Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια, εξειδικευμένα στην αγορά και πώληση κόκκινων δανείων, υποτιμημένων και προβληματικών περιουσιακών στοιχείων (distressed funds), λειτουργούν ως σύνδικοι πτώχευσης – οι οποίοι τρέφονται από τις χρεοκοπίες
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Οι περισσότεροι Έλληνες δεν κατανόησαν ποτέ πως η δική τους ασφάλεια και ευημερία είναι άμεσα εξαρτημένη από αυτήν του κράτους τους – γεγονός που αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους της χρεοκοπίας της Ελλάδας”.
.
Ανάλυση
Τα κόκκινα δάνεια, αυτά δηλαδή που δεν εξυπηρετούνται από τους οφειλέτες τους ως εύλογο αποτέλεσμα της κρίσης, αφού μειώθηκαν ραγδαία τα εισοδήματα ενώ κατέρρευσαν οι τιμές των παγίων περιουσιακών στοιχείων, οπότε βαλτώνουν στους ισολογισμούς των τραπεζών, είναι ένα από τα μεγάλα θέματα που απασχολούν σήμερα τη χώρα μας – τόσο την κυβέρνηση, όσο και τους Πολίτες. Ως εκ τούτου, θεωρήσαμε σκόπιμη μία μικρή αναφορά μας στα κερδοσκοπικά κεφάλαια που θα τα εξαγοράσουν – ειδικότερα τα εξής:
Στη διεθνή ορολογία, αυτού του είδους τα δάνεια ονομάζονται χρεόγραφα σταθερού εισοδήματος, λόγω των τόκων που αποδίδουν – ενώ διακρίνονται στα τιτλοποιημένα ενυπόθηκα στεγαστικά (RMBS), στα τιτλοποιημένα ενυπόθηκα εμπορικών ακινήτων (CMBS), στα τιτλοποιημένα επιχειρηματικά δάνεια (CLO), καθώς επίσης στα υπόλοιπα τιτλοποιημένα (general asset backed securities – ABS).
Η λέξη «τιτλοποιημένα» σημαίνει πως αφού έχουν συσκευασθεί πολλά μαζί από τις τράπεζες σε ένα προϊόν, στη συνέχεια το προϊόν αυτό πουλήθηκε σε επενδυτικές εταιρείες – κάτι που έχει δρομολογηθεί ήδη μετά το 2006, από ορισμένες ελληνικές τράπεζες (μεταξύ άλλων από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων χωρίς να ενημερωθούν οι δανειολήπτες, όπως όφειλε και συνέβαινε με άλλες τράπεζες).
Σε κάθε περίπτωση, τα τιτλοποιημένα δάνεια που έχουν πουληθεί ανήκουν πλέον στους νέους ιδιοκτήτες τους – οπότε μόνο με αυτούς μπορεί να διαπραγματευθεί ο εκάστοτε οφειλέτης, σε σχέση με την αναδιάρθρωση τους, με το ύψος των επιτοκίων, με την εξόφληση τους κοκ.
Συχνά βέβαια οι ίδιες οι τράπεζες είναι ιδιοκτήτες ή μέτοχοι των συγκεκριμένων εταιρειών, χωρίς όμως να γίνεται γνωστό δημόσια – συνήθως επειδή δεν θέλουν να χάσουν τα κέρδη από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, ενώ δεν επιθυμούν να εκτεθούν οι ίδιες στους πελάτες τους με τις μεθόδους είσπραξης που χρησιμοποιούνται.
Όσον αφορά τώρα γενικότερα τον κλάδο των επενδύσεων σε προβληματικά δάνεια (Distressed Investing), αφορά κυρίως την εξυγίανση των επιχειρήσεων – όπου ο επενδυτής αγοράζει τα δάνεια ή τις μετοχές εταιριών που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, σε μία πολύ χαμηλή τιμή. Ευελπιστεί βέβαια πως θα αποκομίσει κέρδη από την επιτυχημένη ανάκαμψη τους, ενώ συχνά συμμετέχει ο ίδιος στη διαδικασία – διαθέτοντας εξειδικευμένα στελέχη, τα οποία είναι σε θέση να εξυγιάνουν μία επιχείρηση.
