Σε ότι αφορά στα μνημόνια, αυτά από μόνα τους καθίστανται άκυρα από τη στιγμή που κάθε δημοκρατική κυβέρνηση αποτελεί διαχειριστή της χώρας και όχι ιδιοκτήτη της. Ως εκ τούτου, δεν δύναται να παραχωρήσει κάτι που δεν της ανήκει, όπως είναι η εθνική κυριαρχία της χώρας που κυβερνά – εννοούμενη με κάθε δυνατό τρόπο.
Ιδιαίτερα δε από τη στιγμή που η συγκυβέρνηση όχι μόνο δεν έχει αναφέρει απολύτως τίποτα σχετικό στις προεκλογικές της δεσμεύσεις, αλλά ισχυρίσθηκε ακριβώς το αντίθετο. Χρησιμοποιώντας μια αναλογία, με στόχο να γίνω περισσότερο κατανοητός, θα έλεγα τα παρακάτω:
.
(α) Ένα δικαστήριο δεν θα αποδεχόταν ποτέ την παραχώρηση (πώληση) ενός μέρους του κήπου μίας πολυκατοικίας από το διαχειριστή της, σε μία γειτονική πολυκατοικία, μόνο και μόνο επειδή δεν έχει χρήματα να πληρώσει το πετρέλαιο για να γεμίσει τις δεξαμενές της και οι ένοικοι της ξεπαγιάζουν – χωρίς προηγουμένως να αποφασισθεί από τη συνέλευση των ιδιοκτητών της πολυκατοικίας. Αντίστοιχα λοιπόν,
(β) Ένα δικαστήριο δεν θα αποδεχόταν ποτέ την παραχώρηση ενός μέρους της εθνικής κυριαρχίας (εθνικού πλούτου κλπ.) μίας χώρας από την κυβέρνηση της, σε μία άλλη χώρα (Γερμανία, ΕΕ, πιστωτές), λόγω αδυναμίας πληρωμών, εάν δεν αποφασιζόταν προηγουμένως από τους Πολίτες της, μέσω δημοψηφίσματος.
.
Εάν αυτό ευσταθεί (νομίζω πως ευσταθεί), κάθε παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας, χωρίς δημοψήφισμα, θα πρέπει να θεωρείται αυτόματα άκυρη“.
Ο αναγνώστης μας εδώ εκφράζει μία απολύτως λογική θέση, η οποία όμως έχει ένα βασικό μειονέκτημα: το ότι η κυβέρνηση, εφόσον έχει την πλειοψηφία στη Βουλή και μπορεί να νομοθετεί «κατά το δοκούν», δεν είναι ένας απλός διαχειριστής – αλλά κάποιος, τον οποίο οι «ιδιοκτήτες» έχουν εξουσιοδοτήσει «εν λευκώ» να υπογράφει τα πάντα, χωρίς να απαιτείται η έγκριση τους.
Πόσο μάλλον αφού η καταπάτηση των προεκλογικών δεσμεύσεων, σύμφωνα με αυτά που εμείς γνωρίζουμε, δεν αποτελεί ποινικό αδίκημα – ενώ δεν είναι η εξαίρεση του κανόνα, αλλά ο ίδιος ο κανόνας, αφού συμβαίνει σχεδόν πάντοτε.
Δυστυχώς αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα μειονεκτήματα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας – η οποία δεν απαιτεί καν το διαχωρισμό της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία (ενώ κάποιες φορές η εκτελεστική εξουσία επεμβαίνει στη δικαστική, κρίνοντας από τα πρόσφατα γεγονότα).
Σε πλήρη αντίθεση η άμεση δημοκρατία, όπου οι Πολίτες ψηφίζουν οι ίδιοι τους νόμους του κράτους (οπότε η κυβέρνηση μοιάζει κάπως με το διαχειριστή της πολυκατοικίας του παραδείγματος), παρέχει την ασφάλεια των δημοψηφισμάτων – χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια πως δεν έχει κάποια άλλα ελαττώματα.
Ολοκληρώνοντας, μάλλον μπορεί μία επόμενη κυβέρνηση να αθετήσει αυθαίρετα (μονομερώς) τις «συμβάσεις» της προηγούμενης – απομονώνεται όμως από τις αγορές (όπου καμία «ανεξάρτητη» χώρα δεν μπορεί να δανεισθεί, με δημόσιο χρέος πάνω από το 50-60% του ΑΕΠ της, με βιώσιμα επιτόκια, χαμηλότερα δηλαδή από το ρυθμό ανάπτυξης), ενώ υφίσταται «κυρώσεις» (εμπάργκο κλπ.), υπό τις οποίες πολύ δύσκολα επιβιώνει.
Θεωρούμε πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ρωσία, παρά τις ελάχιστες κυρώσεις που της επιβλήθηκαν, με δημόσιο χρέος της τάξης του 10% του ΑΕΠ της, με πλεονάσματα, με τεράστιο πλούτο κλπ., είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα των συνεπειών της απομόνωσης.
