.
Τα κράτη δανείζονται χρήματα συνεχώς, αφενός μεν για την πληρωμή των παλαιότερων ομολόγων τους συν τους τόκους, αφετέρου για την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού τους – χωρίς καμία πρόθεση ή/και δυνατότητα να τα εξοφλήσουν ποτέ.
.
.
(Το άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
Ανάλυση
Τα βουνά των χρεών στον πλανήτη συνεχίζουν να αυξάνονται χωρίς σταματημό (άρθρο), παρά το ότι προηγήθηκε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 – αφού η καταπολέμηση της επιχειρήθηκε με τη μαζική εκτύπωση νέων χρημάτων από τις κεντρικές τράπεζες, μέσω των οποίων διενεργήθηκε η μεγαλύτερη μεταφορά πλούτου από τα κατώτερα και μεσαία, στα ανώτατα εισοδηματικά στρώματα.
Παράλληλα μία σειρά κρατών διέσωσαν τις «too big to fail» τράπεζες, καθώς επίσης τις μεγάλες επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το δημόσιο χρέος τους – φυσικά εις βάρος των Πολιτών τους, οι οποίοι επιβαρύνθηκαν με μεγαλύτερους φόρους, καθώς επίσης με τον περιορισμό του κοινωνικού τους κράτους.
Ανεξάρτητα όμως από όλα αυτά, εύλογα αναρωτιέται κανείς εάν είναι δυνατόν τα δημόσια χρέη να αυξάνονται στο διηνεκές – πόσο μάλλον όταν σε απόλυτο μέγεθος δεν μειώθηκαν ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά μόνο ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, όπως φαίνεται στο παράδειγμα των Η.Π.Α. από το γράφημα που ακολουθεί.
Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του δημοσίου χρέους των Η.Π.Α. σε απόλυτο μέγεθος (δις $). Διπλασιασμός του στα 20 τρις $ από περίπου 10 τρις $ το 2009 (100%), όταν της Ελλάδας, ακόμη και χωρίς τη διαγραφή, δεν ανέβηκε ποτέ πάνω από 30%. Δυστυχώς όμως λόγω των μνημονίων κατέρρευσε το ΑΕΠ της, οπότε αυξήθηκε η σχέση χρέους/ΑΕΠ και οδηγήθηκε στη χρεοκοπία.
.
Ουσιαστικά λοιπόν τα κράτη δανείζονται χρήματα συνεχώς, ειδικά μετά το 1980, αφενός μεν για την πληρωμή των παλαιότερων χρεών τους συν τους τόκους, αφετέρου για την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού τους – χωρίς καμία πρόθεση ή/και καμία δυνατότητα να τα εξοφλήσουν ποτέ. Εκτός αυτού, μετρούν τα χρέη τους ως ποσοστό επί του ΑΕΠ τους, έτσι ώστε να διατηρούνται σταθερά, εάν βέβαια αυξάνεται ανάλογα το ΑΕΠ τους – οπότε είναι στην πραγματικότητα υποχρεωμένα να αναπτύσσονται διαρκώς, αφού διαφορετικά χρεοκοπούν, όπως στο πρόσφατο παράδειγμα της Ελλάδος.
Για την καλύτερη κατανόηση του θέματος, είναι σαν να δανείζεται μία επιχείρηση από μία τράπεζα 1.000 €, λέγοντας της πως δεν έχει καμία πρόθεση να εξοφλήσει ποτέ ούτε τα 1.000 €, ούτε τους τόκους τους. Απαιτεί δε επί πλέον νέα δάνεια, ανάλογα με την αύξηση του τζίρου της, για να καλύπτει τις ζημίες της – κάτι που φυσικά δεν θα μπορούσε να συμβεί ποτέ, αφού η τράπεζα δεν θα το αποδεχόταν. Πώς όμως το αποδέχονται οι τράπεζες και οι λοιπές αγορές, όσον αφορά τα κράτη;
Στην περίπτωση βέβαια των κρατών που εκδίδουν μόνα τους χρήματα, όπου η κεντρική τους τράπεζα δηλαδή είναι κρατική, υπάρχει λογική – με την έννοια πως όταν τα δάνεια από την κεντρική τους τράπεζα γίνονται πολύ υψηλά, τότε τα παγώνει ή τα διαγράφει, οπότε μετατρέπονται αυτόματα σε ρευστότητα που προκαλεί πληθωρισμό. Δηλαδή, μία ανάλογη απώλεια της αγοραστικής δύναμης των Πολιτών – γεγονός που αποτελεί μία έμμεση φορολόγηση τους για την εξόφληση των χρεών του κράτους.
Επειδή όμως δεν δανείζονται μόνο από τη κεντρική τους τράπεζα αλλά, επίσης, από τις αγορές, αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην εύρεση δανείων, όταν προβλέπεται πληθωρισμός – εκτός εάν το μεγαλύτερο μέρος των χρεών τους προέρχεται από την κεντρική τους τράπεζα, καθώς επίσης από το εσωτερικό τους, το οποίο αποδέχεται αυτήν την κατάσταση, όπως στο παράδειγμα της Ιαπωνίας.
Όσον αφορά όμως εκείνα τα κράτη που η κεντρική τους τράπεζα είναι ιδιωτική, όπως των Η.Π.Α., ενώ οι αγοραστές των ομολόγων τους, οι δανειστές τους δηλαδή, είναι κυρίως οι μεγάλες τους τράπεζες, εκτός από τα άλλα κράτη, τότε είναι λογικό να εκβιάζονται – αφού στην πραγματικότητα το χρέος τους έχει τα στοιχεία μίας πυραμίδας (Ponzi Scheme).
