ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗΣ
Συνεχίζοντας, επειδή δεν υπάρχουν άλυτα προβλήματα, θεωρούμε σκόπιμο να απαντήσουμε σε μία ακόμη υποθετική ερώτηση, σχετικά με το εάν υφίστανται ρεαλιστικές δυνατότητες εξόδου μας από την παγίδα του χρέους. Στα πλαίσια αυτά, επαναλαμβάνουμε μέρος από ένα προηγούμενο κείμενο μας:
Έχουμε την άποψη ότι, ο πλέον «εύκολος» εχθρός μας, στην αντιμετώπιση του, είναι η υπερχρέωση του δημοσίου τομέα μας. Αρκεί να μετατρέψουμε άμεσα ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού χρέους σε εσωτερικό, εκδίδοντας εθνικά ομόλογα στη θέση αυτών που κάθε φορά λήγουν – εφαρμόζοντας παράλληλα μόνοι μας κάποιες από τις μεθόδους του ΔΝΤ (άμεσο περιορισμό των δημοσίων δαπανών, μηδενισμό των ελλειμμάτων, εσωτερική υποτίμηση), για να επιλύσουμε διαχρονικά το πρόβλημα.
Φυσικά θα προκληθούν δυσκολίες στον τραπεζικό κλάδο, οι οποίες είναι πολύ πιθανόν να έχουν σοβαρά επακόλουθα για την ΕΚΤ – στην οποία οι Ελληνικές τράπεζες οφείλουν περίπου 95 δις €, σύμφωνα με την τράπεζα διεθνών διακανονισμών. Όμως, κάθε πόλεμος (εάν αποφασίσουμε να πολεμήσουμε, μη αποδεχόμενοι τη συνθηκολόγηση της κυβέρνησης μας, πριν ακόμη πλησιάσει ο εχθρός στα σύνορα) συνοδεύεται από απώλειες, ενώ για την σχετικά «εύρυθμη» λειτουργία της Οικονομίας μας, θα έφταναν μία ή δύο κρατικές τράπεζες,
Ταυτόχρονα βέβαια, αφού θα διακινδυνεύουμε «έντιμα» τα δικά μας χρήματα, τοποθετώντας τα σε ομόλογα του κράτους, θα εντείνουμε αναγκαστικά τον έλεγχο των κυβερνήσεων μας, έτσι ώστε να καταπολεμήσουμε δραστικά όλες τις σπατάλες του δημοσίου (ειδικά στον τομέα των δημοσίων έργων και του εξοπλισμού), με αποτέλεσμα να μετατραπεί το ελλειμματικό ισοζύγιο σε πλεονασματικό – οι ζημίες δηλαδή σε κέρδη, τα οποία θα αποπληρώνουν σιγά-σιγά το δανεισμό.
Έτσι θα σταματήσουμε την αναδιανομή τω εισοδημάτων μας προς όφελος των ξένων πιστωτών μας ή των διαφθορέων, οι οποίοι «εργάσθηκαν» φιλότιμα, με στόχο την υπερχρέωση μας, ενώ θα ενισχύσουμε την εσωτερική κατανάλωση, κατά το ποσόν των τόκων των ομολόγων. Άλλωστε φαίνεται καθαρά ότι έχουμε (ακόμη) τη δυνατότητα να το επιτύχουμε, εάν εκμεταλλευθούμε σωστά,
(α) την τεράστια περιουσία του δημοσίου (300 δις € ακίνητα, συν 35 δις € επιχειρήσεις), πριν λεηλατηθεί από το ΔΝΤ και τους «εταίρους» μας, από τους δανειστές μας δηλαδή, καθώς επίσης
(β) τα πλεονεκτήματα του ιδιωτικού τομέα μας ο οποίος, όπως φαίνεται από τον Πίνακα V που ακολουθεί, είναι συγκριτικά κατά πολύ υγιέστερος από αρκετά άλλα κράτη.
ΠΙΝΑΚΑΣ V: Συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό
| Χώρα |
Συνολικό Χρέος* |
Δημόσιο Χρέος** |
Ιδιωτικό Χρέος |
| Ελλάδα |
252% |
128,90 |
123,1% |
| Γερμανία |
285% |
76,70 |
208,3% |
| Ιταλία |
315% |
116,70 |
198,3% |
| Γαλλία |
323% |
82,50 |
240,5% |
| Πορτογαλία |
323% |
84,60 |
238,4% |
| Μ. Βρετανία |
466% |
80,00 |
386,0% |
Πηγή: Συνδυασμός στοιχείων από Κομισιόν, McKinsey Global Institute και μελέτη της Deutsche Bank, σύμφωνα με την οποία το ιδιωτικό χρέος της Ελλάδας είναι 123% του ΑΕΠ, ενώ της Πορτογαλίας 239%
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
* Δημόσιο και ιδιωτικό, εσωτερικό και εξωτερικό
** Πρόβλεψη 2010
Άλλωστε, εάν δεν το κάνουμε και αφεθούμε στα χέρια των άλλων, όχι μόνο θα επιδεινωθούν «ανεπιστρεπτί» τα μεγέθη της χώρας μας, αλλά και η ιδιωτική μας περιουσία (ακίνητα, οικόπεδα κλπ), η οποία θα απολέσει τουλάχιστον το 50% της αξίας της, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα – μία τεράστια προσπάθεια, για την επίτευξη της οποίας φυσικά χρειαζόμαστε τη βοήθεια της ΕΕ, καθώς επίσης την διεύρυνση του εξαγωγικού και λοιπού μας «ορίζοντα» σε άλλες περιοχές (Αραβία, Κίνα, Ρωσία κλπ).
.
ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ
Όπως φαίνεται πλέον καθαρά, η (σκιώδης) κυβέρνηση έχει επιλέξει τους συνεχείς φόρους, σε συνδυασμό με φοροεισπρακτικές «διώξεις», για την εξυπηρέτηση του χρέους μας – προφανώς όχι για την σχετική «διατήρηση» του βιοτικού επιπέδου μας, για την ανταγωνιστικότητα και για την πρόοδο της χώρας μας. Στα πλαίσια αυτά, «ενημερωνόμαστε» από τα ΜΜΕ ότι, υπάρχει πρόοδος στην είσπραξη του ΦΠΑ (άνω του 50% για τα νησιά), καθώς επίσης στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Είναι όμως σωστά αυτά που ακούμε ή μήπως εξυπηρετούν, όπως και πολλά άλλα, συγκεκριμένες σκοπιμότητες;
Κατ’ αρχήν, τόσο οι αυξημένες εισπράξεις του ΦΠΑ, όσο και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (συμφωνούμε απόλυτα με την αναγκαιότητα και των δύο μέτρων, τουλάχιστον για να πάψει ο αθέμιτος ανταγωνισμός), αφορούν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις – οι οποίες θα υποχρεωθούν σε κάποιο βαθμό να αντισταθμίσουν την απώλεια των (παράνομων) εσόδων τους, μειώνοντας την κατανάλωση τους (με εύλογα επακόλουθα για την ανάπτυξη).
Αντίθετα, οι υψηλότερες εισοδηματικές τάξεις, κυρίως δε οι εισηγμένες εταιρείες και οι πολυεθνικές, παρουσίασαν σχεδόν μηδενικά κέρδη, ήδη στη χρήση του 2009 – με αποτέλεσμα να μην αποδοθεί ο συνήθης φόρος εισοδήματος στα κρατικά ταμεία. Εκτός του ότι λοιπόν ο φόρος αυτός, ο οποίος δεν εισέρευσε στα δημόσια ταμεία, είναι μάλλον υψηλότερος από τον πρώτο, η «εξοικονόμηση» του (με τον «έννομο» φυσικά τρόπο της φοροαποφυγής), δεν θα επηρεάσει θετικά την κατανάλωση – αφού οι εύπορες κοινωνικές ομάδες δεν πρόκειται να καταναλώσουν περισσότερα από αυτά που ήδη κατανάλωναν.
Επομένως, τα αποτελέσματα της «επί πλέον» φορολογίας, τόσο για τα έσοδα του κράτους, όσο και για την κατανάλωση, θα είναι αρνητικά – οπότε «νομοτελειακά» θα επακολουθήσουν νέα μέτρα και καινούργια, «αναθεωρημένα μνημόνια».
Ίσως εδώ οφείλουμε να επισημάνουμε πως η φορολογία οφείλει να είναι ανταποδοτική, ενώ απαιτείται φορολογική συνείδηση και όχι αστυνομικά μέτρα «καταστολής». Η «συλλογική» φορολογική συνείδηση όμως προϋποθέτει φορολογική δικαιοσύνη, η οποία εξασφαλίζεται μόνο από ένα πραγματικό Κράτος Δικαίου. Διαφορετικά, ακόμη και αν δεν γίνεται σκόπιμα από την πολιτική εξουσία, ούτε φόροι συγκεντρώνονται (σε μακροπρόθεσμη βάση), ούτε στο σωστό μέρος πηγαίνουν.
.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΡΙΖΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Σε πολλά προηγούμενα κείμενα μας έχουμε αναφερθεί τόσο στην αντιμετώπιση των ελλειμμάτων, όσο και στις δυνατότητες ανάπτυξης της οικονομίας μας – με στόχο να περιορισθεί τουλάχιστον η σχέση χρέους προς το ΑΕΠ μας, σε επίπεδα κάτω του 100%. Στο σημερινό δε κείμενο μας εξετάσαμε επίσης τις δυνατότητες αντιμετώπισης της υπερχρέωσης της χώρας μας, οι οποίες είναι αρκετά ρεαλιστικές (αν και όχι εντελώς ανώδυνες, ενώ κάθε ημέρα που περνάει, περιορίζονται αισθητά). Εν τούτοις, δεν έχουμε ασχοληθεί με το πρόβλημα του ριζικού περιορισμού του χρέους μας, έτσι ώστε να μειώσουμε στο ελάχιστο την εξάρτηση μας από τις «αγορές».
Κατά την άποψη μας, έχουμε σήμερα τη δυνατότητα, μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία, να επιδιώξουμε έναν συνδυασμό των μέτρων που προτείνει ο Ελβετός οικονομολόγος, με την «αναδιάρθρωση» του χρέους (την οποία μάλλον δεν πρόκειται να αποφύγουμε), καθώς επίσης με την εξόφληση των οφειλών της Γερμανίας απέναντι μας. Συμβάλλοντας λοιπόν παράλληλα και εμείς οι ίδιοι, αφού διαφορετικά θα επιζητούσαμε «άδικες» παραχωρήσεις (μονόπλευρη διαγραφή χρέους), τα εξής:
(α) Μείωση (διαγραφή) του δημοσίου χρέους μας κατά 40%, μέσω απόσβεσης του από τις διεθνείς τράπεζες. Γνωρίζοντας ότι οφείλουμε στους ξένους περί τα 300 δις $, η μείωση θα ήταν 120 δις $ (94 δις €).
(β) Εφ άπαξ «εισφορά» (παρακράτηση) του 40% των χρηματικών καταθέσεων των Ελλήνων, ιδιωτών και επιχειρήσεων, στις τράπεζες. Υπολογίζοντας ότι οι καταθέσεις είναι της τάξης των 200 δις €, το ποσόν θα ήταν το ελάχιστο 80 δις €.
(γ) Απαίτηση εξόφλησης των αποζημιώσεων που μας οφείλει η Γερμανία, οι οποίες υπολογίζονται στα επίπεδα των 70 δις €.
Το συνολικό ποσόν που θα συγκεντρωνόταν στα «ταμεία» του κράτους (Πίνακας VI), θα ήταν περίπου 244 δις €, έναντι δημοσίου χρέους 320 δις € – τα 80 δις € από τους Έλληνες, τα 70 δις € από τους Γερμανούς και τα 94 δις € από τις «αγορές». Έτσι, το δημόσιο χρέος μας θα περιοριζόταν πλέον στα 76 δις €, ή στο 34,5% του ΑΕΠ μας (με μειωμένο ΑΕΠ, στα 220 δις €).
