Υπουργός Οικονομικών Ιαπωνίας (αριστερά) και Πρωθυπουργός
Από τα αρχαία ακόμη χρόνια, τα χρόνια της φεουδαρχικής Ιαπωνίας, οι Σαμουράι διέπρατταν συχνά μια τεχνική αυτοκτονίας γνωστή και ως seppuku (χαρακίρι) για λόγους τιμής – μια διαδικασία ιδιαίτερα επίπονη, που διαρκούσε ώρες ολόκληρες.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου, η Ιαπωνική στρατιωτική τακτική επέβαλε την εκτέλεση επιθέσεων αυτοκτονίας (επίθεση καμικάζι), ως αποτελεσματικό αντίβαρο ενάντια στα συμμαχικά πολεμικά πλοία που έπλεαν στον Ειρηνικό.
Ακόμη και στη καταστροφική περίπτωση της Fukishima, οι εργαζόμενοι της εταιρείας TEPCO που στεγαζόταν στη περιοχή, επέστρεφαν βιαστικά στις θέσεις τους, παρά τα θανατηφόρα επίπεδα ραδιενεργούς ακτινοβολίας που έπλητταν την περιοχή – μια κατάσταση που θυμίζει έντονα επιχείριση αυτοκτονίας.
Παρά την προφανή προοπτική ενός βέβαιου θανάτου, η Ιαπωνική συνείδηση εξακολουθούσε να λειτουργεί σύμφωνα με τις προσδοκίες του κράτους. Ακόμη και αν αυτό σήμαινε να ψηθεί κανείς ζωντανός κάτω από ένα σύννεφο σε σχήμα μανιταριού.
Αυτή η έντονη αντίληψη δέσμευσης απέναντι στο έθνος, συχνά υπήρξε αντικείμενο εκμετάλλευσης από την Ιαπωνική κυβέρνηση. Η ίδια αυτή στάση συνεχίζει να ισχύει ακόμη και σήμερα.
Εξετάζοντας αποκλειστικά τους αριθμούς, γίνεται αμέσως αντιληπτό πως τα μεσοπρόθεσμα θεμελιώδη στοιχεία της χώρας είναι ανάμεσα στα πιο δυσοίωνα του κόσμου.
Το συνολικό χρέος της χώρας υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ της – ένα χρέος τόσο μεγάλο που υποχρεώνει την Ιαπωνική κυβέρνηση να δαπανεί το 51,5% από τα ¥43 τρις ($430 δις) που εισπράττει από φόρους, για να καταβάλει τους τόκους!
Ίσως ακόμη πιο εντυπωσιακό, είναι το γεγονός πως οι κανονικές δαπάνες της κυβέρνησης της Ιαπωνίας αγγίζουν τα ¥ 70,3 τρις ή το 163% των φορολογικών της εσόδων.
Ο μόνος τρόπος που της επιτρέπει να επιβιώνει, είναι ο συνεχής νέος δανεισμός, ένα γεγονός που καθιστά το πρόβλημα ακόμα χειρότερο. Στην πραγματικότητα, το 46% του προϋπολογισμού της χώρας για το 2013, χρηματοδοτείται με χρέος.
Το κράτος προσπαθεί να «διορθώσει» αυτό το πρόβλημα, κάνοντας έκκληση στον πατριωτισμό και στην εθνική υπερηφάνεια των πολιτών του, σε μια προσπάθεια επηρεασμού τους, έτσι ώστε να συνεχίσουν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα.
Περιττό να προσθέσει κανείς, πως η κατάσταση θυμίζει μια σύγχρονη μορφή οικονομικού «καμικάζι» – αφήνοντας τους ανθρώπους να διαπράττουν οικονομική αυτοκτονία για το καλό του κράτους – έθνους.
Πιθανότατα, κάποιες δεκαετίες πριν, μια παρόμοια τακτική, να είχε αποτέλεσμα. Όχι όμως και στις μέρες μας. Οι καιροί αλλάζουν και οι άνθρωποι δεν είναι πλέον πρόθυμοι να τους καθορίζεται η μοίρα.
Αυτό είναι εύκολα παρατηρητέo στην αγορά ομολόγων – ιδιώτες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία της χώρας, μειώνουν τις αγορές τους σε κρατικά ομόλογα … μια κατάσταση που εύλογα γεννά την εξής απορία:
Αν η κυβέρνηση συνεχίσει να χρηματοδοτεί τον προϋπολογισμό της, κάνοντας κατά 46% χρήση χρέους, ενώ όλο και λιγότεροι είναι εκείνοι που είναι πρόθυμοι να αγοράσουν αυτό το χρέος, τότε ως πότε ακόμη θα είναι σε θέση να συνεχίσει;
Απλά δεν θα συνεχίσει. Πρόκειται για απλή αριθμητική. Η μόνη διαθέσιμη δίοδος για τη χώρα, είναι μια χρεοκοπία, που θα την ακολουθήσει μια νομισματική κρίση – η μεγαλύτερη στην ιστορία. Αυτό θα είχε ολέθρια αποτελέσματα και θα επηρέαζε τις αγορές, τις τράπεζες και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα σε πρωτοφανή βαθμό.
Δεδομένης της έκτασης των επιπτώσεων, και όσο πλησιάζουν τα πράγματα προς τον όλεθρο, η κατάσταση στην Ιαπωνία είναι ανάμεσά σε αυτές που κανείς μας δεν μπορεί και δεν πρέπει να αγνοήσει.