Εν προκειμένω υπάρχει μία πυραμίδα όταν κάποιος πληρώνει με νέα δανεικά τα παλαιότερα, χωρίς να παράγει έργο – χωρίς να κερδίζει δηλαδή. Αυτό ουσιαστικά συμβαίνει στις Η.Π.Α. και όχι μόνο, οι οποίες είναι στην πραγματικότητα υποχρεωμένες να διασώζουν τις μεγάλες τους τράπεζες, αφού διαφορετικά δεν θα μπορούν να δανείζονται από αυτές.
Συνεχίζοντας, ο λόγος που οι αγορές δανείζουν τα κράτη με αυτόν τον τρόπο είναι το ότι προσβλέπουν πως, εάν δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, τότε θα φορολογήσουν αντίστοιχα τους Πολίτες τους – γεγονός που επεξηγεί γιατί αυξάνονται συνεχώς οι φόροι. Βέβαια, όταν διαπιστώνουν πως τα χρέη τους αρχίζουν να γίνονται υψηλά, αυξάνουν τα επιτόκια τους – ενώ, όταν υπερβούν κάποιο όριο, συνήθως το 120% του ΑΕΠ τους, καθώς επίσης όταν η φορολόγηση των Πολιτών τους υπερβεί με τη σειρά της τα δικά της όρια, παύουν να τα δανείζουν, με αποτέλεσμα να χρεοκοπούν (εν προκειμένω φαίνεται καθαρά η ανοησία της ελληνικής κυβέρνησης, αφού περιμένει πως θα βγει στις αγορές το 2018, όταν όχι μόνο το δημόσιο χρέος της θα ευρίσκεται στο 190% αλλά, επίσης, το ιδιωτικό χρέος θα έχει εκτοξευθεί στα ύψη, ενώ ταυτόχρονα θα έχει μηδενισθεί η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων, παράλληλα με την απώλεια των ιδιωτικών τους περιουσιακών στοιχείων!).
Επειδή όμως τότε οι αγορές (δανειστές) κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματα τους, προσπαθούν να πάρουν από τα υπερχρεωμένα κράτη ότι μπορούν, προτού αυτά δηλώσουν επίσημα τη χρεοκοπία τους για να προστατευθούν – κάτι που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, ο τρόπος με τον οποίο ένα κράτος μπορεί να μειώσει τα χρέη του, είναι
(α) είτε η πολιτική λιτότητας για τη δημιουργία πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό του, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης των περιουσιακών του στοιχείων (ιδιωτικοποιήσεις),
(β) είτε ο πληθωρισμός, εφόσον διαθέτει το δικό του νόμισμα, το τύπωμα δηλαδή νέων χρημάτων για να εξοφλεί τις υποχρεώσεις του – εναλλακτικά το πάγωμα από την κεντρική του τράπεζα,
(γ) είτε η διαγραφή των χρεών του από τους δανειστές, η οποία είναι ουσιαστικά συνώνυμη με τη χρεοκοπία του.
Ο πληθωρισμός βέβαια ισούται ουσιαστικά με την υπερβολική φορολόγηση των Πολιτών ενός κράτους, μέσω της μείωσης της αγοραστικής αξίας των χρημάτων τους – όπως επίσης το πάγωμα από την κεντρική τράπεζα που προκαλεί αντίστοιχα πληθωρισμό. Ως εκ τούτου, ο πλέον υγιής τρόπος είναι η διαγραφή – κάτι που όμως πολύ δύσκολα αποφασίζεται, αφού οι αγορές δεν το επιτρέπουν, τιμωρώντας πολύ αυστηρά τα κράτη που το επιχειρούν (απομόνωση τους, αποφυγή του δανεισμού τους για πολλά χρόνια κοκ.).
Συμπερασματικά λοιπόν υπάρχουν ανώτατα όρια στο δανεισμό των κρατών, στα οποία φαίνεται πως έχουν φτάσει ορισμένες χώρες – όπως η Ιαπωνία, οι Η.Π.Α., η Ιταλία κοκ. Εύλογα επομένως υποθέτει κανείς πως πλησιάζουμε στην κατάρρευση της πυραμίδας του χρέους, η οποία αυτή τη φορά θα είναι πολύ επικίνδυνη – αφού οι υποψήφιες χώρες έχουν πολύ μεγάλες οικονομίες, ικανές να παρασύρουν το παγκόσμιο σύστημα.
Η Ιταλία βέβαια απειλεί την Ευρωζώνη, αφού το μέγεθος της οικονομίας της δεν επιτρέπει τη διάσωση της από τους υφιστάμενους μηχανισμούς, ενώ οι Ιταλοί δεν φαίνονται πρόθυμοι να συμβιβαστούν με τη λεηλασία τους – όπως συνέβη με την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, ενώ τόσο η Ισπανία, όσο και η Γαλλία, πλησιάζουν επικίνδυνα το σημείο μηδέν.
Εάν όμως αυξήσει τα βασικά της επιτόκια η ΕΚΤ, όπως απαιτεί η Γερμανία λόγω του πληθωρισμού, τότε η Ιταλία, το επιτόκιο δανεισμού της οποίας είναι ήδη 2% πάνω από το γερμανικό, δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει τα χρέη της – οπότε είτε θα εξέλθει από το ευρώ προκαλώντας μεγάλες αναταράξεις το παγκόσμιο σύστημα, είτε θα χρεοκοπήσει, γεγονός που συνιστά το μεγάλο δίλημμα του κ. Ντράγκι.
Συνεχίστε στη 2η σελίδα (…)