.
ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΕΚΤ
Ο αναγνώστης μας εξέφρασε και μία άλλη σκέψη – την οποία, συνέδεσε με το δημόσιο χρέος. Ειδικότερα έγραψε τα εξής:
”Σας παραπέμπω σε ένα άρθρο συναδέλφου σας, όπου στο τμήμα με τίτλο «Το ΤΧΣ ιδρύθηκε για να φορτώσει τα χρέη των τραπεζών στο δημόσιο χρέος», αναφέρει περιληπτικά ότι,
εξαιτίας της συνθήκης της Λισαβόνας, η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) είναι πλέον παράρτημα της ΕΚΤ στην Ελλάδα – οπότε το ελληνικό κράτος δε μπορεί ούτε να παρέμβει στην λειτουργία της, ούτε να την ελέγξει νομικά, ούτε καν να εισέλθουν οι διωκτικές αρχές εντός της.
Αυτόματα όμως, επειδή είναι ευθύνη της ΤτΕ να ελέγχει την συμπεριφορά των τραπεζών, καθώς επίσης να εγκρίνει ή να αφαιρεί την άδεια λειτουργίας τους, σημαίνει ότι, η ελληνική κυβέρνηση δεν ευθύνεται για την δεινή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών – επειδή όχι μόνο δεν μπορούσε να τις ελέγξει (είναι ευθύνη της ΤτΕ) αλλά, επίσης, επειδή δεν μπορούσε να ελέγξει ούτε καν τη λειτουργία της ίδιας της ΤτΕ, ακόμη και αν αυτή λειτουργούσε επιζήμια για την ελληνική οικονομία.
Νομίζω δε ότι τα σκάνδαλα της PROTON και του TT, μαζί με το πώς διασπάστηκε η Αγροτική Τράπεζα, η μετέπειτα τύχη της, αλλά και η γενική μορφή του σημερινού ελληνικού τραπεζικού τομέα στο σύνολο του (ή έστω του συστημικού), είναι σαφείς ενδείξεις σχετικά με το ότι, η ΤτΕ δεν έκανε καλά τη δουλειά της (ας μην αναφερθούμε στο Τ+3 προ της χρεοκοπίας και στις υπόλοιπες «ατασθαλίες»).
Εάν όμως αυτό ισχύει, επειδή για την ΤτΕ ευθύνεται ουσιαστικά η ΕΚΤ, σημαίνει αυτόματα πως ο τελικός ένοχος είναι η ΕΚΤ. Επομένως, η ΕΚΤ είναι ο βασικός υπεύθυνος για τη σημερινή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών – οπότε θα μπορούσαμε ίσως να αποποιηθούμε τις οφειλές μας προς την ΕΚΤ.
Αυτό ειδικά όσον αφορά ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών, με την αιτιολογία ότι η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη να πληρώσει και να διορθώσει τα λάθη της – τα οποία οδήγησαν στην υπερχρέωση του ελληνικού τραπεζικού τομέα (την οποία η ίδια προκάλεσε, επειδή δεν έκανε σωστά τη δουλειά της – έλεγχος μέσω της ΤτΕ).
Με απλά λόγια, δεν είναι η ίδια υπεύθυνη για τη διάσωση του τραπεζικού τομέα της Ελλάδας, αφού αυτή ευθύνεται για την ασυδοσία του; Δεν πρέπει λοιπόν η ΕΚΤ να πληρώσει τα λάθη και τις παραλείψεις της; Εάν συνέβαινε αυτό, δεν θα είχαμε καλύτερες προϋποθέσεις εξυπηρέτησης του υπολοίπου χρέους μας;“
Χωρίς να επεκταθούμε σε διορθώσεις και λεπτομέρειες, ο αναγνώστης μας εδώ πιστεύει, όπως και προηγουμένως, ότι, οι Θεσμοί, με την ευρύτερη σημασία της έννοιας (α) έχουν ευθύνες και (β) πληρώνουν για τα λάθη ή για τις παραλείψεις τους. Η πεποίθηση του αυτή είναι μάλλον ευρέως διαδεδομένη, παρά το ότι δεν τεκμηριώνεται από πουθενά.
Απλούστερα, ισχύει εδώ αυτό που έχουμε αποκαλέσει «ετεροβαρές ρίσκο» («ηθικός κίνδυνος στην οικονομική θεωρεία) – όπου άλλος αποφασίζει και άλλος πληρώνει για τις αποφάσεις, εάν είναι λάθος.
Ακόμη πιο απλά, οι τράπεζες εθνικοποιούν ή κοινωνικοποιούν τις ζημίες, ενώ «ιδιωτικοποιούν» τα κέρδη, όπως θα έλεγε κανείς, Με το θέμα αυτό έχουμε ασχοληθεί στο παρελθόν, αφού αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία της σημερινής κρίσης. Ειδικότερα είχαμε γράψει «προ ΔΝΤ» (26.04.2009) τα εξής:
