Δεδομένου 1ον) ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ιδιωτική επιχείρηση, 2ον) του ρόλου της Τραπέζης της Ελλάδος στις υπογραφές των μνημονίων και της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής και 3ον) του εποπτικού της ρόλου και 4ον) της υφιστάμενης οικονομικής κρίσης τίθενται εύλογα ερωτήματα για τα κίνητρα και το όφελος που προκύπτει για την Ελληνική Δημοκρατία από αυτή την επιλογή. Ως Έλληνες πολίτες έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα να ενημερωθούμε για ένα ζήτημα το οποίο αποτέλεσε στην σύγχρονη ιστορία κορυφαίο αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των ανεξάρτητων κρατών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε με Πρωτόκολλο της Γενεύης το 1927 (ΦΕΚ Α’298/1927) που παράρτημά του αποτέλεσε και η καταστατική πράξη ίδρυσης της ΤτΕ. Το Πρωτόκολλο, με την σύμφωνη γνώμη της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής, ήταν μία σύμβαση δανεισμού ύψους ονομαστικής αξίας £9.000.000 Στερλινών που είχε την εγγύηση της Κοινωνίας των Εθνών. Τα ένα τρίτο του δανείου θα χρησιμοποιούνταν για την δημιουργία της Τραπέζης της Ελλάδος, ένα τρίτο για την εξυπηρέτηση ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και ένα τρίτο για την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Το μέρος του Σταθεροποιητικού & Προσφυγικού δανείου που αφορούσε την χρηματοδότηση της ίδρυσης της ΤτΕ, διάρκειας 40 ετών, καλύφθηκε επιτυχώς στις 01.02.1928 με δημόσια εγγραφή. Το ομολογιακό δάνειο εκδόθηκε στο 91% της ονομαστικής αξίας με ονομαστικό επιτόκιο 6%. Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση του Συμβουλίου Ξένων Ομολογιούχων του Λονδίνου (Council of the Corporation of Foreign Bondholders) το 1928 , το δάνειο εκδόθηκε από τους οίκους Hambros Bank και Erlanger (£4.070.960) στις αγορές του Λονδίνου, του Μιλάνου και της Στοκχόλμης, και σύμφωνα με την Wall Street Journal(31.01.1928) ($15.000.000 @ $5 / £1) στην Νέα Υόρκη, και ($2.000.000 @ $5 / £1) στην Ελβετία από τους οίκους Speyer & Co και την National City Co ofNew York (την σημερινή Citybank). (Σημειώνεται ότι η Hambro Bank, της δανικής οικογένειας Hambro, έπαιξε άκρως σημαντικό ρόλο στην οικονομική και πολιτική ζωή της Ελλάδας μέσω του δανεισμού του ελληνικού κράτους στα χρόνια μετά την επανάσταση.)
Σύμφωνα με τους όρους του δανείου η Ελληνική Κυβέρνηση θα καλούσε τους αναδόχους να καταβάλουν για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου τα αντληθέντα κεφάλαια σε ειδικό λογαριασμό στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (ΕΤΕ). Η ΕΤΕ θα αναλάμβανε να καλύψει το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της ΤτΕ εξ’ ολοκλήρου το οποίο και θα διέθετε σε τρείς ισόποσες δημόσιες εγγραφές με δικαιώματα προτίμησης τουλάχιστον για το 50% της εκάστοτε εγγραφής για τους παλαιούς μετόχους της Εθνικής. (ΦΕΚ Α’246/1927). Στις 12.6.1930 η ΤτΕ εισήχθη στο χρηματιστήριο και οι μέτοχοι αγνοούνται έως και σήμερα. Το δε Ελληνικό Δημόσιο θα κατέβαλλε την εις χρυσό(!) αξία του συναφθέντος δανείου ύψους £3.000.000 εξοφλώντας ισόποσο δημόσιο χρέος. [Δανείστηκε το ελληνικό κράτος τραπεζογραμμάτια στερλίνας και δολαρίου τα οποία όφειλε να καταβάλει στην ΤτΕ σε χρυσό!!] Η ΤτΕ άρχισε επισήμως να λειτουργεί στις 15.05.1928.
