(ε) Αν και τα επιτόκια δανεισμού της χώρας μειώθηκαν (διάγραμμα), σε σημείο που να μην υπάρχει διαφορά εάν δανείζεται από το μηχανισμό ή από τις αγορές, η κατάσταση θα μπορούσε να αλλάξει ξαφνικά – αφού οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι στο μικρότερο ποσοστό της ΕΕ (10% του ΑΕΠ), γεγονός που σημαίνει πως οι επενδυτές είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί, όσον αφορά τις προοπτικές της οικονομίας της.
.
Θεωρητική εξέλιξη των επιτοκίων των ιρλανδικών ομολόγων
.
Στο παραπάνω διάγραμμα, το οποίο παρουσιάζει την (θεωρητική) εξέλιξη των επιτοκίων των ιρλανδικών ομολόγων (μαύρη γραμμή), στη θέση ένα έχουμε την ανανέωση των εγγυήσεων για τις ιρλανδικές τράπεζες – ακολουθεί η έκκληση της χώρας για βοήθεια από το EFSF (2), τα πρώτα δάνεια (3), η υποτίμηση της Moody’s (4), η σύνοδος κορυφής που αποφάσισε το ESM (5), η ανακοίνωση του διοικητή της ΕΚΤ για τη στήριξη του ευρώ (6) και, τέλος, ο πρώτος δανεισμός της Ιρλανδίας από τις αγορές (7).
(στ) Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα περιορισθεί στο ανώτατο 3% του ΑΕΠ από το 2015 (περί το 7,3% σήμερα). Ακόμη όμως και να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, καθώς επίσης παρά το ότι η χώρα βοηθήθηκε με 85 δις €, το δημόσιο χρέος της υπολογίζεται στο 125% του ΑΕΠ της στα τέλη του 2013 (διάγραμμα) – γεγονός που σημαίνει πως δεν είναι βιώσιμο, αφού η Ελλάδα υπήχθη στο μηχανισμό με λιγότερο χρέος, ενώ δεν είχε πρόβλημα ακινήτων ή τραπεζών, όπως η Ιρλανδία.
.
Κρατικό χρέος Ιρλανδίας ως ποσοστό επί του ΑΕΠ
.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι φυσικά το χρέος των νοικοκυριών της Ιρλανδίας, όπως φαίνεται από το δεύτερο γράφημα στο κείμενο μας (124% έναντι 62% της Ελλάδας)- το οποίο αποτελεί μία ακόμη ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια των τραπεζών της. Παράλληλα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της είναι αφενός μεν υπερχρεωμένες (194% έναντι 65% της Ελλάδας), αφετέρου βυθισμένες στην παγίδα ρευστότητας – αφού η παροχή τραπεζικών πιστώσεων προς αυτές μειώθηκε κατά 82% (!), σε σχέση με το 2008.
(ζ) Η ιρλανδική κυβέρνηση θεωρεί ως μεγάλη επιτυχία την προβλεπόμενη για το 2014 αύξηση του ΑΕΠ, καθώς επίσης τη μείωση της ανεργίας. Ο περιορισμός της ανεργίας όμως οφείλεται στη μετανάστευση των εργαζομένων – οι οποίοι εγκαταλείπουν μαζικά την πατρίδα τους, με κατεύθυνση κυρίως τη Βρετανία. Εάν αφαιρέσει κανείς τους εργαζομένους αυτούς, τότε η ανεργία αυξήθηκε σημαντικά το περασμένο έτος
Ολοκληρώνοντας, συμπεραίνεται πολύ εύκολα ότι, τα παραπάνω δεν χαρακτηρίζουν ένα «υποδειγματικό μαθητή» και δεν συνηγορούν υπέρ της επιτυχίας της πολιτικής λιτότητας, χωρίς κανένα μέτρο ανάπτυξης – κάτι που δεν σημαίνει βέβαια πως δεν επιθυμούμε τα καλύτερα για την Ιρλανδία.
Δυστυχώς όμως, συμπεραίνονται επίσης οι τεράστιες διαπραγματευτικές αδυναμίες των ελληνικών κυβερνήσεων, εάν όχι η πλήρης ανικανότητα τους – αφού μία χώρα όπως η Ιρλανδία, με κατά πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από την Ελλάδα, καθώς επίσης με ασύγκριτα μικρότερο «ενεργητικό» (δημόσιος και ιδιωτικός πλούτος), κατάφερε αφενός μεν να αποφύγει την εξευτελιστική και καταστροφική χρεοκοπία (PSI), αφετέρου να διατηρήσει χαμηλή τη φορολογία των πολιτών και των επιχειρήσεων της (12,5%).
.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η εμφανέστατη, η αυτονόητη ουσιαστικά λύση για μία χώρα, η οποία έχει συγκριτικά χαμηλό συνολικό χρέος (δεύτερο διάγραμμα) και πρόβλημα μόνο δημοσίου, όπως η Ελλάδα, είναι η χρέωση του ιδιωτικού της τομέα, έτσι ώστε να αποχρεωθεί το δημόσιο.
Ουσιαστικά λοιπόν η διενέργεια επενδύσεων εκ μέρους των επιχειρήσεων, καθώς επίσης των νοικοκυριών, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της κατανάλωσης, ή δυνατόν σε εγχώρια προϊόντα – με στόχο να αυξηθεί ορθολογικά το ΑΕΠ της χώρας, οπότε τα έσοδα του δημοσίου. Η παράλληλη μείωση των κρατικών δαπανών (τις οποίες αυξάνει κατακόρυφα η ανεργία), βοηθάει στην επίτευξη πλεονασματικών προϋπολογισμών – οπότε στην εξυπηρέτηση, καθώς επίσης στον περιορισμό του χρέους (κανένας δεν απαιτεί την εξόφληση του).
Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, απαιτούνται αφενός μεν επενδυτικά κίνητρα, αφετέρου μείωση των φορολογικών συντελεστών, σε συνδυασμό με την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας – όπου δυστυχώς οι Ελληνικές κυβερνήσεις εφάρμοσαν (συνεχίζουν ακόμη) τα ακριβώς αντίθετα, πολλαπλασιάζοντας τα σφάλματα τους με την υιοθέτηση νέων φόρων και χαρατσιών.
Στην περίπτωση βέβαια χωρών όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία, οι οποίες έχουν υψηλό συνολικό χρέος, φούσκα ακινήτων, καθώς επίσης κρίση τραπεζών, η μέθοδος αυτή δεν είναι ίσως η καταλληλότερη. Εν τούτοις, αυτή ακολουθήθηκε σε κάποιο βαθμό – σε αντίθεση με τη χώρα μας, η οποία κυριολεκτικά οδηγήθηκε, χωρίς καμία απολύτως οικονομική λογική, στο γκρεμό.
Ολοκληρώνοντας, εάν τα τεράστια σφάλματα των κυβερνήσεων της Ελλάδας δεν οφείλονται στην πλήρη ανικανότητα τους, τότε το πρόβλημα της πατρίδας μας είναι ακόμη μεγαλύτερο – αφού θα επρόκειτο για «προδοτικές» ενέργειες, βασισμένες σε «σκοτεινά σχέδια» που ενδεχομένως θα αποκαλυφθούν αργότερα.
Ελπίζοντας να αλλάξει πολιτική η κυβέρνηση και η Ευρώπη, έστω την τελευταία στιγμή, ευχόμαστε σε όλους ευτυχισμένο 2014, με υγεία και χαρά.
