Τα σενάρια του αδιανόητου – The Analyst
ΑΠΟΨΕΙΣ & ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ

Τα σενάρια του αδιανόητου

Αδιαφορώντας-για-τα-σήματα-κινδύνου

Παρά το ότι «όλα είναι γραμμένα στον τοίχο», αγνοούμε τα προειδοποιητικά σήματα μίας επερχόμενης καταιγίδας των καταιγίδων – θεωρώντας πως αν κρύβουμε το κεφάλι στην άμμο, για να μη βλέπουμε το κακό, θα το αποφύγουμε τελικά

(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)

.

Ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός ενός κράτους από την κεντρική του τράπεζα, μετατρέπει στην πραγματικότητα το χρέος σε ρευστό – διευρύνοντας με αυτόν τον τρόπο την προσφορά χρήματος. Στην περίπτωση αυτή έχουμε ουσιαστικά όλο και περισσότερα χάρτινα χρήματα, τα οποία όμως αντιπροσωπεύουν τις ίδιες ή λιγότερες ποσότητες αγαθών.

Επομένως, κάποια στιγμή εμφανίζεται το δήθεν αδιανόητο – η οικονομία οδηγείται στην αύξηση των τιμών των προϊόντων και στον υπερπληθωρισμό (ενδεχομένως στην υποτίμηση μέσα από τον αποπληθωρισμό, όπως συμβαίνει σήμερα στην Ιαπωνία)   

Στο παράδειγμα της Αργεντινής, το Φεβρουάριο του 1989 περνούσε ένα από τα θερμότερα καλοκαίρια που έχουν καταγραφεί. Το σύστημα ηλεκτροδότησης της πρωτεύουσας της ήταν στα όρια του – ενώ οι πολίτες της είχαν συνηθίσει σε πεντάωρες διακοπές ρεύματος. Την ίδια εποχή, οι τράπεζες και οι οίκοι ξένου συναλλάγματος έπαιρναν την εντολή να κλείσουν, καθώς η κυβέρνηση προσπαθούσε να αποτρέψει την κατάρρευση της ισοτιμίας του νομίσματος της.

Τελικά απέτυχε, οπότε μέσα σε ένα μήνα η ισοτιμία του νομίσματος έπεσε κατά 64% έναντι του δολαρίου. Το ίδιο χρονικό διάστημα, η Παγκόσμια Τράπεζα πάγωσε το δανεισμό προς την Αργεντινή, με την αιτιολογία πως η κυβέρνηση της δεν είχε κατορθώσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το διογκωμένο έλλειμμα του δημοσίου τομέα της.

Καθώς αυξάνονταν οι φόβοι πως τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας εξαντλούνταν, οι τιμές των ομολόγων κατέρρεαν – με αποτέλεσμα να έχει μείνει μόνο μία επιλογή για την απελπισμένη κυβέρνηση: η λειτουργία του τυπογραφείου, για την εκτύπωση νέων χρημάτων.

Εν τούτοις, απέτυχε και αυτό – οπότε, την Παρασκευή 28 Απριλίου η Αργεντινή κυριολεκτικά ξέμεινε από ρευστό. «Το πρόβλημα είναι τεχνικό», ισχυρίσθηκε ανεύθυνα σε συνέντευξη του ο αντιπρόεδρος της Κεντρικής της Τράπεζας. Το νομισματοκοπείο είχε κυριολεκτικά εξαντλήσει το χαρτί και οι τυπογράφοι είχαν κηρύξει απεργία!“.

.

Άποψη

Εάν κοιτάξουμε προς τα πίσω, εάν εξετάσουμε δηλαδή σήμερα τι ακριβώς συνέβη στην Αργεντινή το 1989, θα κατανοήσουμε πως δεν επρόκειτο για κάτι αδιανόητο – πως ήταν φυσιολογικό και θα συνέβαινε, έστω και αν κανένας τότε δεν ήθελε να το πιστέψει, διατηρώντας την (ψεύτικη) ελπίδα πως, έστω και την τελευταία στιγμή, η κατάρρευση θα μπορούσε να αποφευχθεί.

Περαιτέρω, ας φαντασθούμε την παρακάτω σκηνή, η οποία διαδραματίσθηκε σε ένα άλλο μέρος του πλανήτη – στο Μεξικό, πριν από 38 χρόνια, την πρώτη Σεπτεμβρίου του 1976. Ο καθένας εκείνη την ημέρα στη χώρα ήταν σε κατάσταση σοκ – αφού η περιουσία του είχε χάσει περισσότερο από το 53% της τιμής της, κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς μειώθηκαν στο μισό, όταν οι άνθρωποι κοιμόνταν ακόμη, ενώ τόσο οι έμποροι, όσο και οι καταναλωτές, δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν – αφού δεν είχαν βιώσει ποτέ πριν κάτι ανάλογο.

Εξετάζοντας σήμερα το τότε αδιανόητο στους Πολίτες της χώρας, κατανοούμε πως ήταν νομοτελειακό – αφού το Μεξικό είχε ένα χρέος που συνεχώς αυξανόταν, η πολιτική που εφαρμοζόταν ήταν καταστροφική, ενώ το νόμισμα του ήταν «μη βιώσιμα» συνδεδεμένο με το δολάριο. Όλα λοιπόν ήταν «γραμμένα στον τοίχο» – όπως ακριβώς συμβαίνει με την Ελλάδα σήμερα, καθώς επίσης με πολλές άλλες χώρες της Ευρωζώνης, με τις Η.Π.Α., με την Ιαπωνία κοκ.

Εν τούτοις, οι άνθρωποι τότε αγνοούσαν τα προειδοποιητικά σήματα, διατηρώντας τα χρήματα τους σε Pezos – ενώ ο πρόεδρος της χώρας, είχε διαβεβαιώσει ελάχιστο χρόνο πριν τους πολίτες της, πως το νόμισμα ήταν ασφαλές. Αυτό φυσικά δεν τον εμπόδισε να αποφασίσει την υποτίμηση του νομίσματος, μία ημέρα προηγουμένως – την 31η Αυγούστου του 1976.

Επειδή η 1η Σεπτεμβρίου είναι μία ακόμη επέτειος, η 75η από την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία (οι ναζί δεν ήταν πολίτες ενός άλλου έθνους, ούτε ουρανοκατέβατοι, οπότε δεν είμαστε σύμφωνοι με την έκφραση «ναζιστική εισβολή»), ας φαντασθούμε την παρακάτω σκηνή.

Η Γερμανία είχε ήδη εισβάλλει στην Αυστρία, καθώς επίσης στην Τσεχοσλοβακία, ενώ ο Χίτλερ είχε δηλώσει ξεκάθαρα, το Μάιο του 1939, πως θα επιτιθόταν στην Πολωνία, με την πρώτη ευκαιρία.

Μία εβδομάδα πριν την εισβολή, ο δικτάτορας είχε πει στους επικεφαλείς του γερμανικού στρατού, να δώσουν την εντολή στους στρατιώτες τους να σκοτώνουν χωρίς οίκτο ή έλεος, όλους τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά πολωνικής καταγωγής ή γλώσσας (παραδόξως, οι Πολωνοί σήμερα τάσσονται δουλικά υπέρ της γειτονικής χώρας). Εκτός αυτού, η Γερμανία είχε τοποθετήσει ήδη 60 σώματα του στρατού της στα σύνορα με την Πολωνία, έτοιμη να επιτεθεί.

Όμως, οι άνθρωποι στην Πολωνία αγνοούσαν επίσης τα προειδοποιητικά σήματα – έχοντας την πεποίθηση πως έπρεπε να κρατήσουν την ψυχραιμία τους, να παραμείνουν στις θέσεις τους, καθώς επίσης να δείξουν εμπιστοσύνη στους ηγέτες τους. Μόλις τις 30 Αυγούστου δε η πολωνική κυβέρνηση διέταξε μία μερική κινητοποίηση των δυνάμεων της, χωρίς όμως ακόμη να παίρνει στα σοβαρά τη γερμανική απειλή – πολύ αργά βέβαια, αφού η Γερμανία εισέβαλλε μερικές ώρες αργότερα.

.

Το ηθικό δίδαγμα νούμερο ένα

Με κριτήριο τα παραπάνω, αλλά και με πολλές άλλες ανάλογες περιπτώσεις, τις οποίες δεν υπάρχει λόγος να αναφέρουμε αφού είναι σε όλους γνωστές, συμπεραίνουμε πως πρόκειται για μία «κοινή διαδικασία» που επαναλαμβάνεται διαρκώς, κατά τη διάρκεια της ιστορίας.

Τα γεγονότα μας διδάσκουν λοιπόν πως, παρά τα εμφανή προειδοποιητικά σημάδια, οι άνθρωποι, σχεδόν στο σύνολο τους, προτιμούν να αγνοούν την πραγματικότητα – να «κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο», παρά να αντικρίζουν κατάματα την πικρή αλήθεια, λαμβάνοντας τα μέτρα τους.

Προφανώς, είναι στη φύση μας να θέλουμε να πιστεύουμε πως όλα είναι εντάξει – ενώ ο άνθρωπος «δράττεται της ευκαιρίας» να εμπιστευθεί τους πολιτικούς, όταν του ψιθυρίζουν καθησυχαστικά λόγια ελπίδας και αισιοδοξίας, επειδή αυτά ακριβώς θέλει να ακούσει.

To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες (…)


Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς τους. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.

Discover more from The Analyst

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading