“Η σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια της Fed είναι περίπου 1:50 – μία εξαιρετικά επικίνδυνη αναλογία για οποιαδήποτε τράπεζα του πλανήτη, αφού σε κάθε δικό της δολάριο αντιστοιχούν πενήντα ξένα, δανεικά ουσιαστικά. Η καθαρή θέση της στις αρχές του 2011, αυτό που θα απέμενε δηλαδή εάν αφαιρούσε κανείς τις υποχρεώσεις από τα περιουσιακά της στοιχεία, με την αξία που η ίδια τα αποτιμά αυθαίρετα, ήταν μόλις 60 δις $ – έναντι συνολικού ισολογισμού 3 τρις $ (60 δις $ : 3 τρις $ = 1:50).
Αυτό σημαίνει ότι, εάν τα περιουσιακά στοιχεία της Fed, τα οποία αποτελούνται κυρίως από ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, έχαναν μόλις το 2% της αξίας τους, άρα 60 δις $, τότε το κεφάλαιο της θα μηδενιζόταν. Επομένως, η κεντρική τράπεζα της υπερδύναμης, η οποία είναι 100% ιδιωτική και όχι κρατική, με μετόχους τις μεγαλύτερες τράπεζες των Η.Π.Α., θα χρεοκοπούσε.
Η μείωση τώρα των περιουσιακών της στοιχείων θα ήταν αναπόφευκτη, τη στιγμή που θα αναγκαζόταν να πουλήσει ομόλογα, για να μειώσει την ποσότητα χρήματος* – κάτι που αργά ή γρήγορα θα συμβεί, αφού κάποια στιγμή η Fed θα υποχρεωθεί να τελειώσει τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (QE 1,2,3), είτε από δική της πρωτοβουλία, είτε από το φόβο αντιποίνων εκ μέρους της Κίνας.
Εάν κάτι τέτοιο συνέβαινε σήμερα, εάν δηλαδή Fed σταματούσε να τροφοδοτεί συνεχώς με νέα χρήματα την αγορά (περί τα 85 δις $ μηνιαία), θα κατέρρεαν ξαφνικά πολλές αξίες – μεταξύ των οποίων οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις αρκετών εταιρειών, οι μετοχές των οποίων αυξάνονται, παρά την κακή πορεία της οικονομίας, καθώς επίσης οι τιμές των εμπορευμάτων.
Σε κάθε περίπτωση, παρά το ότι η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. μπορεί να αδιαφορεί για τις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις της αξίας των περιουσιακών της στοιχείων, αφού δεν είναι υποχρεωμένη να τα αποτιμά στις τρέχουσες τιμές αγοράς, όταν θα πουλήσει υποχρεωτικά ομόλογα του δημοσίου, για να περιορίσει τη ρευστότητα στην αγορά, θα υποχρεωθεί να καταγράψει τα ακριβή, μειωμένα έσοδα στα βιβλία της – οπότε τις ζημίες και τη χρεοκοπία της, εάν δεν χρησιμοποιούσε τη «δημιουργική λογιστική»”.
.
Ανάλυση
Ελάχιστοι ίσως άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει πως ο χρυσός, παρά το ότι χειραγωγείται τα μέγιστα από τις κεντρικές τράπεζες του πλανήτη (άρθρο μας), από τα 35 $ που κόστιζε η ουγγιά την εποχή που καταργήθηκε ο ομώνυμος κανόνας (1971), έχει πλησιάσει σήμερα τα 1.600 $ – κοστίζει δηλαδή πενήντα φορές περισσότερο, μέσα σε 40 περίπου χρόνια. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, η Fed δεν κατάφερε σε καμία περίπτωση να διατηρήσει σταθερές τις τιμές – κάτι που αποτελεί βασική υποχρέωση της.
Την ίδια στιγμή, τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά προϊόντα (επεξήγηση στο τέλος του άρθρου μας «Το παράδοξο του Minsky»),έχουν προ πολλού εξελιχθεί σε μία βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια του συστήματος – αφού έχουν ξεπεράσει τα 600 τρις $ (Πίνακας Ι), έναντι 60 τρις $ συνολικού παγκόσμιου ΑΕΠ.
