση μας), έτσι όπως ανέκαθεν «συνηθίζουν» με τα στεγαστικά ή άλλης «ποιότητας» δάνεια τους.
