“Γνώση σημαίνει δύναμη. Δυστυχώς όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι στηριζόμαστε σε μία εσφαλμένη ερμηνεία της γνώσης – επειδή αγνοούμε πως γνωρίζουμε τότε μόνο αληθινά ένα θέμα, μία κατάσταση ή ένα πράγμα, όταν ξέρουμε πως να το χειριζόμαστε, πως να αντιδρούμε απέναντι του, καθώς επίσης πως να δρούμε χάρη σε αυτό.
Απλούστερα, η πραγματική γνώση δεν συνοδεύεται από ένα αφηρημένο δέος για τα πράγματα, ανεξάρτητα από τις ανάγκες μας – αλλά τα συλλαμβάνει πάντοτε σε σχέση με τον εαυτό μας και με τις ανάγκες μας. Ουσιαστικά λοιπόν διαθέτουμε μόνο εκείνη τη γνώση, την οποία μπορούμε να χρησιμοποιούμε για την επίλυση των προβλημάτων μας, υλικών και ψυχικών – καμία άλλη.
Το ζητούμενο από τη γνώση είναι να μας κάνει δραστήριους, ενεργητικούς, δυναμικούς – να μας υποκινεί δηλαδή προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, προς ένα στόχο, δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις επίτευξης του.
Περαιτέρω, το πνεύμα είναι δραστήριο μόνο όταν κατανοεί, όταν αναπτύσσει δηλαδή πρόσφορες ιδέες – υπακούοντας στην εσωτερική λογική του, ασκώντας τις δικές του δυνάμεις, αφομοιώνοντας τα πράγματα, βάζοντας τα σε τάξη σύμφωνα με τις δικές του αρχές, καθώς επίσης δίνοντας τους ένα νόημα, στα πλαίσια των δικών του απαιτήσεων.
Αντίθετα, το πνεύμα είναι παθητικό όταν υφίσταται τις εντυπώσεις του, τις αισθήσεις και τις συγκινήσεις του, χωρίς να μπορεί να τις εξηγήσει – χωρίς να έχει την ικανότητα να τους δώσει νόημα. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν οι άνθρωποι πέφτουν θύματα κάποιας ψευδαίσθησης, μίας απρόσμενης κρίσης, όταν ταράζονται από κάποιο συναίσθημα που δεν μπορούν να ερμηνεύσουν, όταν οι ιδέες τους είναι συγκεχυμένες, ασαφείς, διαστρεβλωμένες.
Με βάση τα παραπάνω, για να μπορέσει ένα κράτος, μία κοινωνία να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μία μεγάλη οικονομική κρίση, οφείλει εν πρώτοις να αποκτήσει μία ολοκληρωμένη εικόνα της – αφού διαφορετικά δεν έχει τη δυνατότητα να ξεφύγει από την παθητικότητα (η λέξη πηγάζει από το πάθος), στην οποία έχει βυθιστεί, χάνοντας εντελώς την ενεργητικότητα της.
Η εικόνα αυτή πρέπει να είναι σαφής, λεπτομερής, αντικειμενική και ρεαλιστική – επειδή, στην αντίθετη περίπτωση, είναι αδύνατον να «παράγει» εκείνη τη γνώση, η οποία να επιτρέπει το σωστό χειρισμό του προβλήματος, με στόχο τη ριζική επίλυση του.
Εάν λοιπόν η πολιτική μίας χώρας, τα ΜΜΕ, ο πνευματικός κόσμος της κλπ. δεν έχουν τη δυνατότητα ή δεν θέλουν να προσφέρουν αυτή τη γνώση, επειδή εξυπηρετούν ίσως εντελώς διαφορετικά συμφέροντα, τα οποία δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο, τότε η κοινωνία είναι καταδικασμένη – ακόμη και αν πρόκειται για ένα πάμπλουτο, πολλαπλά προικισμένο κράτος, το οποίο θα μπορούσε να λύσει σε χρόνο μηδέν όλα του τα προβλήματα.
Ολοκληρώνοντας, πάντοτε υπάρχουν λύσεις, ακόμη και όταν μία χώρα ευρίσκεται στο χείλος της καταστροφής – υπερχρεωμένη, εξευτελισμένη, υποχείριο των δανειστών ή των «εταίρων» της και «καταρρακωμένη». Αρκεί να υπάρξει, έστω την ύστατη στιγμή, μία επαρκής, έντιμη και ικανή πολιτική ηγεσία, η οποία να μπορέσει να ανακτήσει την πλήρη εμπιστοσύνη των Πολιτών – υποχρεώνοντας τους Θεσμούς, καθώς επίσης όλες τις υπόλοιπες εξουσίες, να λειτουργήσουν σωστά, ορθολογικά και με ανιδιοτέλεια, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
Κάτι τέτοιο δεν απαιτεί μόνο τη γνώση και τη διάχυση της σε ολόκληρο τον πληθυσμό αλλά, επίσης, ένα εθνικό όραμα – βασισμένο στον πατριωτισμό, στις δυνατότητες και στις προοπτικές ενός έθνους. Ειδικά σε περιόδους όπως η σημερινή, όπου η πατρίδα μας είναι ξανά υποδουλωμένη μετά από 20 σχεδόν αιώνες σκλαβιάς (πιθανότατα από το 168 π.Χ., όπου ηττήθηκε στην Πύδνα το Βασίλειο της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους, έως το 1821 – το 1912 για τη Θεσσαλονίκη), χωρίς ένα πατριωτικό όραμα είναι μάλλον αδύνατη η απελευθέρωση της” (Σπινόζα με πολλές παρεμβάσεις).
Σενάριο
Η Ελλάδα συνεχίζει την πολιτική λιτότητας που της επιβλήθηκε, παρά το ότι το ΑΕΠ της περιορίζεται συνεχώς, φτάνοντας τα 180 δις € – από σχεδόν 240 δις € προηγουμένως. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού, σε σχέση με το μειωμένο ΑΕΠ, δεν μπορεί να περιορισθεί κάτω από το 10%, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος, στο οποίο προστίθενται τα ποσά για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να ξεπερνάει τα 360 δις € – δηλαδή το 200% του ΑΕΠ.
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, παρά τη μείωση των εισαγωγών και την κάποια αύξηση των εξαγωγών, παραμένει επικίνδυνα αρνητικό. Οι δαπάνες δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν, όχι μόνο γιατί η κυβέρνηση, καλώς ή κακώς, δεν μπορεί να εφαρμόσει αυτά που δυστυχώς υπέγραψε αλλά, επίσης, επειδή η ανεργία, η οποία πλησιάζει το 30% του πληθυσμού, οδηγεί την οικονομία της χώρας σε πλήρη κατάρρευση.
Τα έσοδα του κράτους συρρικνώνονται με γεωμετρικό ρυθμό, αφού η κατανάλωση περιορίζεται διαρκώς, η βιομηχανική παραγωγή επίσης, οι επιχειρήσεις χρεοκοπούν η μία μετά την άλλη, οι απολύσεις εργαζομένων είναι καθημερινές, ενώ όλο και λιγότεροι Πολίτες είναι πρόθυμοι να πληρώνουν φόρους – είτε από οικονομική αδυναμία, είτε από φόβο, από πανικό καλύτερα για το μέλλον τους.
Οι τράπεζες ευρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης απόγνωσης, αφού τα δάνεια σε φανερή καθυστέρηση, περί τα 60 δις €, ξεπερνούν το 25% των συνολικών – ενώ η διατραπεζική αγορά έχει «στερέψει» προ πολλού. Φυσικά οι μέτοχοι των τραπεζών, ιδιαίτερα οι μεγαλύτεροι, δεν διανοούνται πλέον να αυξήσουν τα ίδια κεφάλαια τους, έτσι ώστε να διατηρηθεί «αλώβητη» η κεφαλαιακή τους επάρκεια. Συνηθισμένοι από πολλά χρόνια στη βοήθεια της Πολιτείας, δεν φαίνεται να έχουν καμία διάθεση ανάληψης ρίσκου, σε συνθήκες «ελεγχόμενης» χρεοκοπίας.
Στην πραγματική αγορά, κανείς δεν πληρώνει πλέον κανέναν, οι επενδύσεις έχουν σταματήσει εντελώς, οι διαμαρτυρημένες επιταγές αυξάνονται καθημερινά και τα δικαστήρια ασφυκτιούν από την πληθώρα των μηνύσεων. Παράλληλα, για τις όποιες εισαγωγές εμπορευμάτων, καυσίμων ή πρώτων υλών, οι ξένοι απαιτούν μετρητά – ενώ η επιχειρηματικότητα πλησιάζει επικίνδυνα στο ναδίρ. Εκτός αυτού, κάποιες υποχρεώσεις του δημοσίου πληρώνονται με μεγάλη καθυστέρηση (μισθοί, συντάξεις κλπ.), ενώ κάποιες άλλες καθόλου (προμηθευτές, ασφαλιστικά ταμεία, κρατικές επιχειρήσεις κλπ.).
Δημιουργούνται λοιπόν μεγάλα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, η θέρμανση είναι περιορισμένη έως μηδενική, οι δρόμοι μένουν χωρίς επισκευές, τα τρόφιμα σπανίζουν, τα super markets προσλαμβάνουν φύλακες, προβλέποντας επιδρομές πεινασμένων, πολλά πρατήρια βενζίνης κλείνουν, ενώ όλο και περισσότερα αυτοκίνητα παύουν να κινούνται.
Ολόκληρη η αγορά ακινήτων καταρρέει απότομα και ξαφνικά, έχοντας διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα τεχνητά σταθερή (οι τιμές των ακινήτων ακολουθούν συνήθως την εξέλιξη των μισθών), τα καταστήματα κλείνουν μαζικά, πολλά διαμερίσματα μένουν κενά, ένας μεγάλος αριθμός εγκαταλειμμένων επαγγελματικών χώρων ερειπώνεται, η εγκληματικότητα αυξάνεται ραγδαία, οι εξαθλιωμένοι λαθρομετανάστες λιμοκτονούν στους δρόμους της πρωτεύουσας και οι πλούσιες συνοικίες υψώνουν έντρομες «προστατευτικά τείχη» – «πράσινες ζώνες» δηλαδή, με τη βοήθεια πολυάριθμων ιδιωτικών αστυνομικών, οι οποίοι περιπολούν νυχθημερόν στους δρόμους.
Οι εισαγωγές φαρμάκων σταματούν, πολλά νοσοκομεία αδυνατούν να ανταπεξέλθουν με τα έξοδα τους, οι βαριά άρρωστοι πεθαίνουν, τα σχολεία κλείνουν και οι δήμοι καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλο – αφήνοντας τα σκουπίδια στους δρόμους, τις πόλεις σκοτεινές και το προσωπικό τους απλήρωτο.Χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι χάνουν τη δουλειά τους, χωρίς καμία προοπτική για εύρεση νέας θέσης απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα – στον οποίο οι απολύσεις είναι αθρόες, μαζικές.
Στις πολύ πλούσιες συνοικίες της Αθήνας συναντάει κανείς πλέον εκατοντάδες φτωχούς, εξαθλιωμένους και πεινασμένους πολίτες οι οποίοι, με το άδειο βλέμμα του χρόνια άνεργου, ψάχνουν απεγνωσμένα στα σκουπίδια, βυθίζοντας το κεφάλι και τα χέρια τους στις βρώμικες πλαστικές σακούλες, για να βρουν ένα κομμάτι ξερό ψωμί, σαπισμένα λαχανικά, κόκαλα ή άλλα υπολείμματα τροφών. Η ανώτερη «τάξη» της μεγαλύτερης πόλης της Ελλάδας είναι ακόμη πλούσια, με αποτέλεσμα οι τενεκέδες των σκουπιδιών της να είναι γεμάτοι – επιτρέποντας στην πληθώρα των φτωχών να αναζητούν εκεί έναν τρόπο παραμονής τους στη ζωή.
Το χρηματιστήριο αδυνατεί να ανακάμψει, με συνολικές ζημίες κεφαλαιοποίησης άνω των 200 δις € και με τις τιμές των εισηγμένων εταιρειών σε εξευτελιστικά επίπεδα – γεγονός που δυσκολεύει ακόμη και την ιδιωτικοποίηση (εκποίηση) των δημοσίων επιχειρήσεων, σε τιμές ευκαιρίας. Τα θεωρητικά επιτόκια δανεισμού της χώρας (spreads), όπως και τα ασφαλιστήρια πιστωτικού κινδύνου (CDS), κυμαίνονται σε επίπεδα ρεκόρ (τεκμηριώνοντας ουσιαστικά τη μη διαχειρισιμότητα του χρέους), η κυβέρνηση χάνει όλο και περισσότερο τον έλεγχο, ενώ η αντιπολίτευση δεν φαίνεται να έχει την ικανότητα, πόσο μάλλον το θάρρος να αναλάβει το πλοίο που βυθίζεται – εύλογα ενδεχομένως.