Η Wall Street Journal (14.06.1928) αναφέρει ότι η «[1η] δημόσια προσφορά για την ΤτΕ είχε υπερκαλυφθεί εκτός από 20000 μετοχές οι οποίες κρατήθηκαν για τους μετόχους της ΕΤΕ.» Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Γενεύης, στην ΤτΕ της Ελλάδος θα μεταβιβάζονταν από την ΕΤΕ ο χρυσός, εις χρυσόν ομολογίες του ελληνικού κράτους, ο άργυρος και τα δάνεια του ελληνικού κράτους, καθώς και όλες οι καταθέσεις του ελληνικού δημοσίου και των δημοσίων επιχειρήσεων, οι καταθέσεις της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής καθώς και άλλα στοιχεία ενεργητικού.
Στην ΤτΕ μεταβιβάστηκε και το εκδοτικό προνόμιο από την ΕΤΕ. Να σημειώσουμε ότι η Εθνική Τράπεζα είχε συσταθεί το 1841(ΦΕΚ Α’ 6/1841) πάλι για διαχειρισθεί δάνεια με εγγύηση τότε την δημόσια περιουσία. Αργότερα η πτώχευση του 1897 οδήγησε στο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (ΦΕΚ Α’ 98-1898). (Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι είχε συσταθεί μία Εταιρεία Διαχείρισης των Ειδών Μονοπωλίου του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΔΕΜΕΔ- τον ρόλο αυτό παίζει το ΤΑΙΠΕΔ σήμερα) όπου καταβάλλονταν οι εισπράξεις από μία σειρά από φόρους του Ελληνικού Δημοσίου για να εξοφληθούν τα δάνεια που πήραμε από το 1823 συν όσα μεσολάβησαν μέχρι και την πτώχευση του 1897! Η τελευταία σύμβαση ανανέωσης της ΕΔΕΜΕΔ υπογράφηκε το 1981 [μετά 90 χρόνια!] με το Προεδρικό Διάταγμα 976/1981 ΦΕΚ Α 245/1981).
Το Πρωτόκολλο της Γενεύης προέβλεπε ότι η ΤτΕ θα είχε το εκδοτικό προνόμιο έως το 1960 και η άδεια λειτουργίας θα έληγε το 1970. [Εξ’ άλλου η διάρκεια του δανείου ήταν 40 έτη] Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 1927 που εξέδωσε το διάταγμα ήταν ο Παύλος Κουντουριώτης, εγγονός του Γεωργίου Κουντουριώτη ο οποίος ως προσωρινός διοικητής της Ελλάδας το 1824-1825 ανέλαβε τα περίφημα δάνεια της ανεξαρτησίας. Το 1960 ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν κατήγγειλε το εκδοτικό προνόμιο της ΤτΕ με αποτέλεσμα αυτό να ανανεωθεί αυτοδικαίως. Το 1970 ο δικτάτορας Παπαδόπουλος ανανέωσε την άδεια λειτουργίας της ΤτΕ για άλλα 30 χρόνια έως το 2000 (ΝΔ 413/22.01.1970).
Το 1992 επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη η άδεια λειτουργίας παρατάθηκε έως το 2020 (νόμος 2010/14.02.1992). Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ και από το 1994 απαγορεύτηκε στην ΤτΕ να δανείζει απευθείας το ελληνικό δημόσιο (νόμος 2275/29.12.1994) ενώ από το 2001 η ΤτΕ αποτελεί μέλος του ευρωσυστήματος και το ελληνικό κράτος έχει απωλέσει την δυνατότητα να ασκεί νομισματική πολιτική. Το 2012 η άδεια λειτουργίας της ΤτΕ επεκτάθηκε για άλλα 30 χρόνια έως το 2050. Από το αρχικό αυτό δάνειο των €4.070.960 που εκδόθηκε στο Λονδίνο ήταν το ανεξόφλητο κεφάλαιο το 1986 σύμφωνα πάλι με το Council of Bondholders ήταν £1.429.990. Εάν ανατρέξουμε πίσω στην ιστορία είναι περίεργη η σύμπτωση ότι από την ίδρυση της και 2-3 χρόνια πριν την κάθε ανανέωση στην Ελλάδα επικρατεί ένα πολιτικό πανδαιμόνιο.
Των κυβερνήσεως που παρέτειναν το εκδοτικό προνόμιο προηγήθηκαν δύο φορές κυβερνήσεις συνεργασίας με πρωθυπουργό πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας (Κυβερνήσεις Ζολώτα 1990 – Παπαδήμου 2012) και μία φορά δικτατορία.
Ας στοχαστεί με περίσκεψη ο κάθε Έλληνας πώς πραγματικά γεννήθηκε το σύγχρονο ελληνικό κράτος
Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΑΛΛΕΣ ΣΥΜΠΤΩΣΕΙ
8/5/2010 Ο Υπουργός Οικονομικών εκπροσωπώντας την Ελληνική Δημοκρατία ως Δανειολήπτη Γιώργος Παπακωνσταντίνου και ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος ως αντιπρόσωπος του Δανειολήπτη υπογράφουν την “Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης“ (Σ.Δ.Δ) και με τις χώρες του ευρώ [Την Γερμανία εκπροσώπησε η τράπεζα KfW] και τον “Διακανονισμό Χρηματοδότησης Αμέσου Ετοιμότητος” με το ΔΝΤ. [Οι δύο αυτές συμβάσεις είναι το Μνημόνιο]
Το άρθρο 10 του προοιμίου της Σ.Δ.Δ αναφέρει: “Η Ελλάδα έχει ορίσει την Τράπεζα της Ελλάδας ως αντιπρόσωπό της για τους σκοπούς της παρούσας Σύμβασης.”
Στο άρθρο 4.2 (δ) της Σ.Δ.Δ αναφέρει ότι ο Δανειολήπτης υποχρεούται “να συμμορφώνεται πλήρως με τους ισχύοντες νόμους, που θα ήταν δυνατόν να επηρεάσουν την ικανότητά του για την εφαρμογή της παρούσας Σύμβασης. ”
11/11/2011 Μετά από ταραχώδεις διαβουλεύσεις αναλαμβάνει καθήκοντα Πρωθυπουργού ο Λουκάς Παπαδήμος, ο οποίος έχει, μεταξύ άλλων, διατελέσει Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) από το 1994 έως το 2002 και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) από το 2002 έως το 2010.
12/2/2012 Ψηφίζεται από το Ελληνικό Κοινοβούλιο το 2ο Μνημόνιο. και δημοσιεύεται στο ΦΕΚ Α΄28 14.02.2012.
24/2/2012 Η ΕΚΤ αναστέλλει την αποδοχή Ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρου για την παροχή ρευστότητας στα πλαίσια του πρώτου PSI.
8/3/2012 Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοινώνει την επιτυχή ολοκλήρωση του πρώτου PSI. Τα ελληνικά ομόλογα γίνονται και πάλι αποδεκτά από την ΕΚΤ.
15/3/2012 Μία περίεργη ιστορία από τον οικονομολόγο Johan van Overtveldt εμφανίζεται. Ένας πληροφοριοδότης, στέλεχος της ΤτΕ, καταγγέλλει ότι η ΤτΕ τυπώνει ευρώ χρησιμοποιώντας τον μηχανισμό ELA για να παράσχει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες. [Βάσει του καταστατικού της, άρθ.22 παρ.4, ο Διοικητής, ο Υποδιοικητής και τα Στελέχη της ΤτΕ είναι υποχρεωμένα να τηρούν εχεμύθεια για τις υποθέσεις της ΤτΕ. Επίσης απαλλάσσονται των καθηκόντων τους εάν βρεθούν να υποπέσουν σε βαρύ παράπτωμα αποκαλύπτοντας μυστικά της τράπεζας. (Άρθ. 24)]
30/3/2012 Ανακοινώνεται πρόσκληση για την Γενική Συνέλευση της ΤτΕ με ημερομηνία 24/4/2012. Στα θέματα μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνονται:
1. Η τροποποίηση του Καταστατικού και μεταξύ άλλων του Άρθρου 1 για την επέκταση της διάρκειας της ΤτΕ κατά 30 χρόνια έως το 31/12/2050. [Αυτό αφορά ουσιαστικά την μονοπωλιακή εκχώρηση του εκδοτικού δικαιώματος της ΤτΕ]
2. Η εκλογή της KPMG Ορκωτοί Ελεγκτές ΑΕ, η οποία και επελέγη μετά από ανοικτό δημόσιο διαγωνισμό, ως νέου ελεγκτή για την χρήση του 2012. [Στην χρήση 2008, 2009, 2010, 2011 ελεγκτής ήταν η εταιρεία συμβούλων Ernst & Young]
5/4/2012 Η Τράπεζα της Ελλάδας αποστέλλει στην ΕΚΤ αίτημα για γνωμοδότηση όσον αφορά τις προτεινόμενες αλλαγές του καταστατικού της όπως προκύπτει από την ανακοίνωση της ΕΚΤ στις 16/4/2012.
11/4/2012 Προκηρύσσονται εκλογές για τις 6 Μαΐου 2012.
16/4/2012 Η ΕΚΤ με την γνωμοδότησή της αποδέχεται τις από 5/4 εισηγήσεις της ΤτΕ για τις αλλαγές του καταστατικού της.
19/4/2012 Δημοσιεύεται στο ΦΕΚ 94 Α/19/4/2012 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που ρυθμίζει τα θέματα κεφαλαιακής ενίσχυσης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Το άρθρο 2 αναφέρει:
To άρθρο 9 του ν.3959/2011 (Α’93) δεν εφαρμόζεται σε συγκεντρώσεις επιχειρήσεων που προκύπτουν κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. Το κύρος των δικαιοπραξιών που καταρτίζονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος άρθρου εξαρτάται από την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού που εκδίδεται κατά το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ως άνω νόμου, εντός τριάντα ημερών από τη γνωστοποίηση της συγκέντρωσης. Σε περίπτωση άπρακτης παρόδου της παραπάνω προθεσμίας εφαρμόζεται αναλόγως το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.3959/2011
Ο ν.3959/2011 (ΦΕΚ 93 Α 20/4/2011) αφορά την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού. Το άρθρο 9 αφορά την αναστολή της πραγματοποίησης συγκέντρωσης [π.χ συγχώνευση, εξαγορά, εξαγορά με δημόσια προσφορά] όταν προκύπτει θέμα εναρμονισμένων πρακτικών και καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης στην αγορά όπως προκύπτει από τα άρθρα 2 & 3 του ίδιου νόμου. [Δηλαδή η κυβέρνηση καταργεί τις διατάξεις για τον ανταγωνισμό μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων!!!!!!] Στην παράγραφο 6 του άρθρου 8 ορίζονται 90 ημέρες για την έκδοση απόφασης για θέματα συγκέντρωσης από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και το τρίτο εδάφιο αναφέρει ότι μετά την πάροδο των 90 ημερών χωρίς την έκδοση απόφασης τότε θεωρείται ότι η συγκέντρωση έχει εγκριθεί εκ μέρους της Επιτροπής Ανταγωνισμού!
24/4/2012 Η γενική συνέλευση της ΤτΕ αποφασίζει την παράταση της άδειας της κατά 30 χρόνια. Η ΤτΕ εκδίδει και δελτίο τύπου το οποίο αναφέρει ότι οι αλλαγές που προτείνονται «αποτελούν, άλλωστε, εκπλήρωση υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας προβλεπόμενων στο Παράρτημα ν.4046/2012 με τίτλο «Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής»». Στην ίδια ανακοίνωση ακολουθεί «Περαιτέρω, παρατείνεται έγκαιρα, όπως γίνεται πάντοτε, η διάρκεια της Τράπεζας και ρυθμίζεται ειδικότερα η μακροπροληπτική αρμοδιότητα της Τράπεζας σύμφωνα με τη σχετική Σύσταση ΕΣΣΚ/2011/3» [ΕΣΣΚ=Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου]
6/5/2012 Οι εκλογές που διεξήχθησαν δεν οδηγούν στην δημιουργία νέας κυβέρνησης.
16/5/2012 Παραιτείται ο Πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος. Πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Παναγιώτης Πικραμένος.
19/5/2012 Προκηρύσσονται νέες εκλογές για τις 17/6/2012
17/6/2012 Οι εκλογές οδηγούν στην δημιουργία της τρικομματικής κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ
21/6/2012 Ορκίζεται η νέα κυβέρνηση. Υφυπουργός οικονομικών αναλαμβάνει ο Γιώργος Μαυραγάνης (πρώην partner της KPMG Greece-Tax and Audit).
Από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο κορυφώνεται η συζήτηση για την βιωσιμότητα του χρέους και ο “κίνδυνος” εξόδου από το ευρώ
20/7/2012 Η ΕΚΤ αναστέλλει για τρίτη φορά το 2012 την αποδοχή ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρου για την παροχή ρευστότητας.
27/7/2012 Η ΤτΕ εκδίδει Εντολή Μεταβίβασης της Αγροτικής Τράπεζας στην Τράπεζα Πειραιώς αφού λαμβάνει υπ’ όψιν της όλες τις αποφάσεις που προηγήθηκαν εκείνη την ημέρα από τα εμπλεκόμενα μέρη: [εκπληκτικό το πόσα όργανα, υπηρεσίες και εταιρείες συνεδρίασαν την ίδια ημέρα]
1. Την απόφαση της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων (ΤτΕ)46/27.7.2012 για την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ΑΤΕ και την εκκαθάριση της.
2. Την από 27.7.2012 επιστολή του ΔΣ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ότι εγκρίνει μετά από την συνεδρίαση του στις 27.7.2012 την από 9.7.2012 δεσμευτική προσφορά της Τράπεζας Πειραιώς για την απόκτηση της ΑΤΕ.
3. Την έγγραφη προσφορά που υποβλήθηκε την 27.7.2012 στο πλαίσιο της άτυπης διαδικασίας υποβολής προσφορών [!!!] που έλαβε χώρα ενώπιων της Επιτροπής Μέτρων Εξυγίανσης για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων του σε ειδική εκκαθάριση πιστωτικού ιδρύματος με την επωνυμία ΑΤΕ
4. Την από 27.7.2012 δήλωση της Τράπεζας Πειραιώς ότι συναινεί στην παρούσα απόφαση
5. Το από 27.7.2012 σχετικό εισηγητικό σημείωμα της Μονάδας Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων της ΤτΕ.
6. Επίσης την ίδια ημέρα υπογράφηκε η Σύμβαση Μεταβίβασης μεταξύ της Τράπεζας Πειραιώς και της ΑΤΕ.
20/09/2012 Δημοσιεύεται στο ΦΕΚ Α’180/20.09.2012 ο νόμος 4079 που κυρώνει την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που ακυρώνει τον ελεύθερο ανταγωνισμό στην τραπεζική αγορά.
10/10/2012 Με τη απόφαση 542/VII/2012[12] που ελήφθη στην συνεδρίαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εγκρίνεται η μεταβίβαση της ΑΤΕ στην Πειραιώς αφού λαμβάνει υπ’ όψιν την από 19.4.2012 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και γνωστοποιεί ότι η συναλλαγή έχει ολοκληρωθεί από 27.7.2012.
26/11/2012 Κατατίθεται στην βουλή προς συζήτηση το νομοσχέδιο 4099 που αφορά τις ΟΣΕΚΑ και τις ΑΕΔΑΚ καθώς και την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία, κανονισμούς προστασίας του ευρώ και άλλες διατάξεις. Στις άλλες διατάξεις συμπεριλαμβάνεται:
Το άρθρο 165 παράγραφος 7 αναφέρει
165§7 Κυρώνεται, σύμφωνα με το άρθρο 7 του κυρωμένου με το ν.3424/1927 (Α’ 298) Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος, η από 24 Απριλίου 2012 απόφαση της 79ης Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος, περί τροποποίησης άρθρων του Καταστατικού της ίδιας Τράπεζας, το κείμενο της οποίας έχει ως εξής:
α) Στο άρθρο 1 οι λέξεις «31 Δεκεμβρίου 2020» αντικαθίστανται ως εξής: «31 Δεκεμβρίου 2050
[Το άρθρο 7 του Καταστατικού της ΤτΕ αναφέρει: “Το παρόν Καταστατικόν δύναται να τροποποιηθή δι’ αποφάσεως της Γενικής Συνελεύσεως των Μετόχων, κυρούμενης δια νόμον”Το άρθρο 72 αναφέρει: “Αι διατάξεις περί των Ανωνύμων Εταιρειών και Τραπεζών νόμων, δεν έχουσιν εφαρμογήν επί της Τραπέζης της Ελλάδος, εφ’ όσον αντιβαίνουσι προς το παρόν Καταστατικόν.
Δηλαδή, η Γενική Συνέλευση μίας ιδιωτικής εταιρείας μπορεί Kαι να νομοθετεί Kαι να μην υπόκειται στους νόμους που ισχύουν για τις άλλες εταιρείες!!!!