.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Μεγάλες τράπεζες (ορισμένες μέτοχοι της Fed) και έκθεση τους σε παράγωγα (2009)
| Τράπεζες |
Παράγωγα (σε τρις $) |
Πάγια (σε τρις $) |
Παράγωγα/πάγια (%) |
| JP Morgan |
79.941 |
1.663 |
4.807 |
| Goldman Sachs |
40.772 |
119 |
34.262 |
| Bank of America |
39.064 |
1.450 |
2.694 |
| Citibank |
31.943 |
1.165 |
2.742 |
| Wells Fargo |
5.111 |
1.100 |
465 |
| HSBC |
3.152 |
158 |
1.995 |
| Bank of NY Mellon |
1.271 |
162 |
785 |
Πηγή: Marketoracle uk
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Σημείωση: Στο πρόσφατο stress test που διεξήγαγε η Fed, η Morgan Stanley είχε μόλις 5,7% ποσοστό ιδίων κεφαλαίων (tier one ratio), ενώ η JP Morgan 6,3% – με πιο επικίνδυνη την Goldman Sachs (5,8% και ρίσκο 20 δις $). Η κρατική πλειοψηφικά Ally Financial είχε δείκτη μόλις 1,5% – προφανώς «εξωφρενικοί» αριθμοί, με τους οποίους δεν θα μπορούσε να επιβιώσει καμία επιχείρηση της πραγματικής οικονομίας.
.
Οι υποσχέσεις λοιπόν ορισμένων οικονομολόγων, σύμφωνα με τις οποίες η κατάργηση του κανόνα του χρυσού θα φρόντιζε να υπάρχουν τα απαιτούμενα χρήματα για μία συνεχή ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς επίσης ότι τα ρίσκα θα διατηρούταν ελεγχόμενα, με τη βοήθεια των παραγώγων και τη σωστή χρήση τους (αντιστάθμισμα κινδύνων), εκ μέρους ικανών ανθρώπων, δεν φαίνεται να έχουν αντίκρισμα – κάτι που αποδείχθηκε με το χειρότερο δυνατό τρόπο, μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης (2008). Τελικά, το μοναδικό πράγμα που πετύχαμε, μετά την έξοδο μας από τον κανόνα του χρυσού, ήταν η υπερχρέωση του πλανήτη – κρατών, τραπεζών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Σε κάθε περίπτωση, η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς επίσης ολόκληρης της οικονομίας, αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή, με τη βοήθεια μαζικών κρατικών παρεμβάσεων, μέσω των οποίων κοινωνικοποιήθηκαν οι ζημίες – με εγγυήσεις για τις τράπεζες, με κεφάλαια για την εξασφάλιση του διατραπεζικού δανεισμού, με τη μεγάλη αύξηση της ποσότητας χρήματος από όλες σχεδόν τις κεντρικές τράπεζες κοκ.
Εν τούτοις, δεν επιλύθηκαν πολλά άλλα προβλήματα, με κυριότερο την ανεργία – η οποία στην Ευρώπη έχει ξεπεράσει προ πολλού τα όρια της ανοχής και αντοχής των πολιτών, ενώ στις Η.Π.Α., το 2011, ήταν αντίστοιχη με την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης (1930), εάν χρησιμοποιούσε κανείς σήμερα τις ίδιες μεθόδους μέτρησης με τότε.
Οι δύο βασικές υποχρεώσεις λοιπόν των κεντρικών τραπεζών (κυρίως της Fed, αφού η ΕΚΤ έχει αναλάβει μόνο τη νομισματική σταθερότητα), αλλά και των κυβερνήσεων, η διατήρηση των τιμών δηλαδή, καθώς επίσης η αύξηση της απασχόλησης, δεν έχουν εκπληρωθεί – γεγονός που θα μας οδηγήσει σε δύσβατα μονοπάτια στο μέλλον (μία από τις λύσεις του προβλήματος έχει αναπτυχθεί στο κείμενο μας «ΕΚΤ, η λύση των λύσεων»).
.
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ
Ήδη από το 2008 τα στελέχη της Fed συζητούσαν με μέλη του Κοινοβουλίου τις δυνατότητες έκδοσης ομολόγων εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας, δικών της ομολόγων δηλαδή, έτσι ώστε να μην χρεοκοπήσει – κάτι που όμως απαιτούσε την έγκριση της αμερικανικής Βουλής. Με τη βοήθεια αυτών των ομολόγων, η Fed θα μπορούσε να σταματήσει τα προγράμματα ποσοτικής διευκόλυνσης, χωρίς να είναι υποχρεωμένη να πουλήσει τα ομόλογα δημοσίου, τα οποία έχει στην κατοχή της.
Ειδικότερα, αντί η Fed να πουλήσει τα αμερικανικά ομόλογα, για να περιορίσει την ποσότητα χρήματος, εγγράφοντας υποχρεωτικά ζημίες στον ισολογισμό της και χρεοκοπώντας, θα είχε τη δυνατότητα πια να πουλήσει, για τον ίδιο σκοπό, τα νέα, δικά της ομόλογα – τα οποία δεν θα έχαναν σε αξία, όπως τα ομόλογα του δημοσίου, εάν άρχιζε να τα πουλάει.
Επειδή όμως το Αμερικανικό Κοινοβούλιο αρνήθηκε εύλογα να εγκρίνει κάτι τέτοιο, υπήρξε μία «ειδική συμφωνία» μεταξύ της Fed και του υπουργείου οικονομικών, η οποία δεν απαιτούσε την έγκριση της Βουλής – ένας πραγματικά εντυπωσιακός ελιγμός, μια παράκαμψη των δημοκρατικών κανόνων, ερήμην των βουλευτών και επομένως των πολιτών. Παράλληλα, υπήρξε μία ακόμη «παράβαση της νομοθεσίας» εκ μέρους της Fed – ξανά με «συνεργό» της το υπουργείο οικονομικών της υπερδύναμης.
Αναλυτικότερα, η κεντρική τράπεζα κερδίζει ετήσια μεγάλα ποσά από τους τόκους, τους οποίους αποφέρουν τα ομόλογα δημοσίου που έχει στην κατοχή της. Τα κέρδη της αυτά, βάσει νομοθεσίας, αποδίδονται ετήσια στο υπουργείο οικονομικών.
Σε συμφωνία όμως με το υπουργείο, η Fed σταμάτησε να μεταφέρει τα κέρδη της στο δημόσιο, για ένα απεριόριστο χρονικό διάστημα – παρακρατώντας τα σε έναν ειδικό λογαριασμό του παθητικού της. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει – πόσο μάλλον αφού πρόκειται για κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα στην ιστορία της.
Παρά το ότι λοιπόν η Fed υπολογίζει να εγγράψει ζημίες από την πώληση των ομολόγων που κατέχει, δεν θα μειωθεί τελικά το κεφάλαιο της, όπως συνήθως συμβαίνει – επειδή, αντί αυτού, θα αυξηθούν οι υποχρεώσεις της, απέναντι στο υπουργείο οικονομικών. Σε τελική ανάλυση δηλαδή, η Fed θα εκδώσει «ιδιωτικά γραμμάτια» προς το υπουργείο οικονομικών, λαμβάνοντας χρήματα, με τα οποία θα αποφύγει τη χρεοκοπία – θα λύσει δηλαδή τα προβλήματα της στα χαρτιά, πλασματικά, με τη βοήθεια μίας πρωτοφανούς «δημιουργικής λογιστικής».
Προφανώς, εάν κάτι τέτοιο συνέβαινε σε μία οποιαδήποτε άλλη ιδιωτική επιχείρηση, ο διευθυντής της θα οδηγούταν αμέσως στη φυλακή – πόσο μάλλον όταν το υπουργείο οικονομικών των Η.Π.Α. είναι ένας κρατικός οργανισμός, ενώ η Fed μία ιδιωτική επιχείρηση (με μετόχους εμπορικές τράπεζες, οι οποίες διασώζονται και πλουτίζουν εις βάρος των φορολογουμένων Αμερικανών πολιτών).
To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες (…)