Οι επενδύσεις όμως σε προβληματικούς τομείς, όταν πρόκειται για δομημένα πιστωτικά προϊόντα (Structured Credits), ακολουθούν άλλους κανόνες – αφού το αντικείμενο τους είναι συνήθως τα τιτλοποιημένα δάνεια ή αξιόγραφα. Αυτά συμπεριλαμβάνουν εκατοντάδες εταιρείες οφειλέτες (CLO) ή πολλές χιλιάδες ενυπόθηκα στεγαστικά (RMBS) – ακόμη και εκατομμύρια, όπως συμβαίνει με τα καταναλωτικά δάνεια και με τις πιστωτικές κάρτες.
Στην προκειμένη περίπτωση η εξυγίανση ή η «ρευστοποίηση» του οφειλέτη, η πώληση δηλαδή όλων των περιουσιακών του στοιχείων για την κάλυψη των υποχρεώσεων του, δεν ευρίσκεται σε πρώτη προτεραιότητα. Αυτό που επιδιώκεται αρχικά είναι η πληρωμή για την εξαγορά των συγκεκριμένων δανείων μίας όσο το δυνατόν χαμηλότερης τιμής – η οποία να είναι κατά πολύ μικρότερη από την πραγματική τους αξία, από την αξία δηλαδή της άμεσης ρευστοποίησης τους. Η αιτία είναι το ότι, το κέρδος εδώ δεν προέρχεται από την εξυγίανση, αλλά από την αγοραπωλησία υποτιμημένων στοιχείων του ενεργητικού.
Για παράδειγμα, όταν εξαγοράζεται το ενυπόθηκο δάνειο ενός σπιτιού, αξίας 100.000 €, ενώ η εμπορική τιμή του σπιτιού τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι 50.000 €, τότε οι επενδυτικές ύαινες δεν πληρώνουν φυσικά 50.000 € ή 40.000 € για την εξαγορά του δανείου – αλλά 5.000 € ή 10.000 €, έτσι ώστε να μπορέσουν να πουλήσουν το σπίτι αμέσως μετά σε τιμή ευκαιρίας, υποθετικά έναντι 20.000 €, οπότε να αποκομίσουν κέρδη χωρίς να χάσουν χρόνο.
Ο οφειλέτης βέβαια, ανάλογα με τη νομοθεσία που ισχύει σε κάθε χώρα, είναι δυνατόν να παραμείνει χρεωμένος με το υπόλοιπο του δανείου, απέναντι στην επενδυτική ύαινα – αφού αφαιρεθούν τα έσοδα από την πώληση του σπιτιού του και προστεθούν τα έξοδα της κατάσχεσης, καθώς επίσης του πλειστηριασμού.
Τότε, εάν έχει στην κατοχή του άλλα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία γνωρίζει η επενδυτική ενώ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαπραγμάτευση της εξαγοράς του δανείου, στην τιμή που είναι τελικά πρόθυμη να πληρώσει, κατάσχονται επίσης – με στόχο την άμεση ρευστοποίηση τους.
.
Η λειτουργία των επενδυτικών υαινών
Συνεχίζοντας οι «επενδυτικές ύαινες» (η ονομασία προέρχεται από την ενασχόληση τους με οικονομικά πτώματα), στοχεύουν σε ένα μέσο ετήσιο ποσοστό κέρδους της τάξης του 20%. Για να το επιτύχουν δεν είναι υποχρεωμένες μόνο να εξασφαλίζουν χαμηλές τιμές αγοράς αλλά, επίσης, να γνωρίζουν τις συνθήκες που επικρατούν στην εκάστοτε χώρα που δραστηριοποιούνται, προβλέποντας επί πλέον το μέλλον – επειδή, για παράδειγμα, οι αλλαγές στην αγορά ακινήτων όσον αφορά τις τιμές, κατά 1%, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα μεγάλες ζημίες ή κέρδη για το πακέτο που αποκτούν (RMBS), εάν αυξηθούν ή μειωθούν.
Ως εκ τούτου, η πολιτική ή/και η οικονομική αστάθεια μίας χώρας λειτουργεί αρνητικά, σε σχέση με τις τιμές που είναι πρόθυμες να προσφέρουν οι ύαινες – γεγονός που επεξηγεί γιατί ο όγκος των δανείων που διαπραγματεύονται στη δευτερογενή αγορά, σε εποχές μεγάλων αποκλίσεων μεταξύ προσφοράς και ζήτησης είναι μεν σεβαστός, αλλά όχι πολύ μεγάλος. Οι ευκαιρίες κερδοφορίας πάντως είναι πολλαπλές, επειδή διενεργούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και πωλήσεις λόγω ανάγκης.
