Το σημερινό οικονομικό σύστημα φέρνει το χειρότερο μέρος του ανθρώπου στην επιφάνεια, στο φως – οπότε το μέλλον μας θα είναι μάλλον δυσοίωνο, εάν δεν καταπολεμηθεί η μεγάλη αυτή αρρώστια: η επάρατη «συστημική» νόσος
(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)
.
“Σε σας φωνάζω οπαδοί του ωφελιμισμού: μήπως αγαπάτε ότι είναι ωφέλιμο σαν όχημα των τάσεων σας; Μήπως βρίσκετε αλήθεια αφόρητο το θόρυβο που κάνουν οι ρόδες, από αυτό το όχημα;” (F. Nietzsche).
.
Κείμενο
Διαπιστώνεται πως ζούμε σε μία εποχή, η οποία διέπεται από την Οικονομία και όχι από την Πολιτική – σε έναν κόσμο καλύτερα που έχει αλλάξει εντελώς την ανθρώπινη ηθική, ενώ αμείβει πλουσιοπάροχα τα ψυχοπαθολογικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του εκάστοτε ατόμου. Με απλά λόγια, οι οικονομικές αλλαγές δεν έχουν επηρεάσει μόνο τις αντιλήψεις μας για τις ηθικές αξίες αλλά, επίσης, την προσωπικότητα μας – σε βαθμό που δεν μπορούμε καν να φαντασθούμε (πηγή: P. Verhaeche, σε ελεύθερη μετάφραση).
Ειδικότερα, θεωρείται ως βέλτιστη «ταυτότητα» αυτή που είναι σταθερή και σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από τις εξωτερικές επιρροές. Όπως φαίνεται δε, τα τριάντα χρόνια που έχει διαρκέσει μέχρι σήμερα η «βασιλεία του νεοφιλελευθερισμού», των συνεχώς λιγότερο ρυθμισμένων «δυνάμεων» της αγοράς, καθώς επίσης των αυξημένων ιδιωτικοποιήσεων, έχουν απαιτήσει ένα υπέρογκο τίμημα – την ανελέητη πίεση για επιτυχία, η οποία έχει ανακηρυχθεί σε ένα παγκόσμιο πρότυπο, σε μία πρωταρχική «νόρμα».
Η αιτία είναι το ότι, η νεοφιλελεύθερη κοινωνία της συνεχώς αυξανόμενης παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας, προωθεί ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, ενώ τιμωρεί παραδειγματικά κάποια άλλα – με την έννοια πως χωρίς τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, είναι σχεδόν αδύνατη η επαγγελματική επιτυχία.
Τα πλέον σημαντικό είναι το να εκφράζεται κανείς τόσο καλά, ώστε να κερδίζει όσο περισσότερους ανθρώπους μπορεί με το μέρος του. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι εντελώς αδιάφορο εάν η επικοινωνία είναι επιφανειακή – αφού αυτό συμβαίνει πλέον σχεδόν με όλες τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων, ακόμη και αν είναι μέλη της ίδιας οικογένειας.
Περαιτέρω, πρέπει να μπορεί κανείς να πουλάει με επιτυχία τις ικανότητες, καθώς επίσης τις δεξιότητες του – ισχυριζόμενος, για παράδειγμα, πως γνωρίζει αρκετούς ισχυρούς ανθρώπους, ότι διαθέτει μεγάλη επαγγελματική εμπειρία, πολιτικές διασυνδέσεις, καθώς επίσης πως τελείωσε πρόσφατα ένα πολύ σπουδαίο επιχειρηματικό εγχείρημα (project).
Εάν δε αργότερα διαπιστωθεί πως τα περισσότερα από όλα αυτά ήταν «λόγια του αέρα», τότε το συγκεκριμένο γεγονός θα αποτελέσει την επιβεβαίωση της ύπαρξης ενός ακόμη ωφέλιμου χαρακτηριστικού: του ότι δηλαδή είναι σε θέση να λέει πειστικά ψέματα, χωρίς να έχει «ανόητες» τύψεις συνείδησης για τη συμπεριφορά του (ειδικά εάν είναι πολιτικός). Ακριβώς για το λόγο αυτό δεν αναλαμβάνει ποτέ την υπευθυνότητα των πράξεων του – η οποία θεωρείται ζημιογόνα.