ΠΙΝΑΚΑΣ VI: Υπολογισμός πηγών περιορισμού του δημοσίου χρέους (σε δις €)
| Πηγές |
Ποσόν |
«Διαγραφή-Εισφορά» |
Υπόλοιπο |
| Εξωτερικό χρέος |
235,00 |
94,00 |
141,00 |
| Καταθέσεις |
200,00 |
80,00 |
120,00 |
| Αποζημιώσεις |
70,00 |
70,00 |
0,00 |
| Σύνολα |
505,00 |
244,00 |
261,00 |
Σημείωση: Ισοτιμία δολαρίου 1,28
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
* Όσο καθυστερούμε, οι πληρωμές των δόσεων από το ΔΝΤ μειώνουν συνεχώς τις οφειλές μας απέναντι στιες ξένες τράπεζες (θεωρούμε αδύνατη τη διαγραφή χρέους από το ΔΝΤ, γνωρίζοντας τη «φύση» του – ιδίως όταν το «σλόγκαν» του είναι «Χωρίς μίση και πάθη, αλλά ψυχρά και ανελέητα»)
Ενδεχομένως να θεωρηθεί η «πρόταση» μας «ευφάνταστη» ή, έστω, υπερβολική – ίσως ακόμη και παράλογη. Όμως, πριν την «καταδικάσει» κανείς, οφείλει τουλάχιστον να την εξετάσει – προφανώς με κριτήριο το εάν είναι συμφέρουσα για όλους τους «συναλλασσομένους». Έτσι λοιπόν έχουμε τα εξής:
(α) Γα τους ξένους δανειστές μας: Κατά την άποψη μας, επειδή είναι έμπειροι επενδυτές, έχουν συμπεριλάβει στις τοποθετήσεις τους το ρίσκο που ανέλαβαν – ενώ έχουν κερδίσει ήδη πάρα πολλά χρήματα, δανείζοντας και διαφθείροντας τη χώρα μας. Εκτός αυτού, αργά ή γρήγορα, θα αναγκαστούν να διαγράψουν το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων τους – τότε, χωρίς προγραμματισμό και εντελώς ανεξέλεγκτα. Επομένως, είναι σίγουρα προς το συμφέρον τους η οργανωμένη, σταδιακή και ελεγχόμενη «διαγραφή» του 40% της αξίας των ομολόγων που κατέχουν (άλλωστε, θα τα αποσβέσουν από τους Ισολογισμούς τους, μειώνοντας τη μελλοντική φορολογία τους).
(β) Για τους Έλληνες καταθέτες: Η ετήσια απώλεια της αγοραστικής αξίας των καταθέσεων, λόγω του πληθωρισμού και της αυξημένης φορολόγησης, είναι τουλάχιστον 10%. Επομένως, η εφ άπαξ εισφορά ύψους 40%, είναι ουσιαστικά η δεδομένη μείωση τους για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Θεωρώντας ότι, η ριζική μείωση του δημοσίου χρέους μας θα ελαχιστοποιήσει τον πληθωρισμό, ενώ θα μειώσει τη φορολόγηση, η λύση είναι συμφέρουσα για τους καταθέτες – πόσο μάλλον αφού, σε περίπτωση χρεοκοπίας ή εξόδου μας από την Ευρωζώνη, οι απώλειες τους θα είναι πολλαπλές (το ίδιο ισχύει και για τους δανειστές μας).
(γ) Για το γερμανικό δημόσιο: Η απαίτηση της χώρας μας είναι επίσημα καταγεγραμμένη από τη Γερμανία, η οποία γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν είναι δυνατόν να την αποφεύγει αιώνια. Το ποσόν των 70 δις € που υπολογίζεται, είναι μόλις το 4% του συνολικού δημοσίου χρέους της χώρας αυτής, οπότε η επιβάρυνση» της, από την εξόφληση του, θα ήταν σχετικά μηδαμινή – πόσο μάλλον όταν αρκετές επιχειρήσεις της, αλλά και το ίδιο το γερμανικό δημόσιο (αποτελούμε έναν από τους μεγαλύτερους πελάτες εξοπλιστικών προγραμμάτων), έχουν ωφεληθεί τα μέγιστα από τη δραστηριοποίηση τους στην Ελλάδα.
Συνεχίστε στη 4η σελίδα (…)
