.
Το πρόβλημα της παραγωγικότητας
Το πλέον προβληματικό μέγεθος όμως δεν είναι αυτό, ειδικά όσον αφορά την Ευρώπη, όσο η μείωση του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας των εργαζομένων – η οποία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 και συνεχίζεται έκτοτε σταθερά, ενώ σε χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία έχει πλέον πάψει να αυξάνεται. Κάτι ανάλογο συμβαίνει επίσης στις Η.Π.Α., όπου μετά από μία δυναμική άνοδο της παραγωγικότητας από το 1995 έως το 2005, άρχισε να υποχωρεί – παρά το ότι ο αυτοματισμός κλιμακώνεται συνεχώς, οπότε έπρεπε να αυξάνει συνεχώς την παραγωγικότητα.
Εν τούτοις, παρά την τεχνολογική εξέλιξη, τη δικτύωση και την αυτοματοποίηση, τα αποτελέσματα στην οικονομία είναι πρακτικά μηδενικά – γεγονός που διαπιστώνεται εάν ερευνήσει κανείς τη διενέργεια επενδύσεων στις Η.Π.Α., όπου υπάρχουν ακριβή στατιστικά στοιχεία μετά το 1947. Ειδικότερα, στις δεκαετίες του 1950, 1960 και 1970, το ποσοστό των επενδύσεων σε βιομηχανικό εξοπλισμό (μηχανήματα και εγκαταστάσεις) ήταν μεταξύ 1,5% και 2% του ΑΕΠ – έχοντας έκτοτε μειωθεί σταδιακά, φτάνοντας την εποχή της κρίσης του 2008 κάτω από το 1% (γράφημα).
Επεξήγηση γραφήματος: Επενδύσεις στις Η.Π.Α. σε βιομηχανικό εξοπλισμό, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.
.
Όσον αφορά τώρα τις επενδύσεις σε πληροφοριακά συστήματα επεξεργασίας (γράφημα), αυξάνονταν διαρκώς μετά το 1950, όπου ήταν καινούργια, έως το 1980 – όπου παρατηρήθηκε η πρώτη μείωση τους, από το 2,5% του ΑΕΠ στο 2%, ακολουθούμενη τελικά από μία άνοδο της τάξης του 3% τη δεκαετία του 1990. Όταν έσπασε όμως η φούσκα της νέας τεχνολογίας το 2000, οι επενδύσεις άρχισαν να μειώνονται συνεχώς – φτάνοντας στο 1,7% πλέον, όσο δηλαδή στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Επεξήγηση γραφήματος: Επενδύσεις στις Η.Π.Α. σε πληροφοριακά συστήματα επεξεργασίας, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.
.
Περαιτέρω, εάν συγκρίνει κανείς αυτά τα νούμερα με την άνοδο της παραγωγικότητας, θα διαπιστώσει πως συνδέονται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους – αφού η παραγωγικότητα στις Η.Π.Α. αυξανόταν κατά 2,5% ετησίως από το 1949 έως το 1979, τη δεκαετία του 1980 κατά 1,5%, του 1990 κατά 2,4% και έκτοτε κατά περίπου 1,6% (μέσος όρος ετησίως).
Κάτι ανάλογο συνέβαινε επίσης στην υπόλοιπη Δύση, παρά το ότι δεν υπάρχουν ακριβείς στατιστικές – γεγονός που σημαίνει ότι, χωρίς επενδύσεις σε νέες μηχανές και στη νέα τεχνολογία, δεν μπορεί να αυξηθεί η παραγωγικότητα των εργαζομένων. Με απλά λόγια, η τεχνολογική εξέλιξη δεν φτάνει για να δημιουργείται ανάπτυξη, εάν δεν διενεργούνται επενδύσεις – αντίθετα, αυξάνει την ανεργία και μειώνει τους μισθούς των εργαζομένων.
Ως εκ τούτου στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου οι δανειστές επιμένουν πως είναι δυνατόν να αυξηθεί η παραγωγικότητα των εργαζομένων και άρα η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας χωρίς επενδύσεις, απλά και μόνο με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μάλλον μας κοροϊδεύουν, έχοντας άλλες σκοπιμότητες – αφού γνωρίζουν πολύ καλά τα παραπάνω.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, η απορία όσον αφορά τις Η.Π.Α. είναι το γιατί δεν επενδύουν οι επιχειρήσεις, αφού έτσι θα αυξανόταν η παραγωγικότητα των εργαζομένων – πόσο μάλλον όταν η Πολιτεία, μετά την άνοδο του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, μείωσε τη φορολογία εις βάρος των εργαζομένων (με την έννοια της αύξησης των κρατικών ελλειμμάτων, του περιορισμού του κοινωνικού κράτους κοκ.), ακριβώς για να διεξαχθούν περισσότερες επενδύσεις.
Το πιθανότερο εν προκειμένω είναι το ότι, οι επιχειρήσεις αύξησαν μεν τις επενδύσεις, αλλά κυρίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – με τη βοήθεια των Αμερικανών φορολογουμένων, καθώς επίσης των κεντρικών τραπεζών και του χρηματιστηρίου. Η αιτία ήταν το ότι, το κόστος τους ήταν πολύ χαμηλότερο – ενώ έτσι διατηρούσαν χαμηλούς τους μισθούς των εργαζομένων στις Η.Π.Α.. Λογικά λοιπόν οι Πολίτες επέλεξαν τον κ. Trump, ευελπιστώντας πως θα αντιστρέψει τους όρους του παιχνιδιού προς όφελος τους – κάτι που μένει φυσικά να αποδειχθεί.
Σε κάθε περίπτωση τεκμηριώνεται πως η οικονομική στασιμότητα (άρα η ύφεση επίσης) δεν είναι μία φυσική καταστροφή, αλλά ένα πρόβλημα που μπορεί εύκολα να επιλυθεί από την πολιτική εξουσία – εάν και εφόσον πάψει βέβαια να υπηρετεί έμμισθα τις εκάστοτε εγχώριες και ξένες ελίτ.
Βιβλιογραφία: F&W, Frizsche