Συνεχίζοντας, ο νεοφιλελεύθερος χαρακτήρας είναι εξαιρετικά ευέλικτος και παρορμητικός, αναζητώντας πάντοτε καινούργια κίνητρα, καθώς επίσης νέες προκλήσεις. Στην πράξη, οι ιδιότητες αυτές οδηγούν σε ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, τις αρνητικές συνέπειες όμως των οποίων δεν είναι κανείς πρόθυμος να αναλάβει – όπως συμβαίνει με τις τράπεζες που «ιδιωτικοποιούν» τυχόν οφέλη της κερδοσκοπίας τους, ενώ κοινωνικοποιούν τις ζημίες.
Φυσικά η περιγραφή αυτή είναι υπερβολική, πληθωρική, ζωγραφισμένη με έντονα χρώματα. Εν τούτοις, απεικονίζει σε κάποιο βαθμό την υφιστάμενη χρηματοπιστωτική κρίση, από την «μακροοικονομική – κοινωνική» της οπτική γωνία – η οποία χαρακτηρίζει ακόμη και τις συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων χωρών της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα, δείχνει τι ακριβώς κάνει με τους ανθρώπους μία νεοφιλελεύθερη, «αξιοκρατική» κοινωνία: στην οποία η αλληλεγγύη γίνεται αγαθό πολυτελείας, με την έννοια ότι, δεν είναι υποχρεωμένος κανείς να το διαθέτει.
Η «υπ’ αριθμόν ένα» προτεραιότητα, είναι η αποκόμιση περισσοτέρων κερδών από μία «κατάσταση», σε σχέση με τον εκάστοτε ανταγωνιστή – όπως στο παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία τρέφεται από την κρίση.
Στην περίπτωση των εργαζομένων, οι τυχόν εντάσεις στις σχέσεις με τους συναδέλφους, καθώς επίσης η αφοσίωση, η συναισθηματική σύνδεση καλύτερα με την ίδια την εταιρεία, έρχονται σε δεύτερη μοίρα – είναι σχεδόν αδιάφορα.
.
Τα παιδικά συναισθηματικά ξεσπάσματα
Κάποτε, οι «παρενοχλήσεις» περιορίζονταν στις τάξεις του σχολείου, στα παιδικά χρόνια – ενώ σήμερα συμβαίνουν πολύ συχνά επίσης στο χώρο εργασίας. Εκείνοι, οι οποίοι δεν μπορούν να νοιώσουν ισχυροί, επιβαρύνουν με την απογοήτευση τους τα άτομα, τα οποία θεωρούν πιο αδύναμα – κάτι που στην ψυχολογία αποκαλείται «μετατόπιση της επιθετικότητας».
Επικρατεί ένα υπόγειο ρεύμα φόβου, το οποίο ξεκινάει από τον πανικό απέναντι σε τυχόν επαγγελματική αποτυχία, φθάνοντας έως ένα γενικότερο κοινωνικό «άγχος απειλής», εκ μέρους των άλλων. Οι συνεχείς αξιολογήσεις στο χώρο εργασίας οδηγούν στην απώλεια της αυτονομίας, καθώς επίσης σε μία αυξανόμενη εξάρτηση από εξωτερικές «νόρμες» – οι οποίες, εκτός των άλλων δεινών που προκαλούν, διαφοροποιούνται συνεχώς.
Τα παραπάνω οδηγούν στον «παιδισμό των εργαζομένων» – με την έννοια ότι, ενήλικοι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από παιδικά συναισθηματικά ξεσπάσματα, ενώ ακόμη και τα πιο ασήμαντα πράγματα τους προκαλούν φθόνο ή ζήλεια. Για παράδειγμα, σκέφτονται πως ο/η συνάδελφός του «πριμοδοτήθηκε» από την εταιρεία με μια καινούργια καρέκλα γραφείου, ενώ ο/η ίδια όχι – οπότε νιώθουν πως αδικούνται ή δεν αξίζουν τίποτα, φθονούν και ζηλεύουν.
Συχνά οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν «αναγκαστικά ψέματα» (white lies), εξαπατούν ο ένας τον άλλο, νοιώθουν ευχαρίστηση με την αποτυχία των συναδέλφων τους και «καλλιεργούν» μικροπρεπείς εκδικήσεις. Όλα αυτά είναι τα αποτελέσματα ενός συστήματος, το οποίο εμποδίζει μεθοδικά τους ανθρώπους να σκέφτονται ανεξάρτητα, υπεύθυνα, καθώς επίσης να αντιμετωπίζουν τους συναδέλφους τους στην επιχείρηση που εργάζονται ως ενηλίκους.
To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες (…)
